BẢO VỆ QUYỀN CON NGƯỜI TRONG KHUÔN KHỔ CÁC HIỆP ĐỊNH THƯƠNG MẠI CỦA WTO
TS. Nguyễn Tiến Vinh
Khoa Luật, ĐHQG Hà Nội
Giới thiệu
Ra đời chính thức ngày 1//1/1995 trên cơ sở Hiệp định Marrakesh là kết quả của Vòng đàm phám Uruguay (1986-1993) trong bối cảnh toàn cầu hóa được đẩy mạnh ở mọi cấp độ, hình thái, lĩnh vực và khu vực, ngoài việc là trung tâm của những xung đột, đàm phán và nhân nhượng về thương mại đa phương, WTO còn là đối tượng của những tranh cãi, kỳ vọng và chỉ trích về vấn đề quyền con người. Ở khía cạnh thứ hai này, hàng loạt các câu hỏi được đặt ra: Việc thực thi các nguyên tắc, luật lệ chứa đựng trong các hiệp định thương mại tự do của WTO có ảnh hưởng qua lại với vấn đề quyền con người như thế nào? Liệu WTO có trách nhiệm và thẩm quyền trong lĩnh vực quyền con người? Liệu các hiệp định của WTO hiện nay có bảo vệ quyền con người? Một cách bao quát hơn, câu hỏi được đặt ra là có nên hay không gắn kết vấn đề bảo vệ quyền con người với hoạt động tự do hóa thương mại và phương cách tiếp cận trong giải quyết mối quan hệ giữa tự do hóa thương mại và thúc đẩy, bảo vệ quyền con người.
Để góp phần làm sáng tỏ những câu hỏi nêu trên, bài viết trước hết khái quát những lập luận