Đoàn thăm và làm việc với Chủ tịch đoàn Viện Hàn lâm khoa học Liên bang Nga (RAN). Hai bên đã trao đổi ý kiến, đánh giá quá trình hợp tác giữa hai Viện Hàn lâm trong thời gian vừa qua, trao đổi các nội dung, phương thức trong hợp tác sắp tới và tiến hành kí kết Bản Thỏa thuận Hợp tác. Tham dự hội đàm, về phía RAN có Viện sĩ D. Nhekipelov, Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm; TS. Markianov, Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế và các viện sĩ viện trưởng các viện chuyên ngành như Viện Ngôn ngữ, Viện Dân tộc học, Viện Kinh tế, Viện Kinh tế thế giới và Quan hệ quốc tế.
Định hướng cho những nội dung hợp tác, GS.TS. Nguyễn Xuân Thắng nhấn mạnh, Liên bang Nga đang có vai trò ngày càng quan trọng hơn, là thành viên quan trọng của G.8, G.20, BRICS, đã gia nhập WTO. Liên bang Nga đang có những điều chỉnh chính sách hướng sang khu vực Châu Á – Thái Bình Dương; Đông Á và ASEAN có vị trí ngày càng quan trọng đối với Nga. Quan hệ hợp tác toàn diện Việt – Nga cũng đang có nhiều động thái tích cực. Về phía Việt Nam, giai đoạn hiện nay cũng đang tích cực triển khai chiến lược phát triển tới 2020 theo Nghị quyết của Đại hội Đảng Cộng sản Việt Nam lần thứ XI. Đặc biệt trong bối cảnh khủng hoảng tài chính và suy thoái kinh tế toàn cầu, Việt Nam đang đẩy mạnh quá trình tái cấu trúc nền kinh tế, chuyển đổi mô hình tăng trưởng từ chiều rộng sang chiều sâu, coi phát triển bền vững là mục tiêu xuyên suốt, bảo đảm bền vững kinh tế, xã hội, môi trường, văn hóa và ổn định chính trị.
Hai bên khẳng định, trong bối cảnh phát triển mới của hai nước, với vai trò và nhiệm vụ của hai Viện Hàn lâm, rõ ràng mở ra nhiều cơ hội thúc đẩy hợp tác hai bên, phục vụ các mục tiêu phát triển của mỗi nước cũng như hướng tới tăng cường cải thiện chiều sâu của mối quan hệ hợp tác đối tác chiến lược Việt - Nga trong giai đoạn tới. Hai bên nhất trí sẽ tìm kiếm, khai thác các nguồn lực đa dạng cho hợp tác và đổi mới hình thức hợp tác.
Sau khi thống nhất các nội dung, Chủ tịch Nguyễn Xuân Thắng và Viện sỹ Nhekipelov đã kí kết Hiệp định. Lễ kí kết Hiệp định hợp tác giữa VASS và RAN diễn ra trang trọng. Thay mặt cho nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Đại sứ Hồ Xuân Sơn đã chứng kiến và phát biểu đánh giá cao sự hợp tác giữa hai Viện Hàn lâm khoa học, mong muốn quan hệ này sẽ góp phần thúc đẩy quan hệ hợp tác toàn diện giữa hai nước. Sứ quán Việt Nam sẽ tạo mọi điều kiện để củng cố và phát triển quan hệ hợp tác khoa học giữa Việt Nam và Liên bang Nga.
GS. Nguyễn Xuân Thắng trân trọng mời các nhà lãnh đạo RAN và các nhà khoa học Nga tham gia Hội thảo quốc tế Việt Nam học tổ chức tại Hà Nội tháng 11/2012.
Sau đó, Đoàn sang thăm và làm việc tại Viện Hàn lâm khoa học Mông Cổ (MAS). Lãnh đạo Viện Hàn lâm khoa học Mông Cổ đón tiếp trọng thị đoàn VASS. Chủ tịch MAS, Viện sỹ B. Emkhtuvshin nhiệt liệt chào mừng Đoàn, khẳng định đây là sự kiện quan trọng, lần đầu tiên đoàn lãnh đạo cao cấp của VASS sang thăm Mông Cổ. Chủ tịch MAS giới thiệu về Viện Hàn lâm khoa học Mông Cổ, Viện có vai trò quan trọng trong hoạch định chiến lược phát triển của đất nước. Chương trình phát triển tới 2030 của MAS đệ trình đã được Quốc hội và Chính phủ thông qua. MAS hiện có hơn 800 nhà khoa học trong tổng số 1.100 cán bộ, 10 viện nghiên cứu khoa học xã hội trong số 22 viện nghiên cứu, hàng năm được tài trợ khoảng 2% ngân sách nhà nước.
GS.TS. Nguyễn Xuân Thắng giới thiệu sơ bộ về VASS, với đội ngũ 32 viện nghiên cứu, hơn 1.900 cán bộ viên chức, chia thành 4 khối nghiên cứu gồm: khoa học xã hội, khoa học nhân văn, nghiên cứu quốc tế và phát triển vùng. Hiện nay VASS tham gia sửa đổi Hiến pháp Việt Nam sau hơn 25 năm đổi mới, chuyển đổi kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa (XHCN), xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN, nền dân chủ XHCN.
VASS tham gia vào xây dựng chiến lược phát triển bền vững tới 2020, tầm nhìn 2030 nhằm triển khai các nghị quyết của Đại hội Đảng lần thứ XI, tái cấu trúc nền kinh tế, đổi mới mô hình tăng trưởng, đảm bảo phát triển nhanh và bền vững cả về kinh tế, chính trị, văn hóa xã hội và môi trường. VASS tham gia hoàn thiện các chính sách an sinh xã hội, giải quyết các vấn đề xã hội như thu nhập, việc làm, bảo hiểm xã hội, trợ cấp xã hội, dịch vụ xã hội... Ngoài ra còn hàng loạt các vấn đề như tình hình khu vực, quốc tế, biến đổi khí hậu, vấn đề bảo tồn bảo tàng lịch sử, văn hóa, vấn đề đồng tộc xuyên biên giới, vấn đề tôn giáo, di cư, v.v...
Chia sẻ kinh nghiệm và thảo luận những nội dung hợp tác giữa hai bên tập trung vào một số lĩnh vực như: Nghiên cứu bối cảnh quốc tế và khu vực, quan hệ với các nước lớn, những tác động tới kinh tế, chính trị, an ninh, văn hóa xã hội của hai nước; Vấn đề đồng tộc xuyên biên giới; Hợp tác lao động, nguồn nhân lực; Ứng phó với biến đổi khí hậu; Lĩnh vực khảo cổ, lịch sử, ngôn ngữ; Các nội dung trong Hiệp định tập trung; Trao đổi học giả; Trao đổi tư liệu, thông tin, ấn phẩm, kết quả nghiên cứu; Xây dựng các chương trình, dự án, đề tài nghiên cứu chung; Hợp tác đào tạo; Tổ chức hội thảo, tọa đàm… Hai bên nhất trí kí kết Hiệp định Hợp tác giữa hai Viện Hàn lâm. Lễ kí kết diễn ra trang trọng với sự tham dự và chứng kiến của Đại sứ Việt Nam tại Mông Cổ Hoàng Đình Thịnh.
Sau lễ kí kết, Chủ tịch Nguyễn Xuân Thắng đã trân trọng mời Viện sĩ B. Emkhtuvshin, Chủ tịch MAS, và các nhà khoa học Mông Cổ sang thăm và tham dự Hội thảo quốc tế Việt Nam học tổ chức tại Hà Nội tháng 11 năm 2012. Phía Mông Cổ vui vẻ nhận lời.
Đoàn đến thăm và làm việc với Ủy ban Thường vụ Quốc hội Mông Cổ về Chính sách xã hội, giáo dục, đào tạo, khoa học. Ngài A. Tleikhan, Chủ nhiệm Ủy ban đã tiếp Đoàn. GS.TS. Nguyễn Xuân Thắng cũng thông báo về việc kí kết Hiệp định hợp tác giữa hai Viện Hàn lâm, nhấn mạnh vai trò của hợp tác khoa học trong việc thúc đẩy quan hệ hợp tác truyền thống giữa hai nước. Đoàn Việt Nam mong muốn Quốc hội và Chính phủ Mông cổ tạo điều kiện thúc đẩy quan hệ hợp tác giữa hai Viện Hàn lâm.
Ngài A. Tleikhan khẳng định vai trò của khoa học là rất quan trọng, là trí tuệ dẫn dắt của mỗi dân tộc, là “cái đầu” của nhà nước. Trong giai đoạn chuyển đổi hơn 20 năm qua, Mông Cổ đã trải qua nhiều thăng trầm. Từ bốn năm nay, sự hiệp thương giữa hai đảng Cách mạng dân chủ và Dân chủ đã tạo ra sự ổn định về chính trị, tạo ra những nền tảng tốt cho phát triển. Trong giai đoạn tới đây, Mông Cổ sẽ chú trọng nhiều hơn cho phát triển khoa học và công nghệ. Việc hợp tác với nước ngoài trong đó có Việt Nam là rất quan trọng. Thay mặt cho Quốc hội, ngài Tleikhan mong muốn thúc đẩy quan hệ hợp tác giữa hai Viện Hàn lâm.
Chuyến đi công tác tại Liên bang Nga và Mông Cổ đạt được kết quả tốt đẹp, đã tiến hành kí kết hai Hiệp định hợp tác với các Viện Hàn lâm Nga và Mông Cổ, thăm và làm việc tại các viện nghiên cứu chuyên ngành, thảo luận chi tiết các vấn đề mà hai bên cùng quan tâm, các phương thức triển khai cụ thể… Chuyến đi đã mở ra nhiều cơ hội hợp tác giữa VASS với RAN và MAS cũng như giữa các viện chuyên ngành, các nhà khoa học của Việt Nam với Nga và Mông Cổ.
PGS. TS. Nguyễn An Hà
