Ngày 29/11/2024, tại Nhà hát Lớn, Hà Nội đã diễn ra Lễ trao Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ VII do Ban Tuyên giáo Trung ương phối hợp với Bộ Thông tin và Truyền thông, Hội Xuất bản Việt Nam và Đài Truyền hình Việt Nam tổ chức. Giải thưởng Sách Quốc gia là giải thưởng sách uy tín, danh giá nhất nước ta, được tổ chức hằng năm, trao giải cho những cuốn sách có giá trị nổi bật về nội dung cũng như hình thức, nhằm tôn vinh các tác giả, dịch giả, các nhà khoa học và những người làm công tác xuất bản, quảng bá những tác phẩm có giá trị đến với độc giả. Trải qua 6 mùa giải, Giải thưởng Sách Quốc gia đã trở thành diễn đàn tôn vinh những xuất bản phẩm giá trị cao, góp phần phổ biến và nâng cao văn hóa đọc nước nhà.
Năm 2024, có 51/57 nhà xuất bản gửi sách tham dự (nhiều hơn 10 nhà xuất bản so với Giải thưởng Sách quốc gia lần thứ VI), số ấn phẩm dự thi đa dạng về chủ đề và hình thức. Từ 400 tác phẩm được hơn 51 đơn vị xuất bản gửi dự thi, Hội đồng Giải thưởng Sách quốc gia đã chọn ra 58 bộ sách, cuốn sách hay, tiêu biểu, giàu tính sáng tạo, có giá trị và mang tính thực tiễn cao để trao giải tại Giải thưởng Sách quốc gia lần thứ VII. Trong đó, có 3 giải A, 10 giải B, 21 giải C và 21 giải Khuyến khích và 4 giải Sách được bạn đọc yêu thích đã được trao theo các hạng mục sách: chính trị - kinh tế, khoa học tự nhiên và công nghệ, khoa học xã hội và nhân văn, văn hóa - văn học và nghệ thuật, sách thiếu nhi.
Tại Giải thưởng Sách Quốc gia năm nay, cuốn sách “Bộ xương người nói với chúng ta điều gì?” đã vinh dự được nhận giải B. Đây là tác phẩm kết tinh hàng thập kỷ tìm tòi, làm việc của tác giả - PGS.TS. Nhà Khảo cổ học Nguyễn Lân Cường, nguyên cán bộ nghiên cứu Viện Khảo cổ học, Chủ tịch Hội Cựu Viên chức Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam. Cuốn sách được tác giả lên ý tưởng từ năm 1990, sau khi ông vừa trở về sau chuyến đi thực tập sinh tại Liên xô (cũ). Sau 4 năm chuẩn bị tư liệu, từ năm 1994 đến năm 1996, tác giả hoàn thành bản thảo lần thứ nhất. Tới năm 2015 bản thảo lần hai cơ bản hoàn thành với 320 hình minh họa do tác giả tự tay vẽ và kèm theo hàng nghìn tên khoa học tiếng Latin. Sau đó, tác giả tiếp tục bổ sung phần nội dung bệnh lý người cổ, tính toán thống kê và hoàn thiện thêm các phần đã viết. Đến cuối năm 2020, bản thảo lần thứ ba hoàn thành, PGS.TS. Nguyễn Lân Cường đã tin tưởng gửi Nhà xuất bản Khoa học xã hội rà soát, biên tập, chỉnh lý và ấn hành.
Sách được Nhà xuất bản Khoa học xã hội ấn hành vào năm 2022, gồm 18 chương, 12 trang tài liệu tham khảo bằng tiếng Việt và tiếng nước ngoài từ năm 1875 đến năm 2018, 320 hình minh họa và 25 bảng số liệu. Cuốn sách là công trình khoa học mang tính liên ngành tự nhiên, xã hội - nhân văn, đặc biệt có giá trị đối với các cán bộ trẻ của ngành khảo cổ học, cổ nhân học. Theo PGS.TS. Phạm Minh Phúc - Tổng biên tập Nhà xuất bản Khoa học xã hội: “Việc tác giả lựa chọn Nhà xuất bản Khoa học xã hội là đơn vị ấn bản “đứa con tinh thần” của mình làm chúng tôi hết sức xúc động. Công trình được hình thành với tâm huyết, tinh thần cống hiến cho khoa học của PGS.TS. Nguyễn Lân Cường trong suốt quá trình ông công tác tại Viện Khảo cổ học, Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam. Chính vì vậy, chúng tôi đã giao cho những biên tập viên có nhiều kinh nghiệm của Nhà xuất bản làm “bà đỡ”, rà soát và chỉnh lý kỹ lưỡng để bản thảo hoàn chỉnh ở mức cao nhất về nội dung và hình thức trước khi xuất bản và phát hành”. Với sự đồng hành của Nhà xuất bản Khoa học xã hội, những nội dung, hình vẽ tay vô cùng tỉ mỉ của tác giả đã đến tay người đọc với chất lượng cao nhất, cùng với đó là sự kỳ công trong trình bày maket sách, thiết kế mỹ bìa với tính khoa học, thẩm mỹ cao và chất lượng in ấn rất tốt.
Ấn phẩm sách thuộc lĩnh vực khoa học rất kén độc giả, các tiêu chí chấm giải hết sức khắt khe. Cuốn sách “Bộ xương người nói với chúng ta điều gì?” đoạt giải cao tại Giải thưởng Sách Quốc gia năm 2024 là niềm tự hào và ghi nhận lớn đối với cá nhân PGS.TS. Nguyễn Lân Cường, Nhà Xuất bản Khoa học xã hội nói riêng cũng như Viện Hàn lâm Khoa học xã hội nói chung. Giải thưởng Sách Quốc gia lần này cũng đánh dấu 5 năm liên tiếp Nhà xuất bản Khoa học xã hội có các cuốn sách, bộ sách đoạt những giải thưởng danh giá nhất về sách trong hệ thống các giải thưởng sách của Việt Nam hiện nay./.
Quốc Tuấn - Lệ Thu
