Viện Xã hội học kỷ niệm 30 năm thành lập

Tham dự Lễ kỷ niệm có GS.TS. Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Ban chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam (Viện Hàn lâm); GS.TS. Phạm Như Cương, nguyên Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học xã hội Việt Nam; GS.TS. Đỗ Hoài Nam, nguyên Chủ tịch Viện Khoa học xã hội Việt Nam; GS.TS. Phạm Xuân Nam, nguyên Phó Giám đốc Trung tâm Khoa học xã hội và Nhân văn quốc gia (nay là Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam); TS. Hồ Ngọc Hải, nguyên Phó Giám đốc Trung tâm Khoa học xã hội và Nhân văn quốc gia; đại diện lãnh đạo các đơn vị giúp việc Chủ tịch Viện, lãnh đạo các đơn vị trực thuộc Viện Hàn lâm; các thế hệ cán bộ Viện Xã hội học đã nghỉ hưu hoặc đang công tác, học tập và nghiên cứu tại Viện Xã hội học..Phát biểu tại Lễ kỷ niệm, PGS.TS. Đặng Nguyên Anh, Viện Trưởng, Tổng biên tập Tạp chí Xã hội học chia sẻ: Cách đây tròn 30 năm Viện Xã hội học được thành lập theo Nghị định số 96/HĐBT của Hội đồng Bộ trưởng (nay là Chính phủ). Tổ chức tiền thân của Viện là Ban Xã hội học thuộc Ủy ban Khoa học xã hội Việt Nam (nay là Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam). Sau hơn 30 năm xây dựng và phát triển, Viện Xã hội học là nơi quy tụ những nhà nghiên cứu đầu ngành trong lĩnh vực xã hội học. Bên cạnh công tác nghiên cứu, xuất bản và tư vấn, Viện còn đảm nhiệm vai trò giảng dạy chuyên ngành xã hội học tại Học viện Khoa học xã hội và nhiều cơ sở đào tạo khác ở Việt Nam và một số trường đại học ở nước ngoài.

.Kể từ ngày đầu mới thành lập từ năm 1983, với hơn 30 cán bộ, cơ sở vật chất còn thiếu thốn, trình độ chuyên môn và ngoại ngữ còn hạn chế, cho đến nay, Viện Xã hội học đã có sự phát triển vượt bậc về chức năng, nhiệm vụ, chất lượng và số lượng cán bộ. Với chức năng là cơ quan nghiên cứu xã hội học cơ bản để cung cấp những luận cứ khoa học cho các chủ trương, chính sách phát triển kinh tế - xã hội của Đảng và Nhà nước. Từ năm 1990, chức năng của Viện được mở rộng với việc thực hiện các nhiệm vụ tư vấn xã hội. Đặc biệt, từ năm 1995, Viện thực hiện thêm chức năng đào tạo, phát triển nguồn nhân lực về xã hội học. Song song với nhiệm vụ đào tạo và tư vấn chính sách, hoạt động hợp tác quốc tế của Viện được tăng cường và mở rộng. Hiện nay, Viện Xã hội học đã có được đội ngũ cán bộ vững mạnh với 59 cán bộ viên chức, công tác tại 4 phòng chuyên môn, hai trung tâm nghiên cứu và ba phòng chức năng phục vụ nghiên cứu, Viện có Tạp chí Xã hội học với bề dày 30 năm hoạt động và có thêm trang Website để đăng tải, chia sẻ thông tin với các đồng nghiệp trong và ngoài nước, Viện có 15 cán bộ có học hàm, học vị giáo sư, phó giáo sư, tiến sĩ khoa học, 22 cán bộ có trình độ thạc sĩ đủ sức đảm đương và hoàn thành tốt các nhiệm vụ nghiên cứu khoa học mà Đảng và Nhà nước giao cho.

Trong 30 năm qua, bằng các nghiên cứu điền dã, các hội nghị, hội thảo và các ấn phẩm đã được công bố…, Viện Xã hội học luôn tự hào bởi những đóng góp đáng kể cho sự phát triển của ngành xã hội học Việt Nam nói chung, các kết quả nghiên cứu, phân tích và dự báo… đã cho phép Viện ngày càng thực hiện tốt hơn chức năng tham mưu, tư vấn của mình.

Với thành tựu đã đạt được trong việc thực hiện 11 đề tài nghiên cứu cấp Nhà nước, 66 đề tài cấp Bộ, 125 đề tài, dự án hợp tác, công bố 83 đầu sách và giáo trình xã hội học, nhiều công trình nghiên cứu đã trở thành những tài liệu “kinh điển” cho giới nghiên cứu, học sinh, sinh viên, các nhà giảng dạy xã hội học và các nhà hoạch định chính sách tham khảo. Qua hơn 30 năm hoạt động, tạp chí Xã hội học đã xuất bản 124 số, công bố trên 1700 bài nghiên cứu lý luận, thực nghiệm xã hội học và thông tin trao đổi nghiệp vụ, nhận được nhiều bằng khen của Chủ tịch Viện Hàn lâm và của Thủ tướng Chính phủ. Số Tạp chí Tiếng Anh đầu tiên được ra mắt ngay trong dịp Viện Xã hội học kỷ niệm 30 năm thành lập, là món quà có ý nghĩa thiết thực mà Tạp chí Xã hội học thực hiện nhằm tri ân với đông đảo bạn đọc quan tâm cả trong và ngoài nước. Phó giáo sư Viện trưởng cũng bày tỏ lòng cảm ơn với lãnh đạo Viện Hàn lâm, lãnh đạo và cán bộ Viện Xã hội học qua các thời kỳ, các đối tác đã cùng sát cánh với Viện Xã hội học trong quá trình xây dựng và phát triển.

Phát biểu chúc mừng Viện Xã hội học, Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam GS.TS. Nguyễn Xuân Thắngnhấn mạnh: Trong 30 năm qua, Viện Xã hội học đã đạt được nhiều kết quả đáng khích lệ trên tất cả các mặt, từ công tác tổ chức, xây dựng nguồn nhân lực, đẩy mạnh hợp tác quốc tế và đặc biệt là trong công tác nghiên cứu khoa học, Viện Xã hội học đã luôn bám sát chức năng, nhiệm vụ của một cơ quan nghiên cứu hàng đầu về lĩnh vực xã hội học, cung cấp luận cứ cho Đảng và Nhà nước trong việc xây dựng chiến lược quy hoạch, kế hoạch, chính sách phát triển trên quan điểm xã hội học. Đây là vấn đề lớn, đặc biệt quan trọng trong bối cảnh mới khi Việt Nam đang thực hiện quá trình phát triển nhanh và bền vững. Với 3 trụ cột cơ bản: Kinh tế - xã hội – môi trường, Việt Nam hiện đang tập trung thêm 2 trụ cột nữa là bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa và ổn định chính trị xã hội. Điều đó có nghĩa là vị trí vai trò của Viện Xã hội học đang ngày càng to lớn. Trong công tác nghiên cứu khoa học, Viện Xã hội học đã phát huy tốt thế mạnh của mình nhất là trong nghiên cứu triển khai, trong việc thực hiện các dự án, đề án về điều tra xã hội học. Các kết quả nghiên cứu Xã hội học  là nguồn cơ sở dữ liệu quan trọng, giúp chúng ta xác định được các vấn đề quan trọng của đất nước. Hiện nay, Viện Xã hội học là một trong những địa chỉ uy tín của giới khoa học nói chung, và các nhà hoạch định chính sách nói riêng tin tưởng, đề xuất thực hiện những chương trình nghiên cứu lớn của Nhà nước. Ngoài ra, Giáo sư Chủ tịch Viện Hàn lâm cũng đánh giá cao những đóng góp của cán bộ Viện Xã hội học các thế hệ, những người đã góp phần khẳng định uy tín của Viện Xã hội học trong giới nghiên cứu trong quá trình xây dựng và phát triển và mong muốn Viện Xã hội học tiếp tục định hướng xây dựng Viện Xã hội học theo hướng hiện đại – chuẩn mực - áp sát hơn vào thực tiễn của đất nước để có nhiều đóng góp hơn nữa vào tiến trình phát triển đất nước. Giáo sư Chủ tịch Viện mong muốn Tạp chí Xã hội học tiếp tục là phát ngôn đáng tin cậy không chỉ của riêng Viện Xã hội học, của Viện Hàn lâm mà còn là của cả giới xã hội học nói chung, tiếp tục khẳng định vị trí, thương hiệu và ảnh hưởng tới xã hội của mình để hướng tới mục tiêu xây dựng một xã hội dân giàu,nước mạnh, xã hội dân chủ, văn mình là đất nước đang hướng đến.

Nhân dịp này, Giáo sư Chủ tịch Viện cũng giao nhiệm vụ cho Viện Xã hội học nên tập trung hơn nữa vào công tác tổng kết 30 năm đổi mới, tiếp tục tham gia chuẩn bị các văn kiện phục vụ đại hội lần thứ XII của Đảng, tiếp tục tìm ra những thách thức mới, những cách làm mới trên quan điểm xã hội học trên phục vụ quá trình phát triển nhanh và bền vững của Đảng và Nhà nước theo từng các vấn đề như: Kết cấu xã hội, giai tầng xã hội, xác định được thành phần nào là chủ lực trong việc phát triển giai tầng sắp tới, các vấn đề an sinh, các vấn đề cung ứng các dịch vụ xã hội, tính thực chất, sự khả thi, hiệu quả của các chiều cạnh về thu nhập, việc làm, để cho người lao động nhất là người nông dân có thể hưởng lợi v.v, theo quan điểm lấy con người làm trung tâm, là động lực của sự phát triển là những vấn đề quan trọng mà ngành xã hội học cần hướng tới. Tập trung đẩy mạnh hơn nữa vào công tác nghiên cứu cơ bản, có sự kết hợp chặt chẽ giữa nghiên cứu cơ bản và nghiên cứu triển khai. Có chính sách quan tâm và đầu tư cho công tác phát triển lực lượng thay thế nòng cốt, chú trọng công tác đào tạo gắn với các nhiệm vụ nghiên cứu, tạo điều kiện thuận lợi cho cán bộ nghiên cứu trẻ trong việc học tập, nâng cao trình độ, mạnh dạn giao việc cho thế hệ trẻ từ việc thực hiện các đề tài, nhiệm vụ cấp cơ sở cho đến đề tài, nhiệm vụ cấp Nhà nước; tổ chức giới thiệu được những sản phẩm công trình, ấn phẩm của Viện Xã hội học đối với công chúng; đẩy mạnh công tác xuất bản để những sản phẩm của Viện có dấu ấn đậm nét hơn nữa đối với xã hội, với sự phát triển của đất nước.

Trong niềm vui hân hoan của ngày lễ chào mừng 30 năm thành lập, Viện Xã hội học và Tạp chí Xã hội học vinh dự được đón nhận Bằng khen của Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam vì đã có thành tích nhiều năm liên tục hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ góp phần xây dựng và phát triển Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam.

Phạm Vĩnh Hà