Việt Nam và Trung Quốc thiết lập quan hệ ngoại giao ngày 18/1/1950. Kể từ khi bình thường hóa năm 1991 đến nay, quan hệ Việt Nam- Trung Quốc đã phát triển sâu rộng trên tất cả các lĩnh vực. Hai bên đã xác định phát triển quan hệ hai nước theo phương châm “Láng giềng hữu nghị, hợp tác toàn diện, ổn định lâu dài, hướng tới tương lai (năm 1999) và tinh thần “Láng giềng tốt, bạn bè tốt, đồng chí tốt, đối tác tốt” (năm 2005). Năm 2008, hai bên nhất trí thiết lập quan hệ Đối tác Hợp tác Chiến lược Toàn diện Việt Nam- Trung Quốc. Trung Quốc là quốc gia đầu tiên cùng Việt Nam xây dựng khuôn khổ hợp tác này.

Phát biểu khai mạc tại Hội thảo, PGS.TS. Tạ Minh Tuấn nhiệt liệt chào mừng sự góp mặt đông đảo của các đại biểu tham dự và bày tỏ sự trân trọng vào mối quan hệ hữu nghị tốt đẹp giữa Việt Nam và Trung Quốc. Đồng thời cũng trân trọng vào mối quan hệ hợp tác khoa học giữa VASS và CASS trong thời gian qua. Phó Chủ tịch VASS mong muốn, các đại biểu tại Hội thảo sẽ cùng nhau trao đổi, thảo luận nội dung hợp tác kinh tế giữa hai nước và những định hướng phát triển trong thời gian tới.

Theo đó, hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư trở thành điểm sáng trong quan hệ hai nước. Kim ngạch xuất nhập khẩu giữa hai nước trong năm 2023 đạt 171,9 tỷ USD. Hợp tác văn hóa, giáo dục, du lịch và giao lưu nhân dân, đặc biệt là giao lưu giữa thế hệ trẻ hai nước Việt Nam – Trung Quốc, ngày càng đi vào thực chất, giúp tăng cường hiểu biết lẫn nhau, tăng cường tình hữu nghị giữa hai Đảng, hai nước và nhân dân hai nước. Đến nay, đã có gần 60 tỉnh/ thành phố của Việt Nam thiết lập quan hệ hợp tác hữu nghị với các địa phương Trung Quốc. 

Trong phát biểu chào mừng tại Hội thảo, GS.TS. Vương Xuân Lâm nhấn mạnh, gần đây, quan hệ hai nước đã đạt tầm cao mới với chuyến thăm chính thức Trung Quốc của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng (tháng 10/2022), ra “Tuyên bố chung Việt Nam- Trung Quốc về tiếp tục đẩy mạnh và làm sâu sắc hơn nữa quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện Việt Nam- Trung Quốc”; và chuyến thăm cấp Nhà nước của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình tới Việt Nam (tháng 12/2023), với “Tuyên bố chung về việc tiếp tục làm sâu sắc và nâng tầm quan hệ Đối tác Hợp tác Chiến lược Toàn diện, xây dựng Cộng đồng chia sẻ tương lai Việt Nam- Trung Quốc có ý nghĩa chiến lược”. Qua đó, Phó Chủ tịch CASS mong muốn, qua hội thảo này, các học giả hai bên sẽ đưa ra được nội dung hợp tác nghiên cứu liên quan đến phát triển kinh tế giữa hai nước trong bối cảnh mới.

Hội thảo được lắng nghe 02 báo cáo của TS. Trần Thị Hải Yến, Viện Kinh tế và Chính trị thế giới và TS. Trương Quang Hoàn- TS. Đàm Huy Hoàng, Viện Nghiên cứu Đông Nam Á trình bày. Các báo cáo tập trung trình bày và phân tích một số nhân tố tác động tới hợp tác thương mại Việt – Trung trong bối cảnh hiện nay; Hợp tác kinh tế ASEAN- Trung Quốc từ sau khi hai bên nâng cấp quan hệ Đối tác Chiến lược vì hòa bình và thịnh vượng đến nay. Qua đó đề xuất nhằm thúc đẩy hợp tác kinh tế ASEAN – Trung Quốc như: Hướng đến các lĩnh vực có tiềm năng phát triển; giảm thiểu sự trùng lặp trong các mặt hàng xuất khẩu thế mạnh giữa hai bên; hướng đến quan hệ thương mại ASEAN- Trung Quốc cân bằng hơn; Các nước ASEAN cần nghiên cứu sâu hơn thị trường Trung Quốc để tìm ra những thị trường ngách ở nước này và khai thác tốt các thị trường đó; ASEAN cần đẩy mạnh hợp tác kinh tế xanh và kỹ thuật số với Trung Quốc…

Những trao đổi, thảo luận của các đại biểu tham dự cùng với các báo cáo trình bày tại Hội thảo sẽ là nguồn tài liệu tham khảo hữu ích giúp VASS và CASS có thêm thông tin quý báu để xây dựng nội dung hợp tác khoa học cụ thể trong thời gian tới. Qua đó góp phần thúc đẩy mối quan hệ đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam – Trung Quốc lên tầm cao mới.

Nguyễn Thu Trang