Hội thảo trân trọng tiếp đón các vị đại biểu: TS. Đặng Xuân Thanh – Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam; Bà Cecilia Brennan – Quyền Đại sứ, Đại sứ quán Australia tại Việt Nam; Bà Estrellita Boskovic – Bí thư thứ nhất, Đại sứ quán Australia tại Việt Nam; PGS.TS. Dương Kim Anh – Phó Giám đốc Học viện Phụ nữ Việt Nam; TS. Trương Nguyễn Tuấn Khương – Chủ nhiệm dự án AAF-R19, Đại học Curtin (Australia); và TS. Phạm Anh Tuấn – Phó Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam và Thế giới, đại diện ban tổ chức Hội thảo.

Phát biểu khai mạc Hội thảo, TS. Đặng Xuân Thanh, Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam nhấn mạnh: Giới không chỉ là một khía cạnh của phát triển, mà là điều kiện tiên quyết để đạt được các mục tiêu phát triển bền vững. Việt Nam đã đạt nhiều tiến bộ trong thu hẹp khoảng cách giới trên nhiều lĩnh vực, từ giáo dục đến y tế, tuy nhiên những thách thức mới từ bối cảnh toàn cầu hóa và công nghệ số đang đặt ra yêu cầu mới.

Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm cho rằng, chuyển đổi số đang mở ra cơ hội to lớn để trao quyền cho phụ nữ thông qua tiếp cận thông tin, giáo dục trực tuyến và các nền tảng kinh doanh số; mặt khác, nó tiềm ẩn nguy cơ tạo ra "khoảng cách số" nhất là với phụ nữ ở vùng nông thôn, vùng sâu vùng xa. Tương tự, chuyển dịch năng lượng xanh đang tạo hàng triệu việc làm mới nhưng cơ hội chưa được phân bổ công bằng giữa nam và nữ do đối mặt với những rào cản trong lĩnh vực đào tạo nghề và định kiến giới…

Câu hỏi được Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm đặt ra cho Hội thảo là: "làm thế nào để đảm bảo phụ nữ không chỉ là người quan sát, mà là những người tham gia, lãnh đạo và thụ hưởng bình đẳng trong các quá trình chuyển đổi này?” đã trở thành mạch xuyên suốt cho các phiên thảo luận và đối thoại chính sách trong hai ngày Hội thảo. Đồng thời đề nghị đại diện các bên liên quan cũng chia sẻ những vấn đề làm nền tảng hướng tới sư hợp tác lâu dài trong lĩnh vực nghiên cứu giới.

Đối thoại chính sách từ nghiên cứu tới hành động

Với những vấn đề được chia sẻ tại Phiên toàn thể 1 với chủ đề "Các vấn đề Giới và Chính sách gia đình" do PGS.TS. Christine Ho (Đại học Quản lý Singapore, Singapore) trình bày và Phiên toàn thể 2 với chủ đề "Tài chính khí hậu và bình đẳng giới" do PGS.TS. Phạm Thu Phương (Đại học Curtin, Australia) trình bày các diễn giả đã tập trung làm rõ vai trò của tài chính khí hậu trong thúc đẩy quyền năng kinh tế cho phụ nữ - một chủ đề mới mẻ, được cộng đồng quốc tế quan tâm và phân tích mối quan hệ giữa chính sách gia đình, chăm sóc và bình đẳng giới; chỉ ra những mô hình gia đình đang thay đổi và các tác động trực tiếp đến cơ hội nghề nghiệp của phụ nữ…

Với 28 báo cáo trình bày trực tiếp và 5 poster khoa học, chia thành hai phiên thảo luận song song với 8 nhóm chủ đề đa dạng, phản ánh tính đa chiều của vấn đề giới. Các chuyên gia và nhà khoa học đã góp phần làm rõ các vấn đề liên quan đến: Bình đẳng giới và quyền năng phụ nữ; Phụ nữ với chuyển đổi số và kinh tế số; Phát triển bền vững và bình đẳng giới; An sinh xã hội, chương trình hỗ trợ và chính; Bạo lực trên cơ sở giới; Phát triển bền vững và bình đẳng giới; Bình đẳng giới và chính sách; An sinh xã hội, chương trình hỗ trợ và chính sách... Sự phong phú về học thuật và chuyên môn đã tạo nên những cuộc thảo luận sôi nổi, đa chiều và mang tính xây dựng cao về những chủ đề được trình bày.

Tại hai phiên đối thoại diễn ra vào ngày 3/12 các nhà khoa học đã cùng thảo luận sâu vào các vấn đề chính sách quan trọng đánh dấu bước chuyển từ trao đổi học thuật sang ứng dụng thực tiễn. Đây là không gian để các nhà nghiên cứu, nhà hoạch định chính sách và đại diện tổ chức phát triển cùng thảo luận cách chuyển hóa kết quả nghiên cứu thành chính sách cụ thể.

Tại Phiên đối thoại chính sách 1 – "Đo lường và đánh giá bình đẳng giới: kinh nghiệm quốc tế và thực tiễn Việt Nam" đã có ba nội dung chính được trình bày liên quan đến: xây dựng hệ thống chỉ tiêu toàn diện theo dõi bình đẳng giới phù hợp với đặc thù Việt Nam; chia sẻ kinh nghiệm từ các mô hình đánh giá hiệu quả trên thế giới; và thảo luận về yêu cầu cấp thiết phải có dữ liệu phân tách theo giới trong tất cả lĩnh vực để hỗ trợ hoạch định chính sách. Các nhà khoa học cho rằng nếu không có dữ liệu đáng tin cậy, các nhà hoạch định chính sách không thể đánh giá chính xác tình hình và đo lường hiệu quả chính sách.

Tại Phiên đối thoại chính sách 2 – "Thúc đẩy chính sách bình đẳng giới và phát triển bao trùm ở Việt Nam" các báo cáo đã tập trung vào năm ưu tiên: (1) Lồng ghép giới trong chiến lược phát triển kinh tế – xã hội từ khâu thiết kế, đòi hỏi cam kết chính trị mạnh mẽ và cơ chế phối hợp liên ngành hiệu quả; (2) Cải thiện hệ thống dịch vụ chăm sóc trẻ em, người cao tuổi và người khuyết tật có chất lượng, giá cả phải chăng để giảm gánh nặng chăm sóc không được trả công của phụ nữ; (3) Đào tạo và tái đào tạo kỹ năng cho lao động nữ, đặc biệt kỹ năng số và kỹ năng xanh trong bối cảnh chuyển đổi số và tự động hóa; (4) Hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp, tiếp cận vốn, công nghệ, thị trường thông qua quỹ tín dụng ưu đãi, chương trình cố vấn và cải cách thủ tục hành chính; (5) Bảo vệ nhóm phụ nữ dễ bị tổn thương với các chính sách can thiệp đặc thù, dựa trên hiểu biết sâu sắc về hoàn cảnh của từng nhóm.

Ý nghĩa và triển vọng thực tiễn

Với những vấn đề được thảo luận “Hội thảo quốc tế về giới và kinh tế xã hội tại Việt Nam: bình đẳng giới và nâng cao quyền năng cho phụ nữ” đã thành công trong việc tạo ra không gian đối thoại đa chiều, nơi hội tụ nghiên cứu học thuật, kinh nghiệm thực tiễn và ý chí chính trị. Việc kết hợp hài hòa giữa các phiên toàn thể với báo cáo từ chuyên gia quốc tế, các phiên thảo luận song song với đa dạng chủ đề nghiên cứu, và các phiên đối thoại chính sách đã cho thấy Hội thảo không chỉ dừng lại ở trao đổi tri thức mà còn hướng tới chuyển hóa tri thức thành hành động cụ thể.

Hội thảo đã đóng góp những luận cứ khoa học quan trọng và cập nhật cho việc hoàn thiện chính sách thúc đẩy bình đẳng giới tại Việt Nam trong bối cảnh mới đầy thách thức nhưng cũng nhiều cơ hội. Các kết quả nghiên cứu được trình bày không chỉ giúp làm rõ hơn bản chất của các vấn đề giới hiện nay mà còn đề xuất những giải pháp cụ thể, khả thi để giải quyết các thách thức như chuyển đổi số, chuyển dịch năng lượng, biến đổi khí hậu và bất bình đẳng trong tiếp cận nguồn lực.

Bên cạnh đó, Hội thảo còn tạo điều kiện cho việc xây dựng và củng cố mạng lưới nghiên cứu về giới trong khu vực và quốc tế. Sự phối hợp chặt chẽ giữa Viện Kinh tế Việt Nam và Thế giới, Đại học Curtin, cùng với sự tham gia của nhiều tổ chức nghiên cứu và đào tạo uy tín, đặt nền móng vững chắc cho các hoạt động nghiên cứu và trao đổi học thuật lâu dài trong tương lai.

Các khuyến nghị chính sách từ Hội thảo sẽ được Ban tổ chức tổng hợp và chuyển tải đến các cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền, góp phần vào quá trình hoạch định và hoàn thiện chính sách quốc gia về giới. Kết quả đạt được của Hội thảo là minh chứng cho cam kết mạnh mẽ của Viện Hàn lâm và các đối tác quốc tế trong việc thúc đẩy nghiên cứu giới, hỗ trợ quá trình xây dựng chính sách dựa trên bằng chứng khoa học, đóng góp hiệu quả vào mục tiêu xây dựng một xã hội công bằng, bao trùm và phát triển bền vững, nơi mà phụ nữ và nam giới đều có cơ hội bình đẳng để phát huy hết tiềm năng của mình, đóng góp vào sự phát triển bền vững chung của đất nước./.