Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Giang phát biểu tại cuộc họp

Đề án Biên soạn Bách khoa toàn thư Việt Nam đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt ngày 28/7/2014 nhằm hướng tới mục tiêu xây dựng một bộ sách phản ánh những tri thức cơ bản về đất nước, con người Việt Nam và thế giới. Đề án quy tụ hàng ngàn nhà khoa học trong 70 ngành khoa học thuộc các khối ngành xã hội và nhân văn, tự nhiên và công nghệ, nghệ thuật, quốc phòng, an ninh…. cùng chung tay xây dựng. Năm 2020, Đề án bước vào giai đoạn 2 với việc mời cộng đồng cùng tham gia biên soạn theo sự chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam dựa trên ý tưởng chúng ta đang bước vào thời đại bùng nổ của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, điều kiện công nghệ đã khác hoàn toàn bối cảnh ra đời của các bộ bách khoa toàn thư hiện đại trên thế giới. Bằng cách này đã giải quyết được một số vấn đề quan trọng về nguồn lực con người và tài chính, góp phần đẩy nhanh tiến độ biên soạn, phát triển nền tảng tri thức Việt. 

Tại cuộc họp, PGS.TS. Trần Thị Lan Hương, Phó Chủ nhiệm Đề án cho biết: bên cạnh những thuận lợi do sự bùng nổ của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư Đề án cũng gặp phải những khó khăn nhất định như: việc kiểm định thông tin trong nội dung mục từ; kiểm tra tính xác thực của danh mục tài liệu tham khảo; vấn đề quyền tác giả đối với các mục từ được cộng đồng biên soạn sau đó các nhà khoa học thuộc các ban biên soạn chuyên ngành từng Quyển biên tập, hoàn thiện là những vấn đề khiến các nhà khoa học băn khoăn. Bên cạnh đó, trong thực tế triển khai, hầu hết thành viên tham gia biên soạn mục từ đều là các nhà khoa học lão thành, việc áp chế tài về thời gian, tiến độ biên soạn vì thế gặp rất nhiều khó khăn. Cơ chế tài chính chưa linh hoạt trong các trường hợp cụ thể cũng là một trong những yếu tố khiến cho tiến độ Đề án bị chậm muộn, thậm chí còn khó có thể giải ngân theo kế hoạch. Hiện nay, tốc độ biên soạn mục từ mới chỉ đạt hơn 10% so với yêu cầu, trong khi thời hạn hoàn thành của Đề án là vào cuối năm 2023. Do đó, việc được gia hạn Đề án là nhu cầu được coi là cấp thiết hiện nay.

Toàn cảnh buổi làm việc

Trên cơ sở đánh giá khách quan toàn bộ kết quả đạt được ban đầu, Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Giang cho rằng, Ban chủ nhiệm Đề án cần có kế hoạch báo cáo chi tiết về những khó khăn, vướng mắc, chủ động đề xuất các ý kiến để giải quyết sau đó trình Thủ tướng phê duyệt. Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Tài chính sẽ luôn đồng hành cùng Ban chủ nhiệm Đề án trong các hoạt động theo đúng chức năng, nhiệm vụ được giao và có báo cáo chi tiết về kết quả phối kết hợp giữa 3 đơn vị để trình Thủ tướng được biết trong thời gian sớm nhất.

Phạm Vĩnh Hà