Đại biểu tham dự về phía Viện Hàn lâm có các đồng chí là ủy viên Ban chấp hành Đảng bộ; các đồng chí đảng ủy viên, chi ủy viên các đảng bộ, chi bộ thuộc Đảng bộ Viện Hàn lâm; các đồng chí đại diện cho Ban Chấp hành Công đoàn và Ban Chấp hành Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh Viện Hàn lâm. Về phía khách mời có đồng chí Nguyễn Khắc Tiến, Phó Trưởng ban thường trực, Ban Tổ chức Đảng ủy Khối các cơ quan Trung ương, đồng chí Nhữ Quang Cảnh, Phó Chủ nhiệm UBKT Đảng ủy Khối các cơ quan Trung ương.

Phát biểu khai mạc Hội thảo, TS. Phan Chí Hiếu, Bí thư Đảng ủy Chủ tịch Viện Hàn lâm cho biết, lúc sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh là tấm gương mẫu mực về đạo đức của người cộng sản. Người luôn tiên phong, gương mẫu trong công tác, trong cuộc sống, cũng như trong tu dưỡng cá nhân, những điều đó đã kết tinh thành giá trị tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Đồng thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đặc biệt coi trọng và luôn quan tâm đến tính tiên phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên. Theo quan điểm của Người, một tấm gương sống còn có giá trị hơn một trăm bài diễn văn tuyên truyền. Đảng lãnh đạo bằng khoa học, dân chủ, nêu cao pháp luật, kỷ luật, kỷ cương chưa đủ, Đảng còn phải biết lãnh đạo bằng sự gương mẫu, nhất là gương mẫu về đạo đức, trách nhiệm, lối sống, ứng xử và cư xử hằng ngày với quần chúng.

Hội thảo “Tăng cường tính tiên phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị của Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam” là một nhiệm vụ hết sức quan trọng của Viện Hàn lâm cũng như các đảng bộ, chi bộ trực thuộc, đã được Viện Hàn lâm lên kế hoạch và chuẩn bị nghiêm túc, chu đáo. Đảng uỷ Viện Hàn lâm đã cụ thể hóa, ban hành một số văn bản lãnh đạo, chỉ đạo, thực hiện một cách đồng bộ các quy định của các cấp ủy Đảng về học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, về trách nhiệm tăng cường tính tiên phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên. Đại đa số cán bộ, đảng viên trong Viện Hàn lâm đều có nhận thức tốt, học tập và nêu cao tính tiên phong, gương mẫu, hoàn thành tốt các nhiệm vụ chính trị.

Tuy nhiên, việc tăng cường tính tiên phong, gương mẫu của một số cán bộ, đảng viên trong Đảng bộ Viện Hàn lâm vẫn chưa đạt được như mong muốn. Có nơi, có thời điểm, một số cấp uỷ chưa chú trọng xây dựng, tuyên truyền, nhân rộng những mô hình mới, điển hình tiên tiến, lấy tích cực đẩy lùi tiêu cực, ở một số đảng bộ, chi bộ, việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh chưa đều, chưa đi vào chiều sâu, một số nơi thực hiện còn mang tính hình thức. Đặc biệt, việc nêu gương của một số người đứng đầu, cán bộ chủ chốt chưa rõ nét, trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao còn biểu hiện ngại va chạm, đùn đẩy, né tránh…

TS. Phan Chí Hiếu nhấn mạnh, tăng cường tính tiên phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên là trách nhiệm của toàn Đảng bộ Viện Hàn lâm và của mỗi cán bộ, đảng viên, trước hết là người đứng đầu. Gắn học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh với tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 khóa XI về một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay; Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII và khoá XIII về đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị; kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi, xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hoá”; thực hiện tốt tư tưởng chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, tạo chuyển biến rõ rệt ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống; thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị của Viện Hàn lâm.

TS. Phan Chí Hiếu cho rằng, phát huy vai trò nêu gương của người đứng đầu đòi hỏi phải phát huy vai trò gương mẫu, nói đi đôi với làm của từng cấp ủy viên và người đứng đầu cấp ủy, tổ chức Đảng, chính quyền, đoàn thể của Viện Hàn lâm cũng như của các đơn vị trong xây dựng, tu dưỡng và rèn luyện đạo đức, phương pháp, tác phong, văn hóa Đảng. Người đứng đầu cấp ủy, cũng như người đứng đầu các đơn vị thuộc, trực thuộc, và các tổ chức đoàn thể của Viện Hàn lâm phải gương mẫu về đạo đức, lối sống, tác phong cho cán bộ, đảng viên, viên chức, người lao động noi theo; đảng viên giữ cương vị, chức vụ càng cao thì phải càng gương mẫu.

Phát biểu đề dẫn Hội thảo, PGS.TS. Bùi Quang Tuấn, Ủy viên Ban chấp hành, Phó trưởng Ban Tuyên giáo Đảng uỷ Viện Hàn lâm khẳng định: Đảng ta đặc biệt coi trọng công tác xây dựng Đảng, luôn nhấn mạnh đến tầm quan trọng của tính tiên phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên. Chính tính tiên phong, gương mẫu của đảng viên đã tạo ra sự “hấp dẫn” của Đảng đối với quần chúng; tạo dựng, củng cố lòng tin của quần chúng đối với Đảng và làm cho Đảng trở thành đội tiên phong của giai cấp công nhân, của Nhân dân lao động và của dân tộc Việt Nam. Sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc đòi hỏi mỗi tổ chức đảng cũng như từng cán bộ, đảng viên của Đảng phải không ngừng nỗ lực rèn luyện đạo đức cách mạng, tăng cường tính tiên phong, gương mẫu.

PGS.TS. Bùi Quang Tuấn cho biết, Quy định số 101-QÐ/TW ngày 07/6/2012 của Ban Bí thư về trách nhiệm nêu gương đã nêu rõ 7 phương diện nêu gương gồm: (1) Về tư tưởng chính trị; (2) Về đạo đức, lối sống, tác phong; (3) Về tự phê bình, phê bình; (4) Về quan hệ với nhân dân; (5) Về trách nhiệm trong công tác; (6) Về ý thức tổ chức kỷ luật; (7) Về đoàn kết nội bộ.

Chỉ thị số 05-CT/TW, ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh chính là tính tiên phong, gương mẫu, đề cao trách nhiệm nêu gương của người đứng đầu và cán bộ chủ chốt các cấp, của cán bộ, đảng viên.

Kết luận số 21-KL/TW ngày 25/10/2021, Hội nghị Trung ương 4 khoá XIII về đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị; kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi, xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hoá” đã thẳng thắn nhìn nhận một số hạn chế, khuyết điểm và đề ra các nhiệm vụ và giải pháp chủ yếu, trong đó có nhiệm vụ, giải pháp “Chú trọng xây dựng Đảng về đạo đức, đề cao trách nhiệm nêu gương, ý thức tự giác tu dưỡng, rèn luyện đạo đức của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý và người đứng đầu các cấp; thực hiện nghiêm các quy định nêu gương của Đảng, quy định của Ban Chấp hành Trung ương về những điều đảng viên không được làm, cán bộ giữ cương vị càng cao càng phải tiên phong, gương mẫu.”

Nghị quyết số 06-NQ/ĐUK ngày 25/01/2017 của Ban Chấp hành Đảng bộ Khối các Cơ quan Trung ương về tăng cường tính tiên phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu cấp ủy, cơ quan, đơn vị trong tình hình hiện nay đã cụ thể hoá các nhiệm vụ, giải pháp tăng cường tính tiên phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu cấp ủy, cơ quan, đơn vị trong tình hình hiện nay thành 8 nội dung cụ thể, đó là: (1) Tiên phong, gương mẫu kiên định với chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, tuyệt đối trung thành với Đảng, vì lợi ích quốc gia, dân tộc; (2) Tiên phong, gương mẫu nghiên cứu, học tập, quán triệt, thực hiện Cương lĩnh Chính trị, Điều lệ Đảng, các nghị quyết, chỉ thị, quy định, kết luận của Đảng (gọi chung là nghị quyết của Đảng); (3) Tiên phong, gương mẫu chấp hành nguyên tắc tập trung dân chủ, tự phê bình và phê bình trong sinh hoạt Đảng; (4) Tiên phong, gương mẫu thực hiện chức trách, nhiệm vụ của người đảng viên và nhiệm vụ được giao; (5) Tiên phong, gương mẫu giữ gìn đạo đức, lối sống, tác phong; (6) Tiên phong, gương mẫu giữa nói và làm, chấp hành sự phân công của tổ chức Đảng, xây dựng khối đoàn kết, đồng thuận trong cơ quan, đơn vị; (7) Tiên phong, gương mẫu trong quan hệ với đồng nghiệp và nhân dân; (8) Tiên phong, gương mẫu trong việc chấp hành và lãnh đạo, chỉ đạo công tác kiểm tra, giám sát. Đặc biệt, dựa trên 8 nhiệm vụ, giải pháp này, Đảng uỷ Khối đã nêu lên thành 18 tiêu chí cụ thể để thực hiện.

Trong Kết luận số 11-KL/ĐUK ngày 06/5/2022 của Ban Chấp hành Đảng bộ Khối các cơ quan Trung ương về tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 06-NQ/ĐUK ngày 25/01/2017 của Ban Chấp hành Đảng bộ Khối về tăng cường tính tiên phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu cấp uỷ, cơ quan, đơn vị trong tình hình hiện nay, bên cạnh việc khẳng định những chuyển biến tích cực về nhận thức và hành động sau 5 năm triển khai thực hiện Nghị quyết 06, Đảng uỷ Khối cũng đã thẳng thắn nhìn nhận: việc triển khai thực hiện Nghị quyết số 06-NQ/ĐUK và các quy định về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên ở một số nơi chưa đạt được yêu cầu đề ra. Một bộ phận cán bộ, đảng viên là người đứng đầu chưa tự giác, chưa thể hiện rõ vai trò tiên phong, gương mẫu trong rèn luyện, giữ gìn phẩm chất, đạo đức, lối sống, tác phong công tác. Điều đó đã gây ra dư luận xấu trong nội bộ các cơ quan, đơn vị và trong toàn xã hội, ảnh hưởng đến thanh danh, uy tín của Đảng, làm giảm sút lòng tin của Nhân dân, tổn hại đến mối quan hệ giữa Đảng với Nhân dân, giảm sức chiến đấu và vai trò lãnh đạo, năng lực cầm quyền của Đảng. Trên cơ sở đó, Đảng uỷ Khối đã nêu 6 nhiệm vụ cần tiếp tục thực hiện: 1. Tiếp tục nâng cao và thống nhất nhận thức; 2. Nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức Đảng; 3. Nâng cao chất lượng công tác tuyên truyền, giáo dục; 4. Thực hiện có hiệu quả các nội dung Hội nghị Trung ương 4 khoá XIII; 5. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát; 6. Coi trọng công tác sơ kết, tổng kết thực tiễn.

Qua phân tích trên, PGS.TS. Bùi Quang Tuấn nhấn mạnh, Hội thảo “Tăng cường tính tiên phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị của Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam” của Đảng uỷ Viện Hàn lâm được triển khai theo đúng tinh thần Kết luận số 01-KL/TW ngày 18/5/2021 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị khóa XII “Về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”.

Các đại biểu phát biểu, trao đổi thảo luận tại Hội thảo

Ban tổ chức đã nhận được 48 tham luận của các chi bộ, đảng bộ trực thuộc, 6 tham luận được các đại biểu trình bày tại Hội thảo của các đảng bộ/chi bộ gồm có: PGS.TS. Vũ Hùng Cường - Viện Thông tin Khoa học xã hội, PGS.TS. Lê Văn Hùng - Viện Nghiên cứu Phát triển bền vững Vùng, TS. Nguyễn Đình Tuấn - Viện Nghiên cứu Gia đình và Giới, TS. Nguyễn Duy Thụy - Viện Khoa học xã hội vùng Tây Nguyên, TS. Nguyễn Đình Chúc - Văn phòng Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam và PGS.TS. Chu Văn Tuấn - Viện nghiên cứu Tôn giáo.

Nhiều ý kiến phát biểu, trao đổi của các đại biểu tại Hội thảo hết sức thẳn thắn, trách nhiệm, nêu lên được những tồn tại, khó khăn trong bối cảnh chung khi triển khai các nhiệm vụ chính trị tại đơn vị. Đồng thời bàn các giải pháp thực hiện các quy định về trách nhiệm nêu gương, tăng cường tính tiên phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt phù hợp với điều kiện thực tiễn, với chức năng, nhiệm vụ của đơn vị, bảo đảm hoàn thành và hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ của Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam.  

Phát biểu kết luận, TS. Phan Chí Hiếu, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Viện Hàn lâm cho biết, các báo cáo tham luận và các phát biểu của các đại biểu cho thấy: các chi bộ, đảng bộ đã vận dụng linh hoạt và triển khai thực hiện nghiêm túc việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Các đại biểu tham dự đã cùng nhau trao đổi, thảo luận sôi nổi nhiều vấn đề về trách nhiệm của cấp ủy, trách nhiệm của người đứng đầu các cấp, trách nhiệm của đảng viên, viên chức. Những trao đổi, thảo luận đã thẳng thắn chỉ ra những ưu điểm, hạn chế, những vấn đề cần tiếp tục quán triệt và thống nhất thực hiện trong thời gian tới để góp phần quan trọng trong việc thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị của đơn vị cũng như của Viện Hàn lâm.

TS. Phan Chí Hiếu nhấn mạnh, tăng cường tính tiên phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên là giải pháp quan trọng để góp phần xây dựng Đảng ngày càng trong sạch, vững mạnh. Đồng chí Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Viện Hàn lâm cũng tin tưởng rằng, được sự quan tâm của Đảng bộ Khối các cơ quan Trung ương cũng như của các ban, ngành Trung ương và sự đồng lòng của các đảng bộ, chi bộ thuộc đảng bộ Viện Hàn lâm, Viện Hàn lâm sẽ hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị năm 2023 và các năm tiếp theo.

PV.