Hội thảo quốc tế Việt Nam học lần thứ 7 với chủ đề "Việt Nam: Phát triển bền vững trong kỷ nguyên mới" diễn ra vào ngày 25/10/2025 tại Trung tâm Đổi mới Sáng tạo Quốc gia, Khu Công nghệ cao Hoà Lạc, Hà Nội không chỉ là sự kiện học thuật do Đại học Quốc gia Hà Nội và Viện Hàn lâm phối hợp luân phiên tổ chức mà còn là hoạt động cụ thể hoá tinh thần các Nghị quyết của Đảng, kết nối với tri thức toàn cầu hướng tới mục tiêu phát triển bền vững đất nước đến năm 2045. Hội thảo vinh dự được đón tiếp Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long đến dự và phát biểu chào mừng Hội thảo.

Phát biểu tại Hội thảo, Phó Thủ tướng Lê Thành Long cho rằng: Hội thảo diễn ra trong thời điểm đặc biệt, khi Việt Nam đang bước vào giai đoạn phát triển có tính chất bước ngoặt, tổng kết 40 năm công cuộc Đổi mới và chuẩn bị cho tầm nhìn phát triển đất nước đến năm 2045. Vì vậy, Hội thảo đã trở thành dịp để cộng đồng học thuật cùng nhìn lại chặng đường phát triển. Đồng thời, mở ra hướng tiếp cận mới, kết nối tri thức, gắn kết hành động, kiến tạo tương lai Việt Nam học trong kỷ nguyên hội nhập. Trên tinh thần đó, Phó Thủ tướng mong muốn và đề nghị Hội thảo tập trung thảo luận vào những vấn đề có tính chất tư vấn chiến lược và khuyến nghị chính sách đối với các quyết sách chiến lược cũng như những giải pháp phát triển cụ thể, trên tất cả các lĩnh vực chính trị, kinh tế, xã hội, văn hóa, giáo dục, khoa học công nghệ đổi mới sáng tạo và hội nhập quốc tế.

Đóng góp quan trọng của Viện Hàn lâm với tư cách là đơn vị đồng chủ trì Hội thảo

Dự Hội thảo cùng GS.TS. Lê Văn Lợi, Chủ tịch Viện Hàn lâm tại sự kiện còn có: PGS.TS. Tạ Minh Tuấn, TS. Đặng Xuân Thanh, Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm; TS. Đỗ Xuân Lân, Phó Bí thư chuyên trách, Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Đảng ủy Viện Hàn lâm; GS. Phạm Văn Đức, nguyên Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm cùng lãnh đạo Văn phòng, các Ban chức năng, đại diện lãnh đạo các đơn vị thuộc, trực thuộc cùng các nhà khoa học, học giả của Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam.

Với vai trò là đơn vị đồng chủ trì Hội thảo, Viện Hàn lâm đã tích cực phối hợp cùng Đại học Quốc gia Hà Nội trong suốt quá trình chuẩn bị và tổ chức sự kiện. Các nhà khoa học của Viện Hàn lâm không chỉ tham gia với tư cách là đơn vị đồng tổ chức mà còn đóng góp nhiều báo cáo khoa học chất lượng cao, tham gia thảo luận tại các Tiểu ban/Hội thảo chuyên đề và phiên toàn thể. Các tham luận đã đóng góp có hiệu quả vào việc làm phong phú thêm nội dung học thuật của Hội thảo dưới nhiều góc tiếp cận đa chiều.

Phát biểu chào mừng Hội thảo, GS.TS. Lê Văn Lợi, Chủ tịch Viện Hàn lâm nhận định, chủ đề "Việt Nam: Phát triển bền vững trong kỷ nguyên mới" là sợi chỉ đỏ nối tiếp những kỳ hội thảo trước, phản chiếu nhịp chuyển mình mạnh mẽ của đất nước theo hướng: khát vọng phát triển bứt phá, bước đi vững chãi trên con đường chuyển đổi số và phát triển xanh -- bao trùm, bền vững, không để ai bị bỏ lại phía sau. Từ chỗ là "đất nước học" thiên về mô tả, nghiên cứu Việt Nam học hôm nay đã trở thành một không gian học thuật liên ngành hiện đại. Ở đó, triết học, sử học, văn hóa học, xã hội học, kinh tế học, luật học, ngôn ngữ học... gặp gỡ nhau để soi rọi Việt Nam dưới nhiều góc nhìn.

Trong hành trình ấy, kết quả nghiên cứu của các nhà khoa học Viện Hàn lâm cũng như của Đại học Quốc gia Hà Nội và cộng đồng các nhà khoa học xã hội và nhân văn khác về Việt Nam học đã trở thành những tư liệu gốc đáng tin cậy, với những diễn giải sâu sắc và bằng chứng thực tế có giá trị. Với định hướng các nghiên cứu về Việt Nam học thể hiện tốt vai trò của mình trong việc kịp thời nắm bắt những chuyển đổi của đời sống chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội Việt Nam. Chủ tịch Viện Hàn lâm Lê Văn Lợi mong muốn các tham luận và ý kiến thảo luận tại Hội thảo sẽ thúc đẩy các bước đột phá cho sự phát triển nhanh và bền vững đất nước, bồi đắp sự hiểu biết lẫn nhau giữa các dân tộc, góp phần quảng bá hình ảnh đất nước, văn hóa và giá trị con người Việt Nam. Đây là những đóng góp có ý nghĩa to lớn, giúp Đảng, Nhà nước ra quyết định tốt hơn, củng cố đồng thuận và bản sắc Việt Nam trong hội nhập và phát triển bền vững.

Theo số liệu thống kê, Viện Hàn lâm đã có gần 100 tham luận do các chuyên gia, nhà khoa học gửi tới Ban tổ chức, làm rõ những vấn đề lớn, có ý nghĩa quan trọng tác động đến xã hội trong bối cảnh đương đại như: Nguyên nhân cải đạo của người theo tin Lành mới ở đô thị: Từ nhu cầu tâm linh đến động lực thế tục (ThS. Trần Thị Phương Anh, Viện Dân tộc học và Tôn giáo học); Thực hiện an sinh xã hội dưới triều Trần (1226-1400) (TS. Nguyễn Thị Phương Chi, Viện Sử học); Gìn giữ bản sắc văn hoá truyền thống trong bối cảnh biến đổi toàn cầu hiện nay: so sánh cách tiếp cận của Việt Nam và Trung Quốc (HVCH. Lê Đình Đài, Viện Triết học); Tư liệu nguyên cứu Việt Nam: sắc phong thần bản sao trên giấy thường trong thế kỷ XX và nhận thức mới (TS. Chu Xuân Giao, Viện Nghiên cứu Văn hoá); Ứng dụng công nghệ số để quảng bá và bảo tồn di sản: kinh nghiệm của một số nước và gợi mở cho Việt Nam (ThS. NCVC. Vũ Thanh Hà, Viện Nghiên cứu Châu Âu và Châu Mỹ); Hợp tác khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo Việt Nam – Cộng hoà Liên bang Đức: Động lực phát triển bền vững trong kỷ nguyên số (ThS. Lê Thị Kim Oanh, Viện Nghiên cứu Châu Âu và Châu Mỹ); Thích ứng môi trường tự nhiên trong giữ gìn và phát huy văn hoá, phát triển kinh tế vùng miền núi biên giới phía Bắc Việt Nam (TS. Hoàng Thị Lê Thảo, Viện Dân tộc học và Tôn giáo); Các nhà Việt học trong vai trò sứ giả văn hoá, văn học Việt Nam (TS. Nguyễn Phương Thảo, Viện Văn học); Các yếu tố ảnh hưởng đến phát thải khí nhà kính trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội ở Việt Nam (TS. Nguyễn Đình Hoà, ThS. Tạ Minh Anh, Viện Kinh tế Việt Nam và Thế giới); Đầu tư cho kinh tế số: Động lực tăng trưởng mới trong kỷ nguyên công nghệ của Việt Nam (TS. Đỗ Diệu Hương, CN, Bùi Nhật Huy, TS. Nguyễn Đức Long, Viện Kinh tế Việt Nam và Thế giới); Phụ nữ dân tộc thiểu số sử dụng các ứng dụng công nghệ thông tin trong phát triển kinh tế gia đình (TS. Trần Thị Thanh Loan, Viện Nghiên cứu Con người, Gia đình và Giới); Tăng trưởng kinh tế Việt Nam trong kỷ nguyên mới: động lực từ công nghệ số và kết nối kinh tế quốc tế (Nguyễn Hà Phương, Viện Nghiên cứu Châu Á – Thái Bình Dương); Cải cách tinh gọn bộ máy, thu hẹp khu vực công ở Việt Nam (ThS. Nguyễn Thanh Tùng, Viện Nhà nước và Pháp luật)…

Được tổ chức với quy mô lớn Hội thảo quy tụ sự tham gia rộng rãi của cộng đồng các nhà Việt Nam học trong nước và quốc tế

Tại diễn văn khai mạc, PGS. TS. Hoàng Minh Sơn, Giám đốc Đại học Quốc gia Hà Nội cho rằng chủ đề Hội thảo "Việt Nam: Phát triển bền vững trong kỷ nguyên mới" không chỉ mang ý nghĩa về mặt học thuật, mà còn là tuyên ngôn tri thức của Việt Nam trong thời đại đổi mới và hội nhập, phản ánh khát vọng vươn lên của dân tộc Việt Nam hướng tới mục tiêu phát triển nhanh, bền vững, thịnh vượng và hạnh phúc đến năm 2045.

Thay mặt Ban Tổ chức, TS. Phạm Đức Anh, Viện trưởng Viện Việt Nam học và Khoa học phát triển, Đại học Quốc gia Hà Nội đã trình bày Báo cáo đề dẫn Hội thảo và nhận định: Trải qua 25 năm phát triển, nghiên cứu về Việt Nam học đã phát triển thành một lĩnh vực khoa học liên ngành, có ảnh hưởng sâu rộng trên thế giới, đóng góp thiết thực cho công cuộc phát triển và hội nhập của đất nước.

Hội thảo lần này đã quy tụ 1.200 nhà Việt Nam học là các chuyên gia, học giả hàng đầu đến từ nhiều trường đại học, viện nghiên cứu của 30 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới như Đại học California Berkeley, Toronto, Amsterdam, Kyoto, Waseda, Quốc gia Singapore, Quốc gia Seoul. Cùng với đó là sự hiện diện của đại diện các cơ quan ngoại giao, tổ chức quốc tế như UNESCO, UNDP, JICA, KOICA, Rosa Luxemburg Stiftung... đã minh chứng cho tầm ảnh hưởng ngày càng sâu rộng của Việt Nam học. Sự kiện góp phần kết nối hơn 100 cơ sở đào tạo, Viện nghiên cứu trong nước với gần 100 Viện và trung tâm nghiên cứu quốc tế. Khẳng định vị thế của Việt Nam như một trung tâm tri thức mới của khu vực Đông Nam Á.

Hội thảo Việt Nam học lần thứ 7 nhận được 961 báo cáo khoa học, trong đó có 105 báo cáo của học giả quốc tế đến từ 20 quốc gia, đây là con số kỷ lục trong lịch sử 25 năm của chuỗi hội thảo này. Trong số 961 báo cáo khoa học được gửi đến Hội thảo, các nhà khoa học thuộc các đơn vị thành viên của Viện Hàn lâm đã đóng góp nhiều công trình nghiên cứu quan trọng, đề cập đến các vấn đề trọng yếu về phát triển bền vững, văn hóa, xã hội, kinh tế và quản trị quốc gia.

Nội dung học thuật phong phú và đa dạng

Thông qua 7 Tiểu ban/Hội thảo chuyên đề được tổ chức trước Phiên toàn thể với hàng trăm báo cáo khoa học, hàng nghìn ý kiến trao đổi từ giới học thuật, doanh nghiệp và các tổ chức quốc tế, Hội thảo Việt Nam học lần thứ 7 hướng tới mục tiêu xây dựng tri thức liên ngành, kết hợp giữa khoa học xã hội nhân văn và tự nhiên, công nghệ để giải quyết các vấn đề trọng yếu của phát triển bền vững, tăng trưởng kinh tế xanh, thích ứng với biến đổi khí hậu, quản trị quốc gia và chuyển đổi số, bảo tồn và phát huy giá trị Việt Nam trong tiến trình toàn cầu hoá, thúc đẩy an ninh con người và phát triển cộng đồng bền vững.

Sau phiên khai mạc, Hội thảo bước vào ba phiên toàn thể với 20 nghiên cứu tiêu biểu của hàng chục học giả hàng đầu thế giới. Các nghiên cứu tập trung làm rõ những vấn đề trọng yếu của Việt Nam trong tiến trình phát triển bền vững, hội nhập quốc tế và đổi mới mô hình tăng trưởng như: Những xu hướng mới trong nghiên cứu Việt Nam học trong thế giới toàn cầu hoá; Khu vực học đô thị - một định hướng mới của khu vực học hiện đại; Phát triển kinh tế tư nhân theo tinh thần Nghị quyết số 68 của Bộ Chính trị; Cải cách thể chế: đột phá chiến lược để đưa Việt Nam vươn lên quỹ đạo tăng trưởng cao hơn; Vai trò của đối thoại nhân dân trong quan hệ quốc tế của Việt Nam; Kế sách học trong tư tưởng Hồ Chí Minh và ngoại giao Việt Nam trong kỷ nguyên mới; Bản sắc văn hoá của Hà Nội như một nguồn lực cho phát triển: góc nhìn so sánh từ Đông Nam Á; Toàn cầu hoá: Lý thuyết khoa học xã hội và thực tiễn văn hoá -- xã hội Việt Nam;...

Đóng góp quan trọng cho phát triển đất nước

Về phương diện học thuật, Hội thảo đã góp phần hệ thống hoá và cập nhập những tri thức, hướng nghiên cứu mới của Việt Nam học, làm sáng tỏ các vấn đề trọng yếu về con người, văn hoá, môi trường, thể chế và quản trị quốc gia. Về phương diện tư vấn chính sách, Hội thảo được coi là kênh tham vấn khoa học cấp quốc gia, nơi những tri thức học thuật được chuyển hoá thành giải pháp thực tiễn cho quá trình hoạch định và phát triển đất nước.

Các khuyến nghị tập trung vào nhiều lĩnh vực then chốt, hoàn thiện thể chế cho phát triển bền vững và chuyển đổi số; Xây dựng chính sách văn hoá, giáo dục làm nền tảng phát triển con người Việt Nam; Tăng cường sức mạnh mềm quốc gia, quảng bá hình ảnh Việt Nam ra thế giới; Củng cố an ninh con người, an sinh xã hội và năng lực quản trị nhà nước; Thúc đẩy cơ chế gắn kết giữa khoa học, doanh nghiệp và địa phương trong tiến trình phát triển bền vững.

Những báo cáo và đề xuất từ Hội thảo sẽ được tổng hợp, gửi tới các cơ quan hoạch định chính sách của Đảng và Nhà nước, trở thành nguồn tài liệu khoa học quý giá, phục vụ việc xây dựng Nghị quyết và Chương trình phát triển quốc gia giai đoạn 2025-2035 tầm nhìn 2045.

Phát biểu bế mạc Hội thảo, PGS.TS. Tạ Minh Tuấn khẳng định: Với vai trò là đơn vị đồng chủ trì, Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam cam kết tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Đại học Quốc gia Hà Nội và các đơn vị liên quan để triển khai các kiến nghị từ Hội thảo, đồng thời duy trì và phát triển diễn đàn Việt Nam học trở thành cầu nối tri thức vững chắc và uy tín của cộng đồng học thuật trong nước và quốc tế. Để mỗi Hội thảo thường niên không chỉ là nơi trao đổi tri thức mà còn là bước đi chiến lược của Ban tổ chức nhằm khẳng định vai trò quan trọng của nghiên cứu Việt Nam học trong sự phát triển bền vững và hội nhập toàn cầu của đất nước trong giai đoạn hiện nay./.