Tại Hội nghị Tổng kết, đã diễn ra các nội dung sau:

(1) Báo cáo Tổng kết công tác năm 2025 và Phương hướng nhiệm vụ năm 2026 do Phó Viện trưởng – TS. Hoàng Thị Thu Huyền thực hiện

(2) Báo cáo tài chính năm 2025 do Kế toán trưởng Trần Thị Hiển thực hiện

(3) Quyết định bổ nhiệm lại Kế toán trưởng cho bà Trần Thị Hiển

(4) Trao Quyết định chuyển chức danh nghề nghiệp cho 09 viên chức của Viện

Thứ nhất: Báo cáo Tổng kết công tác năm 2025 và Phương hướng nhiệm vụ năm 2026

Trong Báo cáo tổng kết đã đánh giá kết quả đạt được ở các nội dung: Nghiên cứu khoa học, Tạp chí, Tư vấn chính sách, Hợp tác với địa phương, Quản lý khoa học – Hợp tác quốc tế  - Thư viện, Hành chính, Tổ chức cán bộ, Cơ sở vật chất,…

Trong Báo cáo tổng kết cũng đã chỉ ra những thành tựu và hạn chế trong các vấn đề, đồng thời nêu những nguyên nhân của các hạn chế đó, với mục tiêu nhận diện rõ nét hơn những khó khăn, thách thức trong quá trình thực hiện và đưa ra các giải pháp, phương hướng cho năm 2026.

Dưới đây, là 03 vấn đề nổi bật trong năm 2025 của Viện Khoa học xã hội vùng Nam Bộ

Về công tác nghiên cứu khoa học:

- Viện đã chỉ đạo nghiệm thu 13 nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp cơ sở (04 xuất sắc, 09 khá), các đề tài đã thể hiện rõ định hướng nghiên cứu bám sát các nhiệm vụ: (1) gợi ý cho ý tưởng trực tiếp nghiên cứu sâu hơn liên quan đến 03 chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021-2030; (2) nghiên cứu chuyển đổi số, kinh tế số và các loại hình lao động mới; (3) các vấn đề đô thị hóa, quản trị đô thị lớn và cơ chế đặc thù phát triển TP.HCM theo Nghị quyết 98; (4) bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa gắn với phát triển bền vững; (5) sinh kế bền vững và việc làm cho các nhóm yếu thế. Tất cả đề tài đều có thể sản phẩm ứng dụng cụ thể, địa chỉ chuyển giao rõ ràng, được các cơ quan quản lý địa phương và sở ban ngành đánh giá cao, góp phần quan trọng cung cấp luận cứ khoa học cho việc hoạch định và thực thi chính sách tại TP.HCM và các tỉnh Nam Bộ.

- Trong năm 2024, Viện Khoa học xã hội vùng Nam Bộ đã tổ chức và phối hợp tổ chức 14 Tọa đàm, Hội thảo. Trong đó, Tổ chức Hội thảo khoa học cấp quốc gia: “50 năm khoa học xã hội vùng Nam Bộ: Thành tựu và định hướng phát triển” gồm 19 bài tham luận với hơn 100 đại biểu là lãnh đạo, nguyên lãnh đạo, viên chức, người lao động của Viện KHXH vùng Nam; đại diện các sở ban ngành TPHCM và các địa phương vùng Nam Bộ; chuyên gia, nhà khoa học đến từ các trường đại học, viện nghiên cứu tại TPHCM; các cơ quan ngoại giao nước ngoài và các đơn vị truyền thông, báo chí.

Về công tác tư vấn chính sách:

- Viện đã tổ chức Hội nghị công bố và bàn giao kết quả tư vấn chính sách cho các cơ quan và địa phương vào ngày 17/10/2025 tại Viện Hàn lâm, về việc khảo sát, đánh giá về dân số và nguồn nhân lực từ tháng 8/2024 trên phạm vi toàn quốc tại 63 tỉnh/thành phố (nay là 34 tỉnh/thành phố) với số mẫu lớn 260.000 phiếu. Trên cơ sở kết quả khảo sát, Viện đã nghiên cứu xử lý số liệu và đánh giá để hoàn thiện báo cáo. Báo cáo nhằm cung cấp các luận cứ khoa học, thực tiễn để phục vụ tư vấn góp ý cho dự thảo Luật Dân số và định hướng phát triển nguồn nhân lực của Việt Nam.

- Viện đã chắt lọc từ kết quả tọa đàm/hội thảo về những vấn đề đang đặt ra trong thực tiễn hiện nay là ‘‘Giải pháp thực hiện hiệu quả Nghị quyết 68/TW (4/5/2025) của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân trong kỷ nguyên phát triển mới của Việt Nam”; “Tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp: Kinh nghiệm quốc tế, thực tiễn Việt Nam và những kiến giải nhằm thực hiện chủ trương tinh gọn bộ máy theo hướng hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả hiện nay” gửi báo cáo tư vấn chính sách đến các cơ quan như Ủy ban Nhân dân, Hội đồng nhân dân, Đoàn đại biểu quốc hội các tỉnh, thành cả nước, các cơ quan Trung ương đóng tại địa phương vùng Nam Bộ.

Về công tác Tạp chí

- Năm 2025, Tạp chí Khoa học xã hội vùng Nam Bộ xuất bản đúng và đủ 12 số in, 04 số điện tử định kỳ, 02 số điện tử tăng cường với tổng cộng 121 tin, bài khoa học (vượt 10% kế hoạch), 100% bài được phản biện kín, bảo đảm cân đối 6 chuyên mục chính. Công tác phát hành được đẩy mạnh, đạt trung bình 1.350–1.500 bản in/số và hơn 18.600 lượt truy cập điện tử/số, tăng 18% lượt trích dẫn so với năm trước. Tạp chí tiếp tục được Hội đồng Giáo sư Nhà nước công nhận đạt chuẩn, góp phần quan trọng công bố kịp thời các kết quả nghiên cứu của Viện và các nhà khoa học trong cả nước, khẳng định vị thế là diễn đàn khoa học xã hội uy tín hàng đầu khu vực phía Nam.

- Năm 2025, Tạp chí (điện tử) được xét nâng điểm liên ngành: Triết học - Chính trị - Xã hội học (0 lên 0,5 điểm); Sử - Khảo Cổ - Dân tộc/Nhân học (0 lên 0,5 điểm); Văn học, Ngôn ngữ (0 lên 0,25 điểm).

Sau khi nghe báo cáo Tổng kết do Phó Viện trưởng TS. Hoàng Thu Huyền trình bày, cán bộ viên chức đóng góp ý kiến về các nội dung: Nhân sự; Đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ công tác truyền thông; Công tác thực hiện báo cáo, tổng kết ở các đơn vị. Các ý kiến hướng đến mục đích hoàn thiện các thể chế, qui định để nâng cao hoạt động nghiên cứu khoa học và các hoạt động liên quan của Viện.

.....

Thứ hai: Phát biểu chỉ đạo của PGS.TS Vũ Tuấn Hưng - Bí thư Đảng ủy, Viện trưởng về một số nội dung trong tâm trong năm 2026

(1) Hướng đến đầu tư về chuyển đổi số phục vụ nghiên cứu

Theo PGS.TS. Vũ Tuấn Hưng, hiện nay Viện Khoa học xã hội vùng Nam Bộ đã thành lập tổ chuyển đổi số, sắp tới sẽ có sự thay đổi nhằm đáp ứng yêu cầu về chuyển đổi số trong giai đoạn hiện nay. Vì vậy, đòi hỏi các nhà nghiên cứu cũng phải có sự thay đổi, nâng cao trình độ để để bắt nhịp với nhu cầu của thời đại. Nếu vẫn tồn tại tư duy cũ thì không thể thực hiện chuyển đổi số. Cho nên chúng ta phải có tư duy, cách thức, công cụ… phù hợp với chuyển đổi số vì cả xã hội đã chuyển đổi số rồi. Đơn cử, việc thực hiện khảo sát về dân số vừa rồi, với mẫu lớn như vậy (260.000 phiếu) – là một điển hình của cách thức chuyển đổi số. Kết quả nghiên cứu cũng phải được số hóa bằng hình ảnh, video… thể hiện rõ nội dung hoạt động vừa sinh động, trực quan, vừa tiết kiệm được thời gian.

- Thời gian tới, Viện dự kiến sẽ xây dựng mỗi Trung tâm nghiên cứu sẽ có 1 phòng mô phỏng và thực nghiệm. Vì vậy, các báo cáo nghiên cứu sẽ được thể hiện bằng hình ảnh hoặc video, có thể tải lên tạp chí điện tử. Ngoài ra, trụ sở 49 Nguyễn Thị Minh Khai sẽ dành ra 1 phòng phục vụ ghi âm, ghi hình, và sẽ tiến hành trong năm 2026. Nguồn lực thực hiện là kết hợp với các đài HTV để hỗ trợ trong việc công bố sản phẩm nghiên cứu, mà không đơn thuần công bố kết quả nghiên cứu bằng file word như cũ. Bên cạnh đó, sẽ mở rộng cơ sở 57 Sương Nguyệt Anh làm thành trung tâm mô phỏng cho các sản phẩm nghiên cứu. Thư Viện 34 Lý Tự Trọng sẽ được đầu tư nâng cấp để khai thác được tối đa khả năng của đơn vị. Trụ sở 49 Nguyễn Thị Minh Khai cũng sẽ được đầu tư để khai thác tối đa hiệu quả chuyên môn trên lĩnh vực Khoa học xã hội ở Nam Bộ, gắn với thực tiễn xã hội.

(2) Công tác thi đua khen thưởng

Năm 2026 sẽ thực hiện quy chế về thi đua khen thưởng mới, dựa trên các định mức lao động của từng vị trí mà VASS ban hành. Vì vậy, Viện cũng sẽ nghiên cứu điều chỉnh để phù hợp với quy chế định mức của VASS. Cho nên, với yêu cầu ngày càng cao, các định mức sẽ ngày càng cao hơn, đề nghị tổ chức cán bộ và các đơn vị cần phối hợp để có sự thúc đẩy cán bộ, viên chức để hoàn thành nhiệm vụ trong yêu cầu ngày càng cao của xã hội. Sắp tới, Viện sẽ giao việc cho cán bộ chủ chốt và các trưởng đơn vị sẽ triển khai công việc được giao, nhằm thực hiện nhanh chóng, đúng tiến độ, đáp ứng được yêu cầu.

(3) Công tác khoa học, nghiên cứu

- Năm 2026 sẽ là năm nhiều đề tài, trong đó: có 02 đề tài cấp Nhà nước, nhiều đề tài địa phương đang triển khai, và có thêm 1 số đề tài cấp Bộ từ VASS. Đây là cơ hội để chúng ta cùng cố gắng thực hiện. Hiện tại, Viện cũng đang xây dựng một chương trình cấp Bộ lớn, đang chờ phê duyệt chủ trương. Chương trình của Đề tài tập trung nghiên cứu ở Đông nam Bộ, đây là sự nỗ lực của từ Viện và sự quan tâm của VASS.

Ngoài ra, Nghị quyết 57-NQ/TW ban hành ngày 22 tháng 12 năm 2024 về việc tập trung vào việc đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia và các chính sách liên quan đến giáo dục sắp tới cũng có tác động lớn đến Viện ta.

- Đối với tư vấn chính sách: Viện Hàn lâm đã yêu cầu tất cả các Viện thành viên, mỗi quý ít nhất 1 tư vấn chính sách ở cấp Trung ương. Chúng ta có 6 trung tâm thì ít nhất mỗi Trung tâm sẽ phụ trách 1 tư vấn chính sách ở cấp trung ương và 1 số tư vấn chính sách ở cấp tỉnh. Do đó vấn đề làm việc nhóm sẽ cần được đề cao trong thời gian tới để triển khai công việc hiệu quả hơn. Căn cử vào Luật viên chức, thời gian tới sẽ đánh giá theo tuần, theo tháng, kể cả khối hành chính và khối chuyên môn. Ví dụ 6 tháng đầu năm có 1 bài tạp chí, 6 tháng cuối năm 1 bài tạp chí, các công việc phải được thực hiện theo kể hoạch và lộ trình đã đưa ra, không để tình trạng dồn việc vào cuối năm.

Theo chỉ đạo của PGS.TS. Vũ Tuấn Hưng – Bí thư Đảng ủy, Viện trưởng nhận định: định hướng, chiến lược nghiên cứu của Viện Khoa học xã hội vùng Nam Bộ là thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng, và Viện hàn lâm giao phó. Bên cạnh đó, Viện xác định rõ các mục tiêu: sản phẩm nghiên cứu phải gắn với thực tiễn địa phương ở Nam Bộ trên tất cả lĩnh vực kinh tế, chính trị, văn hóa, khảo cổ,… giúp các địa phương phát triển về kinh tế - văn hóa, xã hội.