Hội thảo vinh dự được đón tiếp đồng chí Nguyễn Hòa Bình, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ; đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương; đồng chí Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương; đồng chí Bùi Thị Minh Hoài, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Hà Nội. Hội thảo có sự hiện diện của đồng chí Nguyễn Thiện Nhân, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, nguyên Bí thư Thành ủy thành phố Hồ Chí Minh; các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng, đại diện các ban, bộ, ngành Trung ương, các địa phương cùng các chuyên gia, nhà khoa học. Với quy mô và ý nghĩa rộng lớn, Hội thảo đã thu hút sự chú ý của gần 30 đơn vị báo chí, truyền thông tới dự và đưa tin.

Đánh giá vai trò, ý nghĩa của Hội thảo, TS. Phan Chí Hiếu, Chủ tịch Viện Hàn lâm nhận định: Hội thảo là một trong những hoạt động thiết thực kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám thành công (19/8/1945 - 19/8/2025) và Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2/9/1945 - 2/9/2025), có ý nghĩa to lớn trong việc khẳng định tầm vóc lịch sử, giá trị thời đại của hai sự kiện vĩ đại đã làm thay đổi vận mệnh dân tộc Việt Nam trong thế kỷ XX: Cách mạng tháng Tám thành công và sự ra đời của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.

Thắng lợi của Cách mạng tháng Tám là mốc son chói lọi trong lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc, là một trong những chiến công hiển hách và thắng lợi có ý nghĩa lịch sử và thời đại của dân tộc Việt Nam trong thế kỷ XX, mở ra kỷ nguyên mới trong lịch sử phát triển của nước ta - kỷ nguyên của một nước Việt Nam độc lập và có quyền tự quyết. Nhân dân Việt Nam từ thân phận nô lệ đã trở thành người làm chủ đất nước, làm chủ vận mệnh của mình. Đồng thời là diễn đàn khoa học kết nối truyền thống và hiện đại, góp phần bồi dưỡng lý tưởng cách mạng, củng cố niềm tin và khơi dậy khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc - vì một Việt Nam hùng cường, thịnh vượng.

Với ý nghĩa đó, Phiên khai mạc Hội thảo đã được lắng nghe phát biểu chỉ đạo của Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình, trong đó nêu rõ: Trước Mùa Thu lịch sử năm 1945, đất nước ta chìm trong đêm dài nô lệ. Hơn tám mươi năm dưới ách thống trị tàn bạo của thực dân Pháp, nhân dân ta đã bị  bóc lột đến tận xương tủy, đất nước ta kiệt quệ, tiêu điều, “chúng lập nhà tù nhiều hơn trường học; thẳng tay đàn áp, chém giết những người yêu nước; tắm các cuộc khởi nghĩa của ta trong biển máu”; quyền sống, quyền tự do, quyền mưu cầu hạnh phúc - những giá trị thiêng liêng của con người - bị chà đạp không thương tiếc.

Nhưng chính trong những ngày tháng đen tối ấy, ngọn lửa cách mạng vẫn âm ỉ cháy trong lòng dân tộc. Từ khi ra đời năm 1930, Đảng Cộng sản Việt Nam dưới ánh sáng chủ nghĩa Mác - Lênin đã kiên trì, bền bỉ lãnh đạo nhân dân kiên cường đấu tranh qua cao trào 1930-1931, cao trào đòi dân sinh dân chủ 1936-1939, cao trào giải phóng dân tộc 1939-1945, vừa xây dựng lực lượng chính trị, vừa hình thành lực lượng vũ trang, gây dựng căn cứ địa cách mạng, giác ngộ và tổ chức quần chúng, dự báo và sẵn sàng đón bắt mọi chuyển biến của thời cuộc.

Tháng Tám năm 1945, khi Chiến tranh thế giới thứ hai bước vào hồi kết, phát xít Nhật đầu hàng Đồng minh, thời cơ “ngàn năm có một” xuất hiện. Chỉ trong vòng mười lăm ngày, dưới ngọn cờ cách mạng của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, toàn dân tộc ta đã đồng loạt vùng dậy tiến hành Tổng khởi nghĩa thành công, đập tan xiềng xích nô lệ, giành chính quyền về tay Nhân dân.

Ngày 2/9/1945 tại Quảng trường Ba Đình lịch sử, Chủ tịch Hồ Chí Minh thay mặt Chính phủ lâm thời trịnh trọng đọc Tuyên ngôn Độc lập, tuyên bố trước quốc dân đồng bào và toàn thế giới: “Nước Việt Nam có quyền hưởng tự do và độc lập, và sự thật đã trở thành một nước tự do độc lập. Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mạng và của cải để giữ vững quyền tự do độc lập ấy”. Cách mạng Tháng Tám thành công đã trở thành sự kiện quan trọng của phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc trên thế giới trong thế kỷ XX, là đòn quyết định phá tung một mắt xích quan trọng và thúc đẩy sự tan rã nhanh chóng của hệ thống thuộc địa, mở đầu cho sự sụp đổ của chủ nghĩa thực dân cũ và để lại những bài học lịch sử vô giá cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa: về vai trò lãnh đạo của Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh - kim chỉ nam cho mọi thắng lợi của cách mạng Việt Nam, về nắm bắt thời cơ, về phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc với niềm tin mãnh liệt, son sắt vào nhân dân như Chủ tịch Hồ Chí Minh từng căn dặn: “Trong bầu trời không gì quý bằng nhân dân. Trong thế giới không gì mạnh bằng lực lượng đoàn kết của nhân dân”.

Kết thúc bài phát biểu, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình nhận định: Hội thảo được tổ chức là dịp để thế hệ đương đại cùng nhau nhìn lại lịch sử; khẳng định những giá trị to lớn trong quá trình dành độc lập, tự do của dân tộc, cùng nhau phát huy những giá trị trường tồn trong lịch sử 80 năm hành trình xây dựng và bảo vệ nền độc lập – tự do – hạnh phúc của đất nước. Phó Thủ tướng tin tưởng với sự tham gia của đông đảo các chuyên gia, nhà khoa học đầu ngành, kết quả của Hội thảo sẽ góp phần bổ sung thêm những nhận thức mới về ý nghĩa, tầm vóc của Cách mạng tháng Tám, cung cấp những ý kiến tư vấn, đóng góp có giá trị khoa học rút ra những bào học quý cho sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc…

Phát biểu chào mừng Hội thảo, Bí thư Thành ủy Hà Nội - bà Bùi Thị Minh Hoài chia sẻ: Thủ đô Hà Nội đang đứng trước những vận hội mới, để phát triển nhanh và bền vững hơn Đảng bộ, chính quyền và nhân dân thủ đô Hà Nội đã và đang thể hiện quyết tâm xây dựng thủ đô theo hướng văn hiến, văn minh, hiện đại, xứng đáng là trung tâm chính trị - hành chính cấp quốc gia, trung tâm lớn về kinh tế - văn hóa – giáo dục – công nghệ và hội nhập quốc tế của cả nước. Vì lẽ đó, Hội thảo có ý nghĩa rất quan trọng trong cả khoa học và thực tiễn; là dịp để chúng ta cùng nhau ôn lại những mốc son lịch sử vĩ đại của dân tộc, khẳng định ý nghĩa to lớn và giá trị thực tiễn của Cách mạng tháng Tám năm 1945 và ngày thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (nay là nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam); những bài học kinh nghiệm về sự lãnh đạo của Đảng trong việc phát huy tinh thần đại đoàn kết toàn dân tộc; về việc nắm bắt thời cơ, nghệ thuật khởi nghĩa; đồng thời làm rõ hơn ý nghĩa của sự vận dụng sáng tạo những bài học kinh nghiệm của Cách mạng tháng Tám trong sư nghiệp Đổi mới và hội nhập quốc tế hiện nay nhất là trong kỉ nguyên mới của dân tộc Việt Nam. “Tôi tin tưởng Hội thảo sẽ góp phần làm sáng tỏ hơn những giá trị của Cách mạng tháng Tám để vận dụng sáng tạo vào công cuộc xây dựng và phát triển đất nước, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong giai đoạn mới nhất là giúp cho Đảng bộ, chính quyền và nhân dân thủ đô Hà Nội có thêm kinh nghiệm quý báu để vận dụng vào công cuộc xây dựng và phát triển thủ đô hiện nay”, Bà Bùi Thị Minh Hoài nhấn mạnh thêm.

Những phát biểu tại Phiên khai mạc đã góp phần làm rõ ý nghĩa đặc biệt của Hội thảo Quốc gia “Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9: Giá trị thời đại và sức sống trường tồn”. Những tham luận được thảo luận tại Hội thảo có nội dung tôn vinh và ngợi ca những thành tựu rực rỡ mà đất nước đạt được trong 80 năm qua trên các lĩnh vực kinh tế, xã hội như: cải cách thể chế, phát triển kinh tế tư nhân, khoa học, công nghệ và chuyển đổi số, phát triển con người, thúc đẩy hội nhập quốc tế… được kỳ vọng sẽ mang lại cho các đại biểu nhiều góc nhìn mới, đa chiều gắn với hơi thở của thời đại; là dịp để thế hệ đương đại cùng nhau tri ân các thế hệ lãnh đạo tiền bối, các tầng lớp nhân dân và bạn bè quốc tế đã ủng hộ, giúp đỡ to lớn cho cách mạng Việt Nam. Đồng thời là sự kiện để giới trí thức, nhà khoa học… cùng đóng góp công sức vào nhiệm vụ cổ vũ, hiệu triệu toàn Đảng, toàn dân và toàn quân tiếp tục đồng lòng, chung sức, phát huy cao độ tinh thần yêu nước, ý chí tự lực, tự cường và khát vọng vươn lên mạnh mẽ của dân tộc.