Nghiên cứu con người, gia đình và giới cần phải được thực hiện theo các Chương trình có ý nghĩa chiến lược, thể hiện tầm nhìn và có ý nghĩa tư vấn chính sách phục vụ phát triển bền vững là thông điệp được GS.TS. Lê Văn Lợi, Chủ tịch Viện Hàn lâm đặc biệt nhấn mạnh tại buổi làm việc với Viện Nghiên cứu Con người, Gia đình và Giới vào sáng ngày 31/10/2025 tại trụ sở 27 Trần Xuân Soạn, Ngô Thì Nhậm, Hà Nội.

Dự cuộc họp cùng Chủ tịch, về phía Viện Hàn lâm có PGS.TS. Nguyễn Đức Minh, Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm; ThS. Nguyễn Thị Thanh Nga, Phó Chánh Văn phòng Đảng uỷ; TS. Nguyễn Thị Thu Hà, Phó Trưởng ban Ban Tài chính và Quản lý khoa học; TS. Trần Đình Hưng, Phó Trưởng ban Ban Hợp tác quốc tế; TS. Lê Nam Trung, Chánh Văn phòng Viện Hàn lâm; TS. Hoàng Minh Quân, Thư ký Chủ tịch.

Về phía Viện Nghiên cứu Con người, Gia đình và Giới (Viện) có TS. Nguyễn Đình Tuấn, Viện trưởng; TS. Trần Thị Hồng Phó Viện trưởng; TS. Đỗ Đức Hiệp, Tổng Biên tập Tạp chí Con người, Gia đình và Giới cùng sự có mặt của toàn thể viên chức và người lao động của Viện.

Viện Nghiên cứu Con người, Gia đình và Giới được thành lập trên cơ sở hợp nhất Viện Nghiên cứu Con người và Viện Nghiên cứu Gia đình và Giới theo Quyết định số 481/QĐ-KHXH ngày 31/3/2025 của Chủ tịch Viện Hàn lâm có chức năng nghiên cứu những vấn đề lý luận và thực tiễn cơ bản về phát triển con người, nguồn lực con người, quyền con người, an ninh con người, hôn nhận, gia đình, giới, phụ nữ, người cao tuổi, trẻ em; phát triển xã hội; cung cấp luận cứ khoa học cho Đảng và Nhà nước trong việc hoạch định đường lối, chính sách liên quan đến phát triển con người; tham gia đào tạo, hợp tác, liên kết, tư vấn, dịch vụ về phát triển con người, các mục tiêu phát triển xã hội…

Sau nhập nhất (4/2025) tổng cán bộ viên chức của Viện có 54 người, công tác tại 7 Phòng làm việc gồm: Phòng Hành Chính – Tổng hợp; Phòng Nghiên cứu Hôn nhân và Gia đình; Phòng Nghiên cứu Người cao tuổi, Trẻ em và Phát triển xã hội; Phòng Nghiên cứu Phát triển con người – Nguồn lực con người; Phòng Nghiên cứu Phụ nữ và Giới; Phòng Nghiên cứu Quyền con người – An ninh con người và Tạp chí Con người, Gia đình và Giới (Tạp chí). Hiện tại Viện có 19 tiến sĩ, 17 thạc sĩ, 2 nghiên cứu sinh còn lại là lao động khác.

Báo cáo công tác chuyên môn tại buổi làm việc, Viện trưởng Nguyễn Đình Tuấn cho biết: Viện đang chủ trì thực hiện 16 nhiệm vụ khoa học cấp cơ sở, 09 nhiệm vụ cấp Bộ, 01 nhiệm vụ hợp tác với địa phương, 01 nhiệm vụ cấp Bộ thuộc Chương trình trọng điểm cấp Bộ, 01 nhiệm vụ Quỹ Nafosted và 01 Đề tài cấp Nhà nước. Bên cạnh đó, Viện còn phối hợp với Ban Tuyên giáo và Dân vận tỉnh Lạng Sơn nghiên cứu tính chỉ số hạnh phúc của người dân (kết quả nghiên cứu được tỉnh ủy Lạng Sơn đưa vào Văn kiện Đại hội tỉnh Lạng Sơn nhiệm kỳ 2025-2030. Hợp tác với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch thực hiện hoạt động khảo sát thí điểm Bộ chỉ số gia đình hạnh phúc và nhiệm vụ Giáo dục kiến thức, kỹ năng xây dựng gia đình hạnh phúc trước khi kết hôn.

Hoạt động quốc tế được Viện đẩy mạnh bằng Thỏa thuận hợp tác được ký kết với Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Úc nhằm thực hiện Đề án “Kiến thức về các giải pháp dựa vào thiên nhiên để giải quyết các thách thức về mất an ninh nguồn nước và tính dễ bị tổn thương xã hội tại hạ lưu sông Mê Kông: Nghiên cứu trường hợp tại Campuchia, Thái Lan và Việt Nam”

Sau hơn 6 tháng hợp nhất, tính đến thời điểm hiện tại Viện đã có hơn 60 công bố khoa học quan trọng. Trong đó có 03 công bố được xuất bản thành sách do cán bộ của Viện là chủ biên/đồng chủ biên, 01 công trình sách quốc tế, 01 bài tạp chí quốc tế đạt chỉ số Q1, 08 bài hội thảo quốc tế có xuất bản, 07 tham luận được trình bày tại các diễn đàn quốc tế…

Trên cơ sở các nghiên cứu được thực hiện, trong thời gian qua Viện đã xây dựng gần 10 báo cáo chắt lọc gửi lãnh đạo Viện Hàn lâm làm cơ sở tham khảo, góp phần vào việc xây dựng báo cáo tham mưu của Viện Hàn lâm phục vụ các Phiên họp thường kỳ của Đảng, Nhà nước.

Cùng với nỗ lực trong hoạt động chuyên môn, công tác kiện toàn tổ chức bộ máy cũng được Viện triển khai theo hướng tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả; Viện đã ban hành nhiều văn bản quan trọng giúp duy trì kỷ luật hành chính, nâng cao chất lượng công tác. Các quy chế này giúp lãnh đạo Viện chủ động nắm bắt tình hình, quản lý chất lượng công việc và nâng cao được hiệu quả công tác chỉ đạo.

Tại buổi làm việc, viên chức và người lao động của Viện đã thẳng thắn trao đổi, đóng góp nhiều ý kiến với lãnh đạo Viện Hàn lâm và các Ban chức năng. Trong đó đáng lưu ý nhất là các trao đổi, đề xuất về việc tham gia vào các nhóm nghiên cứu mạnh, thực hiện các chương trình, nhiệm vụ nghiên cứu có tính chất trọng điểm, cung cấp luận cứ cho Đảng và nhà nước và các địa phương về phát triển con người, gia đình và giới có tính chất liên ngành, gắn trực tiếp với nhiệm vụ nghiên cứu Viện.

Trao đổi tại buổi làm việc TS. Bùi Thị Hương Trầm, Phòng Nghiên cứu Hôn nhân và Gia đình cho rằng việc tham gia vào các nhóm nghiên cứu mạnh là một định hướng hiệu quả trong việc kết nối và phát triển nguồn nhân lực, Viện Hàn lâm cần có định hướng chia sẻ thông tin về hoạt động này để các nhà nghiên cứu tiềm năng có thể tham gia; Hỗ trợ cán bộ nghiên cứu tiếp cận các bộ dữ liệu quốc gia; có cơ chế hỗ trợ các nhà khoa học tham gia vào xuất bản phẩm quốc tế.

Chia sẻ về công tác Tạp chí, TS. Đỗ Đức Hiệp, Tổng Biên tập Tạp chí  Con người, Gia đình và Giới đề xuất: Viện Hàn lâm cần tập trung đẩy mạnh hoạt động chuyển đổi số để công tác Tạp chí tham gia nhiều hơn vào hệ thống các tạp quốc tế…

Bên cạnh những trao đổi, thảo luận sâu về các vấn đề nghiên cứu, viên chức và người lao động của Viện cũng bày tỏ mối quan tâm về những định hướng của lãnh đạo Viện Hàn lâm trong việc nâng cấp, quản lý cơ sở hạ tầng, điều kiện làm việc, quy chế chi tiêu nhằm nâng cao đời sống, thu nhập…

Tại buổi làm việc, đại diện Ban Tài Chính và Quản lý khoa học, Văn phòng Viện Hàn lâm đã trực tiếp trả lời, trao đổi từng nội dung thảo luận. Nhiều kiến nghị đề xuất của Viện đã được đại diện các đơn vị chức năng, ghi nhận đưa vào kế hoạch xem xét, giải quyết trong thời gian tới.

Sau khi nghe các ý kiến thảo luận, PGS.TS. Nguyễn Đức Minh, Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm, lãnh đạo phụ trách đơn vị đã biểu dương những nỗ lực, thành tựu của tập thể Viện Nghiên cứu Con người, Gia đình và Giới trong thời gian qua; gợi mở các giải pháp cụ thể nhất là trong việc triển khai các chương trình, dự án có tính trọng điểm thuộc thẩm quyền của Viện. Phó Chủ tịch Nguyễn Đức Minh đặc biệt đề nghị Viện thể hiện hơn nữa vai trò chủ động trong việc phát huy tối đa chất lượng nguồn nhân lực và định vị được vai trò của Viện trong hệ thống các đơn vị nghiên cứu khối khoa học xã hội, Viện Hàn lâm trong giai đoạn tới.

Phát biểu chỉ đạo tại buổi làm việc, GS.TS. Lê Văn Lợi ghi nhận và biểu dương những thành tựu nghiên cứu đã đạt được của Viện trong thời gian qua. Đồng thời, đề nghị Viện Nghiên cứu Con người, Gia đình và Giới tiếp tục thúc đẩy các định hướng nghiên cứu theo hướng tổng thể thông qua việc Xây dựng chiến lược phát triển Viện, giai đoạn 2026-2035 tầm nhìn 2045, bám sát vào các chương trình hành động theo Nghị quyết Đảng bộ Viện Hàn lâm và Nghị quyết của Chi bộ; Đẩy mạnh công tác cán bộ, coi đây là nhiệm vụ then chốt của then chốt, có lộ trình phát triển nguồn nhân lực đạt mục tiêu tối thiểu 75% viên chức nghiên cứu có học vị từ tiến sĩ. Từ đó nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và chất lượng các nghiên cứu theo hướng bám sát thực tiễn và các Nghị quyết của Đảng, Nhà nước trong giai đoạn chuyển đổi số hiện nay.

Chủ tịch Viện cho rằng xây dựng tầm nhìn chiến lược cho công tác nghiên cứu về con người, gia đình và giới phải được coi là nhiệm vụ trọng tâm, trọng điểm. Ưu tiên, đẩy mạnh hoạt động hợp tác liên kết với các Bộ, ngành, trung ương, địa phương, đưa khoa học gắn với đời sống, phục vụ đời sống; Sau mỗi hoạt động hội nghị - hội thảo, tọa đảm khoa học… phải có các báo cáo kiến nghị chính sách theo hướng hiệu quả, thực chất, có tầm nhìn; Đẩy mạnh công tác truyền thông trên tất cả các phương tiện thông tin (xuất bản phẩm, website, công bố trong nước và quốc tế, tham luận khoa học, bài viết tạp chí…) nhằm làn tỏa và khẳng định vị thế của Viện trong hệ thống các đơn vị nghiên cứu của Viện Hàn lâm, phục vụ đắc lực vào công cuộc phát triển nhanh và bền vững đất nước trong giai đoạn tới./.