Tham dự Hội thảo có GS.TS. Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Đảng ủy, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương; PGS.TS Đoàn Minh Huấn, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư thường trực Đảng ủy, Phó Giám đốc thường trực Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh; TS. Phan Chí Hiếu, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam; PGS. Phu-vông Ùn-khăm-sẻn, Ủy viên Trung ương Đảng Nhân dân Cách mạng Lào, Giám đốc Học viện Chính trị và hành chính Quốc gia Lào; TS. Kong-kẹo Xay-xổng-kham, Ủy viên Trung ương Đảng Nhân dân Cách mạng Lào, Chủ tịch Viện Khoa học Kinh tế và Xã hội Quốc gia Lào; Đồng chí Trương Quốc Huy, Bí thư Tỉnh ủy tỉnh Ninh Bình.

Hội thảo cũng vinh dự được đón tiếp đại diện các cơ quan Bộ, ban ngành, đại diện lãnh đạo tỉnh Ninh Bình, Thành phố Hà Nội, tỉnh Quảng Ninh và Thành phố Huế, các đồng chí đại diện cơ quan báo chí từ trung ương tới địa phương và đặc biệt với sự hiện diện của hơn 80 đại biểu là các nhà khoa học, chuyên gia, quản lý đến từ 4 cơ quan chủ trì và gần 100 các nhà khoa học, các chuyên gia.

Phát biểu khai mạc và đề dẫn tại Hội thảo, thay mặt Lãnh đạo Đảng Cộng sản Việt Nam, GS.TS. Nguyễn Xuân Thắng đã gửi lời chào trân trọng đến toàn thể các đại biểu tham dự của hai nước, đồng thời đánh giá cao nỗ lực của bốn cơ quan đồng tổ chức trong việc duy trì được cơ chế hợp tác và trao đổi học thuật có nhiều ý nghĩa thiết thực hiệu quả và lâu dài.

GS.TS. Nguyễn Xuân Thắng cho biết kinh tế di sản là lĩnh vực kinh tế đặc thù sử dụng các giá trị của di sản như một nguồn lực để phát triển, vừa tạo ra lợi ích kinh tế, vừa bảo tồn và lan tỏa các giá trị đó một cách bền vững. Nguyên lý cốt lõi của phát triển kinh tế di sản là sự kết hợp hài hòa giữa bảo tồn và phát triển. Nếu chỉ nhấn mạnh phát huy giá trị kinh tế, di sản có thể bị xuống cấp, biến dạng hoặc mai một.

Do đó đồng chí Nguyễn Xuân Thắng nhấn mạnh, phát triển kinh tế di sản không chỉ là một hướng đi nhằm đa dạng hóa nguồn lực phát triển kinh tế - xã hội, mà còn là công cụ hiệu quả để gìn giữ bản sắc dân tộc, tăng cường ngoại giao văn hóa, thúc đẩy kinh tế du lịch bền vững, đồng thời nâng cao vị thế quốc gia trên trường quốc tế trong bối cảnh hội nhập và toàn cầu hóa. Việc xây dựng các định hướng chính sách quốc gia về phát triển kinh tế di sản, thúc đẩy hợp tác liên vùng, liên quốc gia, đặc biệt giữa Việt Nam và Lào, cùng với việc đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, xây dựng hệ sinh thái hỗ trợ - sẽ là những trụ cột quan trọng để kinh tế di sản thực sự trở thành động lực phát triển bền vững, vừa bảo tồn được bản sắc văn hóa, vừa tạo ra giá trị gia tăng cho cộng đồng và quốc gia.”

Trên tinh thần đó, GS.TS. Nguyễn Xuân Thắng đề nghị Hội thảo tập trung làm sâu sắc hơn các nội dung trọng tâm, gồm: (i) Hoàn thiện cơ chế, chính sách và nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước về kinh tế di sản; (ii) Đặt cộng đồng địa phương vào vị trí trung tâm của phát triển kinh tế di sản; (iii) Tăng cường đầu tư có trọng điểm, hiện đại hóa cơ sở hạ tầng và ứng dụng công nghệ số trong lĩnh vực di sản; (iv) Phát triển đa dạng, sáng tạo các sản phẩm và dịch vụ du lịch-văn hóa gắn với di sản; (v) Chú trọng đào tạo nguồn nhân lực và nghiên cứu khoa học phục vụ kinh tế di sản;(vi) Đẩy mạnh hợp tác song phương và đa phương về phát triển kinh tế di sản.

Bày tỏ tin tưởng vào tinh thần khoa học, tâm huyết và trách nhiệm cao của các đại biểu tham dự, đồng chí Nguyễn Xuân Thắng hy vọng Hội thảo sẽ đóng góp nhiều ý kiến, kiến nghị có giá trị với hai Đảng, hai Nhà nước trong việc thúc đẩy hợp tác phát triển kinh tế di sản, qua đó góp phần làm sâu sắc hơn mối quan hệ hữu nghị vĩ đại, đoàn kết đặc biệt và hợp tác toàn diện Việt Nam – Lào trong kỷ nguyên mới.

PGS. Phu –vông Ùn-khăm-sẻn nhấn mạnh, chiến lược phát triển văn hóa đến năm 2030 của Lào xác định rõ phương hướng bảo vệ, gìn giữ, kế thừa và phát huy các giá trị di sản một cách bền vững. Trọng tâm là thúc đẩy khai thác cả di sản vật thể và phi vật thể, gắn với tài nguyên thiên nhiên, văn hóa, lịch sử, nhằm tạo động lực mạnh mẽ cho phát triển kinh tế - xã hội. Theo đó, chiến lược tập trung vào bốn định hướng lớn: Thứ nhất, đẩy mạnh khai thác giá trị các di sản thế giới nhằm phục vụ phát triển kinh tế - xã hội; đồng thời kết hợp hài hòa giữa các giá trị văn hóa truyền thống của đất nước với tinh hoa văn hóa nhân loại để gia tăng nội lực văn hóa trong sản xuất và phát triển kinh tế, đặc biệt là thông qua ngành du lịch. Thứ hai, huy động nguồn lực để bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa đặc sắc, giàu bản sắc của các dân tộc. Thứ ba, tăng cường năng lực thể chế và quản lý nhà nước về di sản, bảo đảm sự điều hành hiệu quả trong bảo tồn các giá trị văn hóa, thiên nhiên, lịch sử gắn với yêu cầu phát triển bền vững. Thứ tư, phát huy giá trị của các di sản lịch sử trong phát triển kinh tế - xã hội một cách hài hòa và có trọng điểm.

PGS. Phu-vông Ùn-khăm-sẻn khẳng định, Hội thảo khoa học quốc tế lần này là dịp quý báu để các nhà khoa học và chuyên gia Việt Nam – Lào trao đổi kinh nghiệm, đóng góp đề xuất thiết thực cho chủ trương, chính sách phát triển kinh tế di sản và thúc đẩy hợp tác song phương. Đồng chí tin tưởng rằng, với tinh thần trách nhiệm và sự chuẩn bị chu đáo, Hội thảo sẽ góp phần làm sâu sắc hơn quan hệ hữu nghị đặc biệt và hợp tác toàn diện giữa hai nước.

Trong bài phát biểu khai mạc Hội thảo, TS. Kong-kẹo Xay-xổng-kham cho biết sự phát triển kinh tế dựa trên khai thác di sản tại Lào vẫn còn tồn tại một số hạn chế và thách thức, cụ thể là: (i) Sự thay đổi và thiếu bền vững của di sản, đặc biệt là di sản văn hóa phi vật thể – bản sắc của các dân tộc (tập tục, tín ngưỡng, lối sống…) đang bị thay đổi nhanh chóng trong thời kỳ hội nhập và phát triển công nghệ; (ii) Mâu thuẫn giữa yêu cầu bảo tồn và nhu cầu phát triển mới; (iii) Thiếu nguồn nhân lực có kiến thức, kỹ năng và vốn đầu tư để khai thác, phát triển, sử dụng hiệu quả các loại di sản. Qua Hội thảo này, TS. Kong-kẹo Xay-xổng-kham mong muốn được lắng nghe các ý kiến của các nhà khoa học cũng như quan tâm đến những bài học kinh nghiệm từ phía nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong việc nghiên cứu, huy động nguồn lực, bảo tồn và phát triển các loại di sản thiên nhiên, lịch sử và văn hóa phục vụ hiệu quả cho mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội tại Lào.

Phát biểu khai mạc Hội thảo, TS. Phan Chí Hiếu, nhấn mạnh vai trò đặc biệt quan trọng của di sản văn hóa trong phát triển kinh tế - xã hội đất nước.Tuy nhiên, việc phát triển kinh tế di sản ở Việt Nam vẫn đang phải đối mặt với không ít thách thức.

TS. Phan Chí Hiếu khẳng định, phát triển kinh tế di sản là một lĩnh vực phát triển đặc biệt và cần được nhìn nhận một cách đa chiều, vì nền kinh tế này dựa nhiều vào cảm xúc, trải nghiệm, giá trị và niềm tin; do vậy việc dung dưỡng, bồi đắp, duy trì các yếu tố này là rất cần thiết. Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam hy vọng, tại Hội thảo này các nhà quản lý, các nhà hoạch định chính sách, các nhà khoa học Việt Nam và Lào sẽ cùng nhau chia sẻ, thảo luận các kết quả nghiên cứu khoa học, các kinh nghiệm thực tiễn về xây dựng và phát triển kinh tế di sản ở Việt Nam và Lào; cung cấp các cơ sở khoa học và thực tiễn cho các chính sách, góp phần khai thác tiềm năng to lớn của các loại hình di sản cho phát triển kinh tế và phát triển cộng đồng cũng như bảo vệ và khai thác bền vững nguồn lực di sản ở hai nước.

­Phát biểu chào mừng Hội thảo, đồng chí Trương Quốc Huy, Bí thư Tỉnh ủy tỉnh Ninh Bình bày tỏ niềm vinh dự và tự hào khi được đón tiếp các đồng chí lãnh đạo, các nhà khoa học của Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam cùng các đại biểu đến từ Viện Khoa học Kinh tế và Xã hội quốc gia Lào, Học viện Hành chính quốc gia Lào và các cơ quan, tổ chức trong nước và quốc tế về dự Hội thảo khoa học quốc tế “Phát triển kinh tế di sản – Kinh nghiệm của Việt Nam và Lào”.

Bí thư Tỉnh uỷ tỉnh Ninh Bình khẳng định, đây là sự kiện có ý nghĩa đặc biệt đối với tỉnh Ninh Bình – vùng đất hội tụ chiều sâu văn hóa, lịch sử, nơi lưu giữ nhiều di sản tiêu biểu của Việt Nam và đang hướng tới mục tiêu phát triển bền vững gắn với khai thác hiệu quả giá trị di sản. Việc tổ chức Hội thảo tại Ninh Bình không chỉ góp phần lan tỏa giá trị di sản văn hóa giữa Việt Nam và Lào, mà còn mở ra cơ hội hợp tác, chia sẻ kinh nghiệm và giải pháp thực tiễn nhằm phát triển kinh tế di sản gắn với bản sắc dân tộc và hội nhập quốc tế. Đồng chí Trương Quốc Huy bày tỏ kỳ vọng, thông qua Hội thảo lần này, tỉnh Ninh Bình sẽ tiếp thu được nhiều bài học kinh nghiệm quý báu để cụ thể hóa các chiến lược, chính sách phát triển kinh tế di sản trong thời gian tới, qua đó đóng góp thiết thực vào sự phát triển chung của tỉnh trong kỷ nguyên mới – kỷ nguyên phát triển, hội nhập và vươn mình mạnh mẽ của dân tộc.

Hội thảo đã nhận được 40 bài tham luận, tập trung chia sẻ những vấn đề trọng tâm về phát triển kinh tế di sản. Các tham luận đã làm rõ những thành tựu cũng như xác định các vấn đề còn tồn tại trong quá trình bảo tồn và phát triển kinh tế di sản. Trong đó, các nhà khoa học xác định ba vấn đề chính sau: Một là, chính sách bảo tồn chủ động gắn với phát triển kinh tế di sản một cách bền vững. Hai là, chính sách liên ngành, liên kết vùng và liên quốc gia trong phát triển kinh tế di sản. Ba là, chính sách khuyến khích sáng tạo và ứng dụng công nghệ thúc đẩy phát triển kinh tế di sản trong bối cảnh mới.

Hội thảo là cơ hội quan trọng để hai quốc gia chia sẻ kinh nghiệm, nâng cao hiệu quả bảo tồn di sản và phát triển kinh tế bền vững. Kết quả hội thảo sẽ cung cấp cơ sở lý luận, kinh nghiệm thực tiễn cho việc đề xuất định hướng, giải pháp thiết thực góp phần bảo tồn và phát huy giá trị di sản, thực hiện hiệu quả các mục tiêu phát triển của Đảng và nhân dân hai nước. Kết quả và những kiến nghị của Hội thảo sẽ được tổng hợp trình lên lãnh đạo cấp cao hai nước, nhằm góp phần triển khai hiệu quả Kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội đất nước đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Đồng thời, Hội thảo cũng thể hiện cam kết và quyết tâm của các cơ quan hai quốc gia trong việc làm sâu sắc hơn quan hệ hợp tác toàn diện, gắn bó và đặc biệt giữa hai quốc gia Việt-Lào.

Kết thúc phiên Khai mạc, đồng chí Trương Quốc Huy, Bí thư Tỉnh ủy tỉnh Ninh Bình đã trân trọng trao tặng quà lưu niệm tới các đơn vị đồng chủ trì Hội thảo như một lời tri ân sâu sắc đối với sự đồng hành và đóng góp thiết thực trong việc tổ chức sự kiện. Đồng chí cũng vui mừng đón nhận những món quà đầy ý nghĩa từ bốn đơn vị dành tặng cho tỉnh Ninh Bình – những biểu trưng cho tinh thần gắn bó, sẻ chia và hợp tác vì sự phát triển chung giữa khoa học và địa phương. Những phần quà tuy giản dị nhưng mang đậm giá trị tinh thần, góp phần thắt chặt thêm mối quan hệ phối hợp ngày càng hiệu quả và bền vững giữa các bên trong chặng đường đồng hành sắp tới./.