Pacific Neighborhood Consortium (PNC) được thành lập từ năm 1993 với sứ mệnh thúc đẩy trao đổi thông tin và tri thức giữa các trường đại học trong khu vực Vành đai Thái Bình Dương thông qua các công nghệ thông tin và truyền thông hiện đại. Đây là lần thứ hai Việt Nam được chọn đăng cai tổ chức hội thảo quốc tế quan trọng thường niên của PNC.

Tham dự Phiên khai mạc, về phía PNC có sự hiện diện của Viện sĩ Shin-Kun Peng, Phó Chủ tịch Academia Sinica, Chủ tịch PNC; TS. Hsi-yuan Chen, Giám đốc điều hành, cùng các thành viên Ban điều hành. Về phía Viện Hàn lâm có PGS.TS. Tạ Minh Tuấn, Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm; PGS.TS. Vũ Hùng Cường, Viện trưởng Viện Thông tin Khoa học xã hội; TS. Lê Nam Trung, Chánh Văn phòng Viện Hàn lâm, các lãnh đạo Viện Thông tin Khoa học xã hội, Viện Triết học, Nhà xuất bản và Tạp chí Khoa học xã hội. Hội thảo quy tụ hơn 100 học giả, chuyên gia, nhà nghiên cứu đến từ nhiều quốc gia và vùng lãnh thổ. Hội thảo được sự hỗ trợ chuyên môn từ Academia Sinica, Electronic Cultural Atlas Initiative (ECAI) và Bộ Giáo dục Đài Loan, cùng sự hỗ trợ kỹ thuật và vật chất từ các tập đoàn/công ty công nghệ như Ariti, METTI, ONFA, Panasonic Việt Nam, Futurenuri, D&L, IDT Việt Nam và IEEE Việt Nam. Nhiều đơn vị truyền thông đã đến dự và đưa tin về hội thảo.

Trong bài phát biểu chào mừng, Viện sĩ Shin-Kun Peng, Phó Chủ tịch Academia Sinica, Chủ tịch PNC nhấn mạnh: trong những năm gần đây, trí tuệ nhân tạo (AI) đã phát triển với tốc độ đáng kinh ngạc. "Từ chỗ chỉ đóng vai trò cung cấp dữ liệu thụ động, AI đã nhanh chóng trở thành công cụ mạnh mẽ có khả năng đối thoại tương tác, lập trình, sáng tạo, và thậm chí từng bước thay thế một số công việc của con người". Viện sĩ Peng gợi mở: "Làm thế nào để nhân loại xây dựng và duy trì một hệ sinh thái nơi trí tuệ nhân tạo và trí tuệ con người có thể cùng tồn tại hài hòa chính là một trong những thách thức cấp bách nhất cho tương lai chung của chúng ta". Chủ tịch PNC cũng nhấn mạnh ý nghĩa của chủ đề hội thảo thưởng niên năm 2025 khi khẳng định: "Chủ đề này phản ánh những ưu tiên chung của chúng ta, kêu gọi các chuyên gia trên toàn thế giới cùng khám phá cả cơ hội lẫn thách thức mà AI và công nghệ số mang lại, đồng thời suy ngẫm về cách thức nhân loại có thể định nghĩa lại tri thức và trí tuệ trong kỷ nguyên mới."

Thay mặt đơn vị chủ nhà đăng cai tổ chức hội thảo, Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm PGS.TS. Tạ Minh Tuấn phát biểu chào mừng, đưa ra thông điệp về tầm nhìn của Việt Nam trong kỷ nguyên AI. Ông nhấn mạnh: "Việt Nam nhìn nhận triển vọng hợp tác giữa con người và AI không phải như một câu chuyện thay thế, mà là sự hài hòa - nơi tâm trí, máy móc và thiên nhiên cùng làm việc". Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm khẳng định rằng "trí tuệ nhân tạo đã vượt xa việc chỉ thực hiện các tính toán thụ động. Nó đã trở thành một cộng tác viên - cùng chúng ta tạo ra tri thức, khám phá ý tưởng và mở ra cánh cửa dẫn đến những khám phá từng nằm ngoài tầm tưởng tượng". PGS.TS. Tạ Minh Tuấn cũng nhấn mạnh về định hướng của Viện Hàn lâm "Chúng tôi đang đặt ra những mục tiêu rõ ràng để tích hợp AI vào nghiên cứu. Chúng tôi đang tạo ra những không gian nơi các nhà khoa học xã hội, chuyên gia công nghệ và nhà nhân văn có thể làm việc cùng nhau".

Lãnh đạo hai bên đều nhấn mạnh rằng việc tổ chức hội thảo thường niên PNC 2025 tại Hà Nội không chỉ khẳng định vị thế ngày càng tăng của Việt Nam trong mạng lưới tri thức quốc tế, mà còn mở ra những cơ hội hợp tác mới trong bối cảnh chuyển đổi số và sự phát triển bùng nổ của trí tuệ nhân tạo. Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm PGS.TS Tạ Minh Tuấn nhấn mạnhcho rằng, sự hợp tác với PNC "không chỉ là một sự cộng tác học thuật mà còn là biểu tượng của tình bạn bền vững được xây dựng trên các giá trị chung: tri thức, văn hóa và tiến bộ".

Nằm trong chương trình Phiên khai mạc, các đại biểu tham dự hội thảo đã nghe bài phát biểu chính từ PGS.TS. Hoàng Hữu Hạnh, Phó Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế, Bộ Khoa học và Công nghệ với chủ đề "Hành trình chuyển đổi số và làm chủ trí tuệ nhân tạo của Việt Nam", trong đó ông đặt AI trong bối cảnh chiến lược phát triển quốc gia theo Nghị quyết số 57-NQ/TW, coi khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo là trung tâm. Ông phân tích cách Việt Nam đang triển khai chiến lược chuyển đổi số toàn diện, trong đó AI không chỉ được coi là công cụ tự động hóa mà là đối tác chiến lược để tăng cường năng lực con người. Thông qua các nghiên cứu tình huống cụ thể trong y tế - như ứng dụng AI trong chẩn đoán sớm và điều trị cá nhân hóa, trong giáo dục - với việc phát triển các hệ thống học tập thích ứng, và trong nông nghiệp - qua công nghệ nông nghiệp thông minh, ông khẳng định quyết tâm của Việt Nam trong việc "tái tư duy về trí tuệ và tri thức" theo đúng tinh thần chủ đề hội nghị.

Hội thảo sẽ diễn ra trong 03 ngày, từ ngày 20-22/9/2025. Ngoài các phiên toàn thể, hội thảo sẽ được tổ chức thành 18 phiên thảo luận chuyên đề với hơn 60 báo cáo khoa học về các chủ đề đa dạng như AI trong giáo dục và thiết kế học tập, đạo đức và nhận thức về tương tác người-AI, nhân văn số và bảo tồn di sản văn hóa, phân tích không gian địa lý và môi trường với AI, quản lý dữ liệu nghiên cứu, ứng dụng AI trong thư viện và tri thức văn hóa, chuyển đổi số và tác động kinh tế-xã hội, cũng như nghiên cứu lịch sử Đông Á và mạng lưới ngoại giao.

Các workshop của Electronic Cultural Atlas Initiative (ECAI) tập trung vào các dự án dữ liệu lịch sử và phát triển nhân văn số, tạo nên không gian trao đổi chuyên sâu cho các nhà nghiên cứu.

Bên lề hội thảo là hoạt động trưng bày sách của một số nhà xuất bản, giải pháp công nghệ của một số doanh nghiệp, đặc biệt là các poster dự thi và trưng bày tham khảo. Các đại biểu tham dự hội thảo cũng sẽ được tham gia các hoạt động văn hóa như tham quan Văn Miếu - Quốc Tử Giám và Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam (trực thuộc Viện Hàn lâm), nhằm giúp bạn bè quốc tế hiểu hơn về truyền thống và bản sắc Việt Nam.

Hội thảo PNC 2025 không chỉ góp phần thúc đẩy trao đổi học thuật quốc tế, mà còn tạo nền tảng quan trọng để Viện Thông tin Khoa học xã hội và và Viện Triết học nói riêng cũng như Viện Hàn lâm nói chung khẳng định vai trò tiên phong trong việc kết nối tri thức khu vực, mở rộng hợp tác quốc tế và quảng bá hình ảnh một Việt Nam năng động, sáng tạo và giàu bản sắc văn hóa.

Hội thảo mở ra nhiều triển vọng hợp tác mới trong nghiên cứu liên ngành, từ khoa học xã hội - nhân văn, công nghệ thông tin đến giáo dục và bảo tồn di sản. Đây là bước đi quan trọng để xây dựng mạng lưới hợp tác quốc tế lâu dài, đưa Việt Nam dần trở thành trung tâm nghiên cứu và đổi mới sáng tạo về nhân văn số và AI trong khu vực vành đai Thái Bình Dương./.