Tham dự Hội thảo có lãnh đạo, đại diện các cơ quan Trung ương, lực lượng vũ trang, các học viện, trường đại học, viện nghiên cứu và các tổ chức khoa học: Viện Hồ Chí Minh và các lãnh tụ của Đảng, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh; Ban Tuyên giáo Đảng ủy Chính phủ; Ban Văn hóa – Xã hội, Tạp chí Cộng sản; Viện Khoa học xã hội nhân văn quân sự; Trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội; Học viện Chính trị Công an nhân dân, Bộ Công an; Nhóm Chuyên gia 35 Quân ủy Trung ương; Viện Chiến lược và Lịch sử quốc phòng Việt Nam, Bộ Quốc phòng.

Về phía Viện Hàn lâm có đồng chí Lê Văn Lợi, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Viện Hàn lâm; các Phó Chủ tịch: đồng chí Đặng Xuân Thanh và đồng chí Nguyễn Đức Minh; các đồng chí nguyên lãnh đạo Viện Hàn lâm; các đồng chí thành viên Ban Chỉ đạo 35 Viện Hàn lâm; các đồng chí Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ Viện Hàn lâm; các đồng chí Bí thư, thủ trưởng, các nhà khoa học của các đơn vị thuộc trực thuộc Viện Hàn lâm.

Phát biểu khai mạc và đề dẫn Hội thảo, đồng chí Ngô Đông Hải, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Trưởng ban Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương khẳng định Hội thảo có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong việc tiếp tục làm rõ và khẳng định vị trí, vai trò của của KHXH&NV đối với sự phát triển của đất nước, đặc biệt đối với nhiệm vụ bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng –nhiệm vụ có ý nghĩa sống còn đối với sự nghiệp cách mạng.

Đồng chí nhấn mạnh, trong bối cảnh tình hình thế giới diễn biến nhanh chóng, phức tạp và khó lường, chúng ta nhận thức sâu sắc rằng: bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng – bao gồm Chủ nghĩa Mác - Lênin và Tư tưởng Hồ Chí Minh, lý luận về đường lối đổi mới của Đảng – là nhiệm vụ sống còn của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân, đặc biệt là trong bối cảnh toàn cầu hóa và cách mạng công nghiệp 4.0 đang diễn ra mạnh mẽ.

Để hoàn thành tốt sứ mệnh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đồng chí Ngô Đông Hải đề nghị hội thảo tập trung thảo luận sâu rộng vào một số nhóm vấn đề trọng tâm sau:

Thứ nhất, đánh giá sâu sắc kết quả đạt được trong những năm qua và những vấn đề đặt ra; làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn để xác định, phát huy vai trò, sứ mệnh của KHXH&NV trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong giai đoạn mới.

Thứ hai, trước các thách thức mới của kỷ nguyên số, Ngành KHXH&NV cần làm gì, như thế nào để góp phần tiếp tục làm sáng tỏ, bổ sung, phát triển và vận dụng sáng tạo Chủ nghĩa Mác - Lênin và Tư tưởng Hồ Chí Minh trong điều kiện xây dựng Chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, góp phần làm giàu thêm nền tảng tư tưởng của Đảng, củng cố niềm tin và tạo sự đồng thuận xã hội.  

Thứ ba, làm thế nào để tiếp tục khẳng định vai trò của ngành Khoa học Xã hội và Nhân văn là “pháo đài lý luận”, là "trận địa tư tưởng" và "bộ lọc tri thức", là lực lượng tiên phong, xung kích trên mặt trận đấu tranh tư tưởng? Cần đề ra giải pháp nào để khơi dậy tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc, bồi đắp bản lĩnh chính trị, đạo đức cách mạng, bảo vệ bản sắc văn hóa dân tộc, bảo vệ hệ giá trị, đạo đức, lối sống của người Việt Nam trước các tác động đa chiều trong kỷ nguyên số và sự xâm thực của các trào lưu tư tưởng ngoại lai tiêu cực?

​Thứ tư, làm thế nào để tăng cường sự phối hợp giữa các viện nghiên cứu, trường đại học, cơ quan quản lý và các cơ quan truyền thông trong công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng? ​Giải pháp nào để xây dựng đội ngũ chuyên gia KHXH&NV có đủ tâm, đủ tầm, có bản lĩnh chính trị vững vàng và khả năng phản bác sắc bén trước các âm mưu, thủ đoạn và luận điệu của các thế lực thù địch?

Hội thảo được tổ chức với hai phiên làm việc chính. Phiên thứ nhất tập trung làm rõ sứ mệnh của các ngành KHXH&NV trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng do các diễn giả: PGS.TS. Đỗ Xuân Tuất, Phó Viện trưởng Viện Hồ Chí Minh và các lãnh tụ của Đảng, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh; Thiếu tướng. PGS.TS.NGND. Nguyễn Bá Dương, Uỷ viên Hội đồng Lý luận Trung ương, Phụ trách Nhóm Chuyên gia 35 Quân ủy Trung ương; TS. Phạm Thị Thúy Nga, Viện trưởng Viện Nhà nước và Pháp luật, VASS; PGS. TS. Nguyễn Văn Minh, Viện trưởng Viện Dân tộc học và Tôn giáo học,VASS trình bày. Các tham luận tiếp cận vấn đề từ nhiều góc độ chuyên ngành như Hồ Chí Minh học, tư tưởng nhân văn quân sự, luật học và dân tộc học, qua đó khẳng định giá trị bền vững của tư tưởng Hồ Chí Minh; vai trò của tư tưởng nhân văn quân sự Việt Nam trong xây dựng nền quốc phòng toàn dân; cũng như ý nghĩa của khoa học pháp lý và nghiên cứu dân tộc học trong củng cố niềm tin xã hội, giữ vững ổn định chính trị – xã hội trong kỷ nguyên mới.

Phiên thứ hai của Hội thảo tập trung vào việc nhận diện và đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trên những lĩnh vực cụ thể, do các diễn giả của Viện Hàn lâm trình bày: PGS.TS.Nguyễn Chiến Thắng, Viện trưởng Viện Nghiên cứu châu Âu và châu Mỹ; TS. Nguyễn Song Tùng, Viện trưởng Viện Địa lý nhân văn và Phát triển bền vững; TS. Nguyễn Giáo, Viện Nghiên cứu Văn hóa. Các tham luận đã phân tích sâu sắc các luận điệu xuyên tạc về đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ của Việt Nam; chỉ rõ những biểu hiện sai lệch trong lĩnh vực địa lý nhân văn; đồng thời làm rõ yêu cầu đấu tranh chống các quan điểm phản động về văn hóa trong bối cảnh hội nhập quốc tế và chuyển đổi số. Những luận cứ khoa học, lập luận chặt chẽ được đưa ra tại Hội thảo đã góp phần bổ sung cơ sở lý luận và thực tiễn cho công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong tình hình mới.

Phát biểu tổng kết và bế mạc Hội thảo, GS.TS. Lê Văn Lợi, Chủ tịch Viện Hàn lâm cho biết, Ban tổ chức đã nhận được 59 bài tham luận, trong đó lựa chọn 55 bài đưa vào Kỷ yếu Hội thảo. Sau một buổi làm việc khẩn trương, nghiêm túc với 7 tham luận trình bày và 7 ý kiến phát biểu thảo luận trực tiếp, Hội thảo đã hoàn thành toàn bộ chương trình đề ra và đạt được mục tiêu nghiên cứu, trao đổi học thuật.

Theo GS.TS. Lê Văn Lợi, Hội thảo đã làm rõ vai trò, sứ mệnh đặc biệt quan trọng của KHXH&NV trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong bối cảnh mới.  Một kết quả nổi bật là việc hệ thống hóa, nhận diện tương đối toàn diện các luận điểm sai trái, thủ đoạn xuyên tạc của các thế lực thù địch trong từng lĩnh vực cụ thể như lịch sử, dân tộc, tôn giáo, văn hóa, chính trị, pháp luật, kinh tế, địa lý…. Trên cơ sở đó, Các nhà khoa học đã đưa ra những luận cứ khoa học, bằng chứng lịch sử và thực tiễn xác đáng để phản bác thuyết phục các quan điểm sai trái, góp phần củng cố tiền tin khoa học và xã hội

Hội thảo cũng đã đề xuất nhiều giải pháp thiết thực nhằm nâng cao vai trò của KHXH&NV trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong giai đoạn mới gồm: đổi mới cơ chế quản lý và phương thức nghiên cứu; tăng cường đầu tư nguồn lực; xây dựng đội ngũ nghiên cứu có bản lĩnh chính trị, trình độ chuyên môn cao; mở rộng hợp tác quốc tế, ứng dụng công nghệ số trong nghiên cứu và truyền thông, cải tiến phương pháp nghiên cứu và giảng dạy, tăng cường liên kết giữa nghiên cứu với thực tiễn. Những giải pháp này nếu được triển khai đồng bộ, quyết liệt sẽ góp phần nâng cao đáng kể hiệu quả của KHXH&NV trong việc bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng.

Bên cạnh đó, các đại biểu thống nhất cho rằng, trong bối cảnh chuyển đổi số và sự phát triển mạnh mẽ của mạng xã hội, khoa học xã hội và nhân văn cần đổi mới phương thức tuyên truyền, giáo dục chính trị – tư tưởng theo hướng hiện đại, hấp dẫn, dễ tiếp cận, đặc biệt đối với thế hệ trẻ, qua đó góp phần “lấy cái đẹp dẹp cái xấu”, lan tỏa các giá trị chân – thiện – mỹ trong đời sống xã hội.

Hội thảo đã khẳng định vai trò then chốt, không thể thay thế của KHXH&NV trong việc bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. KHXH&NV không chỉ là công cụ nhận thức mà còn là vũ khí tư tưởng sắc bén, là lực lượng tiên phong trên mặt trận tư tưởng, lý luận.

Từ kết quả của Hội thảo, Viện Hàn lâm sẽ tiếp thu, chắt lọc các ý kiến khoa học có giá trị, tổ chức xuất bản sách phục vụ công tác nghiên cứu, tuyên truyền, góp phần thiết thực chào mừng Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng.

GS.TS. Lê Văn Lợi, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Viện Hàn lâm nhấn mạnh, trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, khi mặt trận tư tưởng, văn hóa, đặt ra nhiều thách thức đan xen, đội ngũ những người làm KHXH&NV cần tiếp tục phát huy bản lĩnh chính trị, tinh thần trách nhiệm, không ngừng nâng cao năng lực nghiên cứu và phản biện khoa học, xứng đáng là lực lượng nòng cốt, tiên phong trong phong trào bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng./.