Tham dự Hội thảo, về phía Văn phòng FNF tại Việt Nam có bà Lê Thị Thu Trang, đại diện Văn phòng và bà Vũ Quỳnh Dương, quản lý dự án truyền thông. Về phía Lãnh đạo Viện Xã hội học và Tâm lý học có các Phó Viện trưởng: PGS.TS. Đặng Thị Hoa; PGS.TS. Nguyễn Thị Minh Ngọc; PGS.TS. Nguyễn Đức Chiện và TS. Nguyễn Thị Phương Hoa.

Hội thảo vinh dự được tiếp đón GS.TS. Nguyễn Hữu Minh, nguyên Viện trưởng Viện trưởng Viện Nghiên cứu Gia đình và Giới; và ông Nguyễn Tam Giang, đại diện Ngân hàng Thế giới cùng các nhà nghiên cứu của các đơn vị thuộc Viện Hàn lâm và Đại học Quốc gia Hà Nội

Sự kiện diễn ra trong khuôn khổ hợp tác giữa hai đơn vị nhằm chia sẻ kết quả nghiên cứu mới nhất, đồng thời thảo luận kinh nghiệm thực tiễn về nâng cao quyền năng kinh tế cho phụ nữ – một vấn đề cấp thiết trong bối cảnh công nghệ số và lao động phi chính thức gia tăng mạnh mẽ.

Trong phát biểu khai mạc, bà Lê Thị Thu Trang, đại diện Văn phòng FNF tại Hà Nội, nhấn mạnh vai trò đặc biệt của nền kinh tế GIG – nơi công nghệ số vừa mở ra cơ hội linh hoạt, tự chủ cho người lao động, vừa đặt ra thách thức lớn về ổn định việc làm và điều kiện lao động, nhất là đối với nhóm phụ nữ yếu thế. Ở Việt Nam, các đối tượng như phụ nữ buôn bán nhỏ, giúp việc gia đình hay lao động phụ thuộc thu nhập hằng ngày đang chịu nhiều rủi ro khi kinh tế số phát triển cùng những thay đổi về chính sách, có thể tác động trực tiếp đến sinh kế vốn đã bấp bênh của họ.

Trước thực tế đó, bà Lê Thị Thu Trang khẳng định FNF mong muốn thông qua nghiên cứu và diễn đàn hôm nay để cùng các nhà quản lý, chuyên gia, tổ chức xã hội chia sẻ, phân tích thực trạng, từ đó đề xuất các kiến nghị chính sách thiết thực nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực, đồng thời tăng cường quyền năng kinh tế cho phụ nữ trong thời đại số. “Chúng tôi hy vọng hội thảo sẽ mở ra những giải pháp thực tiễn, mang lại lợi ích thiết thực cho phụ nữ Việt Nam trong bối cảnh chuyển đổi số và hội nhập sâu rộng hiện nay” – bà Lê Thị Thu Trang nhấn mạnh

Trong báo cáo đề dẫn, PGS.TS. Đặng Thị Hoa – Phó Viện trưởng Viện Xã hội học và Tâm lý học cho biết, nghiên cứu năm 2025 thực hiện tại Hà Nội với 324 phiếu khảo sát, 20 cuộc thảo luận nhóm và phỏng vấn sâu mới chỉ đặt những viên gạch đầu tiên cho việc đánh giá toàn diện quyền năng kinh tế của phụ nữ trong nền kinh tế GIG. Kết quả ban đầu này có tính định hướng, gợi mở nhiều vấn đề lý luận và chính sách cho các nghiên cứu tiếp theo.

Theo PGS.TS. Đặng Thị Hoa, nhóm phụ nữ làm nghề buôn bán nhỏ và giúp việc gia đình trong nền kinh tế GIG vốn mang những đặc điểm của nhóm lao động yếu thế: trình độ học vấn thấp,thiếu vốn, hạn chế kỹ năng giao tiếp và khó tiếp cận các dịch vụ xã hội hiện đại. Tuy nhiên, trong bối cảnh đô thị hóa và phát triển, lực lượng phụ nữ buôn bán nhỏ và giúp việc gia đình lại giữ một vị trí đặc biệt quan trọng trong phát triển, họ cung cấp dịch vụ đặc biệt, đáp ứng nhu cầu cơ bản trong đời sống hàng ngày cho tuyệt đại đa số người dân đô thị. Khi đô thị hóa và công nghệ số phát triển, họ vừa cung cấp những dịch vụ thiết yếu đáp ứng nhu cầu hằng ngày của cư dân đô thị, vừa phải đối mặt với yêu cầu chuyển đổi sang phương thức làm việc số để duy trì việc làm và thu nhập. Những thay đổi trong chính sách quản lý đô thị có thể ảnh hưởng trực tiếp đến sinh kế của họ nếu không có biện pháp hỗ trợ thích hợp

PGS.TS. Đặng Thị Hoa cũng nhấn mạnh quyền năng kinh tế của phụ nữ được thể hiện rõ về khả năng cá nhân, đặc biệt là phụ nữ trong hoàn cảnh phát huy năng lực, vượt qua các rào cản để có thể tự quyết định cuộc sống của mình. Cũng từ đó, họ đã làm tăng thêm quyền lực của mình trong các mối quan hệ gia đình và cộng đồng, nâng cao hơn tầm ảnh hưởng cá nhân đến các hoạt động thường ngày, các quyết định quan trọng và đặc biệt là sự kiểm soát trong các mối quan hệ gia đình, cộng đồng.

Tại Hội thảo, các đại biểu được nghe 06 tham luận đến từ các diễn giả: ThS. NCS Nguyễn Thị Tuyết Mai, Học viện Khoa học xã hội, VASS; TS. Trần Thị Cẩm Nhung, Viện Nghiên cứu Con người, Gia đình và Giới, VASS; PGS.TS. Đặng Thị Hoa, Viện Xã hội học và Tâm lý học, VASS; TS. Bùi Thị Hương Trầm, Viện Nghiên cứu Con người, Gia đình và Giới, VASS; TS. Hoàng Vũ Linh Chi, Đại học Quốc gia Hà Nội; TS. Nguyễn Thị Phương Hoa, Viện Xã hội học và Tâm lý học, VASS.

Hội thảo được chia thành hai phiên: “Tăng cường quyền năng kinh tế cho phụ nữ – Bối cảnh quốc tế và Việt Nam” và “Kết quả nghiên cứu”.

Các tham luận đã đi sâu vào những khái niệm cơ bản về nền kinh tế GIG, khung phân tích quyền năng kinh tế của phụ nữ, phương pháp nghiên cứu và các giải pháp nâng cao quyền năng kinh tế cho nhóm lao động yếu thế. Đặc biệt, thảo luận tập trung vào khả năng thích ứng của phụ nữ buôn bán nhỏ, giúp việc gia đình trước quá trình chuyển đổi số; nguy cơ mất thu nhập, việc làm khi chính sách đô thị thay đổi; cũng như nhu cầu trang bị kỹ năng, vốn và cơ hội tiếp cận dịch vụ số.

Với nhiều dữ liệu thực tế, hội thảo cho thấy bức tranh vừa thách thức vừa giàu tiềm năng: phụ nữ trong nền kinh tế GIG vẫn đang kiên cường đóng góp vào phát triển đô thị, cung cấp những dịch vụ thiết yếu, song cần được hỗ trợ để chuyển đổi sang phương thức làm việc số, duy trì thu nhập và nâng cao vị thế xã hội.

Phát biểu bế mạc, PGS.TS. Đặng Thị Hoa khẳng định, các tham luận tại hội thảo đã trình bày một cách hệ thống từ cơ sở lý thuyết, khung phân tích cho đến những kết quả khảo sát thực địa. Kết quả nghiên cứu bước đầu đã làm rõ nền tảng lý luận về quyền năng kinh tế của phụ nữ trong nền kinh tế GIG, đồng thời bước đầu xây dựng được cách tiếp cận, khung phân tích và bộ công cụ nghiên cứu phù hợp.

Những kết quả thu được cho thấy, quyền năng kinh tế của phụ nữ cần được nhìn nhận trong nhiều chiều cạnh: việc làm, lao động, cộng đồng xã hội cũng như trong gia đình. Đặc biệt, nghiên cứu đã chỉ ra sự thay đổi trong quan hệ vợ chồng và trong vị thế của phụ nữ đối với gia đình và cộng đồng. Khi quyền năng kinh tế được tăng cường, các rào cản và định kiến xã hội dần được xóa bỏ, từ đó giúp phụ nữ có thêm cơ hội khẳng định mình, đóng góp cho xã hội và đáp ứng nhu cầu phát triển bản thân.

PGS.TS. Đặng Thị Hoa nhấn mạnh, những trao đổi và khuyến nghị tại hội thảo, dù mới dựa trên kết quả nghiên cứu bước đầu, đã mở ra những gợi ý quan trọng cho việc xây dựng các chính sách khả thi nhằm tăng cường quyền năng kinh tế của phụ nữ trong nền kinh tế GIG. Đây không chỉ là đóng góp cho mục tiêu bình đẳng giới, mà còn là nền tảng thúc đẩy phát triển bền vững trong giai đoạn mới./.