Những thành tựu nêu trên cũng là những nội dung được các nhà khoa học, chuyên gia, học giả, cộng đồng doanh nghiệp và các nhà hoạt động trong lĩnh vực ngoại giao, quản lý nhà nước thảo luận tại Hội thảo quốc tế “Quan hệ Việt Nam – Hoa kỳ: 30 năm xây dựng nền tảng vì tương lai”. Hội thảo do Viện Nghiên cứu Châu Âu và Châu Mỹ phối hợp với Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Việt Nam và Đại học Duy Tân tổ chức theo hình thức trực tiếp và trực tuyến, nhằm nhìn lại hành trình 30 năm đầy ý nghĩa, chia sẻ những góc nhìn đa chiều và cùng định hướng những giải pháp hợp tác mới cho tương lai, góp phần củng cố và phát triển quan hệ giữa Việt Nam và Hoa Kỳ trong giai đoạn phát triển tiếp theo.

Dự Hội thảo về phía Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam (Viện Hàn lâm) có: GS.TS. Lê Văn Lợi, Chủ tịch Viện Hàn lâm; PGS.TS. Tạ Minh Tuấn, Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm; ThS. Nguyễn Thanh Hà, Trưởng ban Ban Hợp tác quốc tế; TS. Lê Nam Trung, Chánh Văn phòng; ThS. Ngô Tiến Phát, Phó Trưởng ban phụ trách, Ban Tổ chức - Cán bộ; ThS. Nguyễn Mạnh Quân, Trưởng ban Ban Tài chính và Quản lý khoa học và sự có mặt của một số nhà khoa học, chuyên gia, học giả đến từ các đơn vị nghiên cứu, đào tạo trong và ngoài Viện Hàn lâm.

Về phía Đại sứ quán Hoa Kỳ có Ngài Marc E. Kapper, Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam;

Về phía Đại học Duy Tân có TS. Lê Nam Trung Hiếu, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Toàn cầu; PGS.TS Nguyễn Thị Quế, giảng viên cao cấp;

Về phía Viện Nghiên cứu Châu Âu và Châu Mỹ có PGS. TS. Nguyễn Chiến Thắng, Viện trưởng; các Phó Viện trưởng: PGS.TS. Đặng Minh Đức và TS. Nguyễn Cao Đức cùng toàn thể viên chức của Viện.

Phát biểu chào mừng Hội thảo, GS.TS. Lê Văn Lợi, chủ tịch Viện Hàn lâm đã nhiệt liệt chào mừng sự có mặt của toàn thể đại biểu và nhận định: 30 năm quan hệ Việt Nam – Hoa Kỳ là một hành trình đặc biệt, từ bình thường hoá quan hệ năm 1995 đến Đối tác toàn diện năm 2013, Đối tác Chiến lược toàn diện năm 2023, Việt Nam – Hoa Kỳ đã cùng nhau đi những bước tiến vững chắc trên nền tảng của sự tôn trọng, hiểu biết và hợp tác cùng lợi. Việc hai nước nâng cấp quan hệ lên Đối tác Chiến lược toàn diện vào năm 2023 không chỉ là biểu tượng, mà còn là sự khẳng định, cam kết, tôn trọng độc lập, chủ quyền, cùng có lợi, tạo nền tảng chính trị ổn định, thúc đẩy hợp tác trên mọi lĩnh vực. Trong hành ấy, khoa học xã hội và nhân văn có vai trò đặc biệt, kết nối ký ức với tương lai, chuyển trải nghiệm hợp tác thành tri thức, thành khuyến nghị chính sách, giúp hai nước hiểu nhau hơn và lựa chọn cách làm phù hợp hơn. Với tinh thần hướng tới không gian học thuật mở, Chủ tịch Viện Hàn lâm đề nghị các đại biểu tập trung trao đổi vào các vấn đề mới, nổi lên trong quan hệ Việt Nam – Hoa Kỳ. Từ đó tìm ra những gợi mở có giá trị cho các nhà hoạch định chính sách, góp phần củng cố và phát triển mối quan hệ bền vững giữa hai quốc gia trong giai đoạn tới.

Phát biểu khai mạc Hội thảo, PGS.TS. Nguyễn Chiến Thắng, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Châu Âu và Châu Mỹ chia sẻ: Sau 3 thập kỷ hợp tác vì hoà bình, ổn định và phát triển bền vững trong khu vực và trên thế giới. Hoa Kỳ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam, kim ngạch thương mại hai chiều tăng hơn 200 lần kể từ năm 1995, đạt 132 tỷ USD vào năm 2024. Hiện nay, Hoa Kỳ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam, Việt Nam hiện là đối tác thương mại đứng thứ 8 của Hoa Kỳ, Việt Nam cũng đang là địa điểm lựa chọn đầu tư của các tập đoàn lớn như Boeing, Apple, Intel…

Là đơn vị nghiên cứu trực thuộc Viện Hàn lâm, Viện Nghiên cứu Châu Âu và Châu Mỹ luôn coi việc nghiên cứu về Hoa Kỳ và quan hệ Việt Nam – Hoa Kỳ là một hướng ưu tiên quan trọng, nhằm cung cấp cơ sở khoa học cho việc phát triển quan hệ song phương trong bối cảnh thế giới có nhiều biến động hiện nay. Với ý nghĩa đó, Hội thảo được tổ chức để các học giả, chuyên gia, các nhà hoạch định chính sách cùng nhìn lại hành trình 30 năm hợp tác. Đồng thời, thảo luận những cơ hội, thách thức và triển vọng trong giai đoạn tới, tầm nhìn 2030 và xa hơn, góp phần thúc đẩy quan hệ Việt Nam – Hoa Kỳ trong giai đoạn tới theo hướng thực chất – bền vững – hướng tới tương lai.

Phát biểu chúc mừng Hội thảo, Ngài Marc E. Knapper, Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam đã đặc biệt nhấn mạnh Việt Nam là đối tác đáng trân trọng trong việc giải quyết các vấn đề liên quan đến an ninh, kinh tế quốc tế… đảm bảo thịnh vượng chung trong khu vực. Ngoài các lĩnh vực then chốt, Hoa Kỳ và Việt Nam còn là đối tác quan trọng của Hoa Kỳ trong việc chung tay cứu trợ thiên tai, y tế và nỗ lực khắc phục các vấn đề do chiến tranh để lại. Trong lĩnh vực học thuật và giao lưu nhân dân, Việt Nam đã có tới 36.000 du học sinh đang theo học tại các cơ sở giáo dục của Hoa Kỳ trong năm học 2023-2024, 135.000 người Việt Nam đã đến thăm Hoa Kỳ vào năm 2024, đóng góp 1,7 tỷ USD cho nền kinh tế Hoa Kỳ và Hoa Kỳ cũng có hơn 700.000 người Mỹ đã từng đến thăm Việt Nam vào năm 2024. Những kết nối này đã thúc đẩy sự thấu hiểu ở cấp quốc gia, tiểu bang và địa phương, góp phần thúc đẩy quan hệ hai nước phát triển lên tầm cao mới. Vì vậy, việc tăng cường hoạt động khoa học, nhằm gia tăng các nghiên cứu về nhau là một việc làm cần thiết, góp phần làm giàu thêm mối quan hệ bền chặt giữa hai bên.

Thông qua hai phiên làm việc: (1). Quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ: 30 năm nền tảng hợp tác vững chắc; (2). Quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ: cơ hội và tương lai, các đại biểu đã cùng thảo luận sâu về một số vấn đề liên quan như: Quan hệ chính trị - ngoại giao Việt Nam – Hoa Kỳ qua ba thập kỷ bình thường hoá (1995-2025): nền tảng, tiến trình, thành tựu và triển vọng (PGS.TS. Nguyễn Chiến Thắng, Viện Nghiên cứu Châu Âu và Châu Mỹ); Đóng góp của cộng đồng công nghệ gốc Việt tại  Mỹ trong đổi mới công nghệ tại Việt Nam (GS.TS. Trần Ngọc Anh, Đại học Indiana, Hoa Kỳ); Quan hệ Việt Nam – Hoa Kỳ trong lĩnh vực Thương mại và Kinh tế (Bà Virginia Foote, Chủ tịch Bay Global Strategies, Phó Chủ tịch Hiệp hội Thương mại Hoa Kỳ tại Hà Nội); Hợp tá Việt – Mỹ trong đào tạo nguồn nhân lực trẻ: Thực trạng và giải pháp (TS. Nguyễn Thái Yên Hương, nguyên Phó Giám đốc Học viện Ngoại giao); Những động thái mới trong quan hệ Việt Nam – Hoa Kỳ và dự báo đến năm 2030 (TS. Nguyễn Lan Hương, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Hoa Kỳ và Canada, Viện Nghiên cứu Châu Âu và Châu Mỹ); Quan hệ Việt Nam – Hoa Kỳ trong lĩnh vực quốc phòng và an ninh (PGS.TS. Cù Chí Lợi, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Châu Mỹ); Con đường chuyển đổi năng lượng của Việt Nam và hợp tác năng lượng Việt Nam – Hoa Kỳ (ThS. Nguyễn Mạnh Hùng, Học giả RICE); Hợp tác khoa học, công nghệ cao, đào tạo nhân lực chất lượng cao Việt Nam – Hoa Kỳ: Triển vọng, thách thức nhìn từ mảng linh kiện bán dẫn (TS. Lê Nam Trung Hiếu, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu toàn cầu, Đại học Duy Tân).

Theo bà Virginia Foote, Hoa Kỳ và Việt Nam có mối quan hệ kinh tế, an ninh và ngoại giao mạnh mẽ. Sự kết nối này không chỉ góp phần vào sự ổn định của khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương mà còn thúc đẩy gắn kết tương lai. Với dân số trẻ đông đảo và tầng lớp trung lưu đang phát triển, Việt Nam sẽ nhanh chóng trở thành một trong những khu vực thúc đẩy sự tăng trưởng toàn cầu trong thập kỷ tới. Đây cũng chính là tiền đề được kỳ vọng giúp thúc đẩy sự thịnh thượng, an ninh, an toàn và ổn định chung trong quan hệ Việt Nam – Hoa Kỳ nhiều thập kỷ tới.

Đầu tư mới của Việt Nam vào Hoa Kỳ đạt 6,9 tỷ USD là thông tin được các đại biểu đưa ra tại Hội thảo. Theo số liệu được trình bày, các công ty của Việt Nam đã công bố khoản đầu tư 6,9 tỷ USD vào 44 Dự án đầu tư mới tại 10 tiểu bang và Đặc khu Columbia. Bắc Carolina là nơi nhận được nhiều vốn đầu tư mới từ Việt Nam nhất, với kế hoạch xây dựng nhà máy ô tô điện Vinfast. Đây là nhà máy đầu tiên của Vinfast tại Bắc Mỹ và đặt tại Quận Chatham, Bắc Carolina. Vào năm 2024, 328 công ty Hoa Kỳ đã đăng ký hiện diện tại Việt Nam, vận hành 769 công ty con nước ngoài. Có hai công ty Việt Nam đang vận hành 10 công ty con nước ngoài tại Hoa Kỳ là công ty FPT Software và Vinamilk; FPT Software có 9 văn phòng trên khắp Hoa Kỳ, bao gồm trụ sở chính tại Hoa Kỳ đặt tại Richardson, Texas; Driftwood Dairy là công ty con của Vinamilk tại Hoa Kỳ, sản xuất nhiều loại sản phẩm sữa tại El Monte, California và là nhà cung cấp sữa chính cho các trường học ở Nam California.

Theo TS. Lê Nam Trung Hiếu, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu toàn cầu, Đại học Duy Tân), Việt Nam đã trở thành đối tác then chốt của Hoa Kỳ trong ngành công nghiệp bán dẫn, cung cấp 11% tổng lượng chíp nhập khẩu vào Hoa Kỳ (xuất khẩu khoảng 7 tỷ USD giá trị chip sang Hoa Kỳ vào năm 2024), gấp gần 4 lần so với năm 2018. Bên cạnh đó Hoa Kỳ và Việt Nam cũng đang đẩy mạnh tăng cường phát triển cơ sở hạ tầng số, thúc đẩy các sáng kiến 5G an toàn và việc áp dụng công nghệ mới nổi để đẩy mạnh phát triển nền kinh tế số của Việt Nam; Google và Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia Việt Nam cũng hợp tác để đào tạo các doanh nhân Việt Nam về AI và thúc đẩy các công ty khởi nghiệp AI tại Việt Nam.

Dựa trên việc thúc đẩy và những kết quả đạt được trong các hoạt động ngoại giao, hợp tác như: lĩnh vực nông nghiệp, hỗ trợ nhân đạo, y tế, giao lưu nhân dân, học thuật, du lịch… các đại biểu cho rằng yếu tố then chốt để phát triển mối quan hệ tốt đẹp giữa Việt Nam và Hoa Kỳ là tiếp tục củng cố lòng tin, duy trì sự tôn trọng lẫn nhau và nhất quán theo đuổi mục tiêu hợp tác lâu dài, cùng có lợi. Những giá trị đã được hun đúc từ lịch sử quan hệ hai nước, cùng khuôn khổ đối tác chiến lược toàn diện, chính là nền tảng vững chắc để hai quốc gia tiếp tục làm sâu sắc hơn quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện trong thời gian tới./.