Tỷ lệ thu gom chất thải rắn cũng rất khác nhau phụ thuộc vào mức thu nhập. Ở các quốc gia thu nhập cao tạo ra lượng chất thải rắn cao nhưng tỉ lệ thu gom đạt gần 100%. Trái lại, tỷ lệ thu gom chỉ đạt 51% ở các quốc gia có thu nhập trung bình và 39% ở các quốc gia thu nhập thấp. Chất thải không được thu gom ở các quốc gia thu nhập thấp thường được các gia đình tự quản lý và đổ bỏ, đất hoặc đôi khi để sản xuất phân hữu cơ. Tỷ lệ thu gom ở thành thị cao hơn so với khu vực nông thôn.

Hoạt động quản lý chất thải rắn yếu kém trên diện rộng có tác động đến môi trường và gây rủi ro trực tiếp đối với sức khỏe của con người. Đốt chất thải là nguồn gây ô nhiễm không khí đáng kể. Xả rác và xử lý chất thải rắn bằng cách đổ bỏ vào các bãi rác lộ thiên hoặc những cơ sở xử lý phát thải chất gây ô nhiễm và hạt mịn, là những tác nhân đặc biệt cho sức khỏe con người. Có sự chênh lệch trong quản lý chất thải rắn giữa các quốc gia, vùng đô thị và nông thôn. Vì vậy, cần có hệ thống quản lý chất thải tổng hợp ở các cấp chính quyền, trong đó trách nhiệm, vai trò và chức năng thể chế được phân công rõ ràng, có chính sách và ưu đãi thích hợp, địa phương có năng lực cung cấp dịch vụ và chủ động thu hút sự tham gia của cộng đồng, các bên liên quan trong khu vực nhà nước và tư nhân.

Ngày 19/12/2025, tại khách sạn Novotel, số 2 Thái Hà, phường Đống Đa, Hà Nội, hội thảo tham vấn “Thúc đẩy cơ sở thu hồi vật liệu và cải tạo các bãi chôn lấp hướng tới kinh tế tuần hoàn” được tổ chức nhằm chia sẻ kết quả nghiên cứu về hiện trạng, thách thức, kinh nghiệm quốc tế tìm kiếm giải pháp thúc đẩy các cơ sở thu hồi vật liệu và cải tạo các bãi chôn lấp hướng tới kinh tế tuần hoàn tại Việt Nam.

Trong khuôn khổ hội thảo, các diễn giả đã trình bày kết quả tiền khả thi của dự án, tập trung vào việc cải thiện nền kinh tế tuần hoàn cho các hệ thống quản lý chất thải rắn, đặc biệt chú trọng vào các cơ sở thu hồi vật liệu (MRF). Theo đó, Việt Nam đã có những chính sách và qui định về quản lý các bãi chôn lấp và trung chuyển chất thải rắn như Luật Bảo vệ môi trường 2020, Quyết định 491 của thủ tướng Chính phủ về Chiến lược quốc gia về quản lý chất thải rắn, tiêu chuẩn QCVN 01:2021/BXD: Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về Quy hoạch xây dựng, QCVN 01:2025/BTNMT: Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khoảng cách an toàn môi trường đối với khu dân cư của các cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ, kho tàng có nguy cơ phát tán bụi, mùi khó chịu, tiếng ồn ảnh hưởng xấu đến sức khỏe con người, TCVN 6996:2009 về Chất thải rắn - Bãi chôn lấp hợp vệ sinh - Yêu cầu chung về bảo vệ môi trường, Thông tư 02/2022/TT-BTNMT … Tuy nhiên, việc thực hiện phân loại rác tại nguồn ở Việt Nam đang gặp nhiếu khó khăn và bị cản trở bởi thiếu hệ thống và cơ sở hạ tầng thu gom, vận chuyển và lưu trữ; thiếu cơ sở hạ tầng để xử lý chất thải phân loại, thu hồi vật liệu tái chế theo hình thức phù hợp với bên tiếp nhận và cần tăng phí xử lý rác để cải thiện việc quản lý và vận hành các cơ sở đó; thiếu mức phí chất thải đủ cao để có thể thu hồi chi phí cho cơ sở hạ tầng thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải.

Kết quả thảo luận cho thấy, để đưa các cơ sở thu hồi vật liệu và các cơ sở kinh tế tuần hoàn vào quản lý chất thải rắn đô thị, cần thực hiện các biện pháp sau:

 - Công nhận MRF là các cơ sở thu hồi tài nguyên, chứ không phải xử lý chất thải, để tạo điều kiện thuận lợi cho việc bố trí linh hoạt.

 - Tích hợp quá trình ủ phân tại các trạm trung chuyển để tiết kiệm chi phí và thu hồi chất dinh dưỡng.

 - Tăng cường tính bền vững về tài chính thông qua việc tăng ngân sách nhà nước cho quản lý chất thải rắn đô thị, tăng phí người dùng, thanh toán trực tuyến và các mô hình hợp tác công tư (PPP).

 - Hỗ trợ thị trường nội địa cho vật liệu tái chế, nhiên liệu từ phân hủy (RDF) và phân hữu cơ.

 - Sử dụng thiết kế cơ sở dạng mô-đun để thích ứng với những cải tiến về phân loại trong tương lai.