Tham dự Hội thảo có GS. Nguyễn Công Khanh, Chủ tịch Hội Nhi khoa Việt Nam; GS. Nguyễn Thu Nhạn, Chủ tịch Danh dự Hội Nhi khoa Việt Nam; bà Phạm Thị Thoa, Uỷ viên Ban chấp hành, Trung ương Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam; ông Nguyễn Trọng An, Phó Cục trưởng Cục Bảo vệ và Chăm sóc trẻ em, Bộ Lao động, Thương binh & Xã hội; ông Trần Hướng Dương, Phó Vụ trưởng, Vụ Gia đình, Bộ Văn hóa Thể thao & Du lịch; Nhiều đại diện khác của các cơ quan quản lý nhà nước, cơ quan nghiên cứu, cơ quan thông tấn, báo chí, tổ chức phi chính phủ hoạt động trong lĩnh vực bảo vệ bà mẹ và trẻ em. Về phía Viện Gia đình và Giới có PGS.TS. Nguyễn Hữu Minh, Viện trưởng, Trưởng nhóm viết báo cáo nghiên cứu; TS. Ngô Thị Tuấn Dung, Phó Viện trưởng; TS. Đặng Thị Hoa, Phó Viện trưởng cùng toàn thể công chức, viên chức của Viện.
Trong hơn một thập niên qua, Việt Nam đã đạt được những thành tích rất đáng khích lệ trong việc giảm tỷ lệ trẻ suy dinh dưỡng, suy dinh dưỡng trẻ em dưới 5 tuổi thể nhẹ cân giảm từ 33,8% năm 2000 xuống còn 16,8% năm 2011 và tỷ lệ còi cọc giảm từ 36,5% năm 2000 xuống còn 27,5% năm 2011 (NIN, 2012). Tuy nhiên, theo WHO, năm 2010, Việt Nam vẫn nằm trong số 16 quốc gia có tỷ lệ trẻ suy dinh dưỡng thể thấp còi cao trên phạm vi toàn cầu. Tình trạng thiếu các vi chất cung cấp cho cơ thể như Vitamin A, Vitamin C và sắt của trẻ em Việt Nam khá cao, chỉ đạt 30-50% nhu cầu của trẻ, trong khi khẩu phần canxi trung bình cũng chỉ đáp ứng được 49% nhu cầu của trẻ (Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, 2012). Mặc dù Việt Nam đã ban hành và thực hiện rất tốt các chính sách nhằm bảo đảm cho việc nuôi trẻ hoàn toàn bằng sữa mẹ trong 6 tháng đầu và tiếp tục cho trẻ bú mẹ đến 24 tháng tuổi, song vấn đề dinh dưỡng bổ sung cho trẻ dường như vẫn chưa được đánh giá đúng mức: Tháng 11/2012, Việt Nam mới ban hành được Quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia về dinh dưỡng bổ sung cho trẻ em từ 6 đến 36 tháng tuổi. Trên thực tế, hiểu biết của các bà mẹ về các sản phẩm dinh dưỡng bổ sung chủ yếu được hình thành từ các quan niệm và thói quen truyền thống, thông qua gia đình và bạn bè, đặc biệt là ở các vùng nông thôn.
Để cung cấp các thông tin về thực tiễn dinh dưỡng cho trẻ nhỏ hiện nay ở Việt Nam, đặc biệt là những khó khăn đối với việc thực hành dinh dưỡng cho trẻ làm cơ sở cho việc hoạch định và xây dựng các chính sách liên quan, Viện Gia đình và Giới đã thực hiện nghiên cứu “Nuôi dưỡng trẻ nhỏ ở một số địa phương của Việt Nam: Thực tiễn và Hàm ý chính sách”. Báo cáo được thực hiện trên cơ sở nguồn dữ liệu khảo sát của Công ty Nghiên cứu thị trường TNS được tiến hành tại 8 tỉnh/thành phố của Việt Nam vào năm 2012.
Báo cáo do PGS.TS. Nguyễn Hữu Minh trình bày tại Hội thảo - cho thấy: mặc dù nhận thức của các bà mẹ về tầm quan trọng của sữa mẹ ở Việt Nam rất cao nhưng việc thực hành nuôi con bằng sữa mẹ gặp khó khăn do yêu cầu thời gian và hoàn cảnh làm việc của bà mẹ. Hy vọng rằng Bộ luật Lao động sửa đổi, có hiệu lực thi hành từ 1/5/2013, sẽ là một bước tiến, nâng cao tỷ lệ nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ trong 6 tháng đầu ở Việt Nam. Báo cáo cũng cho thấy: Khẩu phần ăn bổ sung của trẻ từ 7 đến 24 tháng chưa đảm bảo sự đa dạng các loại thực phẩm và tính cân đối trong khẩu phần thức ăn. Tỷ lệ sữa nói chung và thực phẩm đúng tiêu chuẩn về dinh dưỡng bổ sung nhìn chung còn thấp ở một số nhóm bà mẹ. Báo cáo về tình hình dinh dưỡng Việt Nam năm 2009-2010 của Viện Dinh dưỡng - UNICEF cũng đã cảnh báo: chỉ có 51,7% trẻ em Việt Nam dưới 24 tháng tuổi được nuôi dưỡng bằng các sản phẩm dinh dưỡng bổ sung đáp ứng được yêu cầu tối thiểu về chất lượng.
Phát biểu tại Hội thảo, GS. Nguyễn Công Khanh kiến nghị cần phải chú trọng hơn đến việc cho trẻ ăn bổ sung an toàn và đầy đủ dinh dưỡng, đặc biệt là trong giai đoạn trẻ từ 7 - 36 tháng tuổi vì đây là giai đoạn có tỷ lệ suy dinh dưỡng, thiếu dinh dưỡng cao nhất. Các ý kiến của giáo sư cũng tương đồng với ý kiến của bà Phạm Thị Thoa: cần phải có chính sách tiếp tục khuyến khích việc nuôi trẻ hoàn toàn bằng sữa mẹ trong 6 tháng đầu và tiếp tục cho trẻ bú mẹ đến 24 tháng tuổi, bên cạnh việc bảo đảm cho các bà mẹ khả năng tiếp cận thuận lợi với các sản phẩm dinh dưỡng bổ sung an toàn và tốt nhất; Các chính sách cần phải hỗ trợ các bà mẹ để họ có thể đưa ra quyết định chọn lựa được các dinh dưỡng bổ sung tốt nhất và phù hợp nhất cho con mình.
Hội thảo đã nhận được nhiều ý kiến góp ý, trao đổi quý báu của các đại biểu tham dự.
Nguyễn Thu Hà
