Các đại biểu đã nghe 03 báo cáo tham luận: “Hạnh phúc và sự hài lòng: mục tiêu của biến đổi xã hội và quyền con người” do PGS.TS. Đặng Nguyên Anh, Viện trưởng Viện Xã hội học trình bày; “Biến đổi khí hậu và quyền được sống trong an toàn của con người” (GS.TS. Trịnh Duy Luân, Viện Xã hội học); “Mối liên hệ giữa biến đổi khí hậu và quyền con người: một số nhìn nhận ban đầu” (TS. Nguyễn Mạnh Hùng, Viện Kinh tế và Chính trị thế giới).
Trong tham luận của mình, PGS.TS. Đặng Nguyên Anh cho rằng, mục tiêu của biến đổi xã hội, phát triển bền vững cũng như đảm bảo quyền con người suy cho cùng là nhằm đem lại hạnh phúc cho con người. Các quyền con người không thể tước bỏ được gồm quyền được sống, quyền tự do và đặc biệt là quyền mưu cầu hạnh phúc. Cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu hiện nay nhắc nhở một thực tế rằng sự dư thừa vật chất và thịnh vượng sẽ không kéo dài bởi tài nguyên trên trái đất không phải là vô hạn. Hạnh phúc chân chính chỉ có được trong sự hài hòa với thiên nhiên và được sống với những quyền con người.
Theo GS.TS. Trịnh Duy Luân: Về lĩnh vực xã hội, đời sống con người bao gồm rất nhiều mặt và nhiều mối quan hệ phức tạp.Và những thách thức, nguy cơ, rủi ro từ hiện tượng biến đổi khí hậu là cũng rất khó lường. Trong số các thách thức và nguy cơ đó, nhu cầu đảm bảo quyền sống còn, quyền được sống trong an toàn, được bảo vệ là những yếu tố thuộc về những quyền cao nhất của con người. Muốn vậy, con người và các cộng đồng xã hội và nhà nước phải làm nhiều vấn đề, vừa thích nghi, vừa ứng phó với tất cả những rủi ro có thể đến do tác động của biến đổi khí hậu. Con người phải quy hoạch để có những khu cư trú an toàn; có các chiến lược quản lý rủi ro thiên tai và thảm họa; nhận biết nhằm hạn chế những tác động của biến đổi khí hậu tới sức khỏe và bệnh tật của con người, nhất là trẻ em.
Hội thảo nhận được hàng chục lời phát biểu, trao đổi, thảo luận của các đại biểu tham dự xung quanh chủ đề của các tham luận, các ý kiến đóng góp của các đại biểu góp phần định hướng cho hoạt động của Tiểu ban trong thời gian tới.
Phát biểu bế mạc hội thảo, GS.TS. Võ Khánh Vinh nhấn mạnh, trong thời gian qua, nhà nước và cộng đồng đã triển khai nhiều hoạt động nâng cao quản lý rủi ro, phòng tránh thiên tai trong bối cảnh biến đổi khí hậu. Nhưng nếu nhìn nhận từ góc độ môi trường xã hội, đặc biệt là những quyền cơ bản của con người thì có thể thấy còn rất nhiều việc cần phải làm trên con đường đảm bảo cho con người được sống trong an toàn trước những thách thức và rủi ro của biến đổi khí hậu. Đây là một yếu tố quan trọng nhằm thực hiện định hướng phát triển bền vững trên tất cả các lĩnh vựckinh tế, môi trường và xã hội ở nước ta trong thời gian tới. Bởi vậy cộng đồng quốc tế nói chung và Việt Nam nói riêng cần xây dựng và thực thi nghiêm túc các chính sách liên quan đến biến đổi khí hậu và quyền con người.
Nguyễn Thu Hà
