Đến dự và chỉ đạo Hội thảo có GS.TS. Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ tịch Viện Hàn lâm; GS.TS. Nguyễn Quang Thuấn, Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm cùng sự có mặt của đại diện các đơn vị giúp việc Chủ tịch Viện Hàn lâm; đại diện các đơn vị trực thuộc Viện Hàn lâm; đại diện các tổ chức đoàn thể;và đông đảo cán bộ đang công tác tại các Thư viện của Viện Hàn lâm.

Về phía khách mời có đoàn cán bộ thuộc Viện Khoa học quốc gia Lào do ông Khammanh Siphanhxay - Phó Viện trưởng Viện Xã hội học làm trưởng đoàn; bà Ngô Tố Hoa, Giám đốc Công ty iGroup Việt Nam; Hội thảo do: GS.TS. Nguyễn Xuân Thắng, GS.TS. Nguyễn Quang Thuấn và PGS.TS. Lê Thị Lan (Viện trưởng Viện Thông tin Khoa học xã hội) đồng chủ trì.

Phát biểu khai mạc Hội thảo, GS.TS. Nguyễn Xuân Thắng đã nhiệt liệt chào mừng sự có mặt của các đại biểu tham dự Hội thảo và nhấn mạnh: Đây là Hội thảo có sự tham gia đông đủ các cán bộ đang trực tiếp làm công tác thư viện tại các đơn vị trực thuộc Viện Hàn lâm trong nhiều năm trở lại đây. Mặc dù công tác thông tin - thư viện của Viện Hàn lâm đã đạt được nhiều thành tích đáng ghi nhậnsong trước bối cảnh hội nhập quốc tế, các thư viện cần nhìn nhận và đánh giá lại một cách có hệ thống những thành tựu và vấn đề còn tồn tại, rút kinh nghiệm để đáp ứng các yêu cầu đổi mới. Nhân dịp này, Giáo sư, Chủ tịch Viện Hàn lâm đề nghị Hội thảo tập trung làm rõ một số nội dung quan trọng sau: 1. Đánh giá toàn diện công tác thông tin - thư viện trong thời gian qua; 2. Nhận định công tác số hóa tài liệu; 3. Phân định trách nhiệm của Thư viện trong vấn đề bảo tồn, lưu trữ và xử lý thông tin; 4. Vấn đề nguồn nhân lực v.v...

Hội thảo có 2 phiên làm việc với các nội dung chính như sau :

1/ Về hoạt động thông tin - thư viện Viện Hàn lâm giai đoạn 2011-2014, các tham luận đã tập trung phân tích thực trạng của nhiều thư viện như: Thư viện Khoa học xã hội (do Viện Thông tin KHXH quản lý), Thư viện Viện Nghiên cứu Hán Nôm; Trung tâm Thông tin - Tư liệu - Thư viện Học viện Khoa học xã hội ; Thư viện Viện Nhà nước và Pháp luật…, nhấn mạnh, hầu hết các thư viện đều phải đối mặt với nhiều khó khăn. Ở Thư viện Khoa học xã hội, đó là sự lạc hậu về nghiệp vụ, sức ỳ trong phong cách làm việc kiểu cũ; sự thiếu kinh nghiệm trong xây dựng các đầu việc cần thực hiện (ứng dụng cho mô hình thư viện điện tử hiện đại); một số hạn chế mang tính lịch sử của thư viện truyền thống chưa khắc phục được. Thực trạng này dẫn đến kỹ năng làm việc nhóm còn yếu,các kế hoạch dự trù chưa phù hợp với thực tế, việc số hóa tài liệu phục vụ thư viện điện tử cần sự đầu tư thích đáng hơn nữa về nguồn lực và thời gian…Tại các đơn vị, do đặc thù chuyên ngành, hầu hết các thư viện thuộc Viện Hàn lâm đều gặp phải những thách thức nảy sinh từ nguồn nhân lực và hạ tầng cơ sở. Nhiều thư viện mới chỉ dừng lại ở việc phục vụ nhu cầu tìm đọc truyền thống, các hình thức phục vụ khác như tài liệu điện tử, đa phương tiện còn hạn chế; diện tích phòng đọc hẹp, hạn chế về đầu sách; vấn đề quảng bá chưa được đề cao nên độc giả đến thư viện chưa nhiều; một số bộ phận cán bộ thư viện tốt nghiệp không đúng chuyên ngành; chế độ chính sách chưa tương thích, v.v… là những nguyên nhân khiến cho công tác thông tin - thư viện còn gặp không ít trở ngại.

2/ Các vấn đề đổi mới hoạt động thông tin - thư viện theo hướng xây dựng thư viện điện tử tích hợp, thư viện số và những vấn đề nghiệp vụ thư viện mới, các tham luận và ý kiến thảo luận đã tập trung đề cập đến các vấn đề chung như sự cần thiết phải xây dựng thư viện điện tử - thư viện số tại Viện Hàn lâm; phân tích nhiều giải pháp mang tính kỹ thuật cho hoạt động này như phần mềm quản trị thư viện tích hợp Millenium hay phần mềm mã nguồn mở Dspace.

Bên cạnh đó, Hội thảo cũng trao đổi về xu hướng phát triển nguồn tài liệu trực tuyến trong các thư viện trên thế giới cũng như xu thế tất yếu của việc khai thác, sử dụng tài liệu khoa học xã hội online,...

Tổng kết Hội thảo, GS.TS. Nguyễn Xuân Thắng đã đánh giá cao các ý kiến trao đổi tại Hội thảo và cho rằng hoạt động thông tin - thư viện cần được đổi mới một cách triệt để, trên cả diện rộng và chiều sâu. Trên cơ sở phát huy những thế mạnh đã đạt được của thư viện truyền thống, Giáo sư, Chủ tịch Viện Hàn lâm yêu cầu sau Hội thảo các thư viện nhanh chóng nghiên cứu, đề xuất được kế hoạch, giải pháp phù hợp nhằm từng bước đổi mới thành công công tác thông tin - tư liệu theo hướng đồng bộ, hiệu quả trong toàn hệ thống thư viện trực thuộc Viện Hàn lâm.

                                       Phạm Vĩnh Hà