GS.TS. Phùng Hữu Phú, Phó Chủ tịch thường trực Hội đồng Lý luận Trung ương; GS.TS. Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Trung ương Đảng, Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Phó Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương; GS.TS. Nguyễn Quang Thuấn, Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam, Phó Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương đồng chủ trì Hội thảo.

Phát biểu đề dẫn Hội thảo, GS.TS. Nguyễn Quang Thuấn, Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam nêu rõ, nhận thức về kinh tế thị trường định hướng XHCN hiện nay có thể tóm lược như sau: Thứ nhất, kinh tế thị trường định hướng XHCN Việt Nam là một mô hình tự thân, mang tính tất yếu khách quan, vừa là mục tiêu, vừa là động lực của sự phát triển; Thứ hai, nền kinh tế thị trường định hướng XHCN Việt Nam là nền kinh tế vì con người, lấy con người làm trung tâm của sự phát triển, thực hiện mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”; Thứ ba, nền kinh tế thị trường định hướng XHCN Việt Nam là nền kinh tế thị trường hiện đại và hội nhập quốc tế, đáp ứng những chuẩn mực của nền kinh tế thị trường toàn cầu; Thứ tư, nền kinh tế thị trường định hướng XHCN Việt Nam là nền kinh tế giải quyết hợp lý mối quan hệ giữa nhà nước với thị trường để đảm bảo hiệu quả kinh tế, tiến bộ, công bằng xã hội và môi trường bền vững. Giáo sư Chủ tịch Viện Hàn lâm cũng nhấn mạnh đến những điểm nghẽn tăng trưởng trong ngắn hạn và trung hạn Việt Nam cần tập trung giải quyết, liên quan đến hạ tầng cơ sở còn nhiều bất cập, ổn định kinh tế vĩ mô chưa thực sự vững chắc, khu vực doanh nghiệp Nhà nước còn yếu kém và khu vực tư nhân còn nhỏ bé, nợ xấu trong hệ thống ngân hàng và nợ công trong hệ thống tài chính công – tất cả đang cản trở việc đưa nền kinh tế Việt Nam trở lại quĩ đạo tăng trưởng nhanh và bền vững như đã diễn ra trong hai thập niên đầu của Đổi Mới. Trong trung và dài hạn, những điểm nghẽn mới ngày càng nổi cộm, đó là: năng lực hấp thụ, áp dụng và bước đầu sáng tạo công nghệ cũng như các phương pháp quản lý, kinh doanh mới của doanh nghiệp; những bất cập của quá trình đô thị hóa; bất bình đẳng có xu hướng gia tăng, tạo ra những rủi ro về ổn định xã hội có khả năng ảnh hưởng đến tăng trưởng dài hạn. Tuy nhiên, điểm nghẽn lớn nhất đối với tăng trưởng và phát triển hiện nay là lòng tin của doanh nghiệp và người dân bị suy giảm đáng kể do nhiều bất cập phát sinh trong giai đoạn tăng trưởng nóng, làm ảnh hưởng đáng kể đến hiệu lực của thể chế do có tác động bất lợi đến cách chơi của những người chơi, từ đó đặt ra yêu cầu phải tiếp tục đẩy mạnh hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng XHCN tại Việt Nam nhằm đáp ứng được yêu cầu phát triển mới của đất nước và yêu cầu của hội nhập kinh tế quốc tế.

Hội thảo đã nhận được 20 bài tham luận, tập trung vào 02 nội dung lớn là: i) Thành tựu, hạn chế và những vấn đề đặt ra trong quá trình hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng XHCN; và ii) Phương hướng và giải pháp hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng XHCN trong bối cảnh mới. Các báo cáo tham luận, các ý kiến phát biểu, tranh luận sôi nổi của các đại biểu tại Hội thảo là những đóng góp hết sức có giá trị để Hội đồng Lý luận Trung ương xây dựng báo cáo tư vấn “Một số vấn đề lý luận – thực tiễn về hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa” cho Bộ Chính trị, Ban Bí thư xây dựng Đề án về hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa trình Hội nghị Trung ương 5 Khóa XII./.

PGS.TS. Vũ Hùng Cường