Tham dự Hội thảo, về phía khách mời, có: TS. Bùi Hữu Dược, Vụ trưởng Vụ Phật giáo, Tôn giáo Chính phủ; Hòa thượng Thích Gia Quang, Phó Chủ tịch Hội đồng trị sự Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam; Hòa thượng Thích Quảng Tùng, Phó Chủ tịch Hội đồng trị sự Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam; Hòa thượng Thích Thanh Nhã, Ủy viên thường trực Hội đồng trị sự Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam; Hòa thượng Thích Thanh Đạt, Viện trưởng Học viện Phật giáo Việt Nam tại Hà Nội; Linh mục Phan Khắc Từ, Phó Chủ tịch Ủy ban đoàn kết Công giáo Việt Nam; Mục sư Nguyễn Hữu Mạc, Hội trưởng Hội thánh Tin Lành Việt Nam (Miền Bắc); Sư Giác Hoàng, đại diện Hệ phái Khất sĩ; các nhà khoa học nước ngoài: TS. Onishi, TS.Fukuda Yasuo...; cùng các nhà nghiên cứu, cán bộ Viện Nghiên cứu Tôn giáo.

Phát biểu khai mạc Hội thảo, PGS.TS. Chu Văn Tuấn, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Tôn giáo, đã điểm sự ra đời và quá trình hình thành của Viện Nghiên cứu Tôn giáo, thuộc Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam (tiền thân là Ban Nghiên cứu Khoa học về tôn giáo, Trung tâm Khoa học về tôn giáo), nhấn mạnh, sự kiện này không chỉ gắn với bước ngoặt trong nhận thức của Đảng về tôn giáo, thể hiện qua Nghị quyết 24-NQ/TW ngày 16 tháng 10 năm 1991 của Bộ Chính trị, mà còn đánh dấu sự hình thành của ngành nghiên cứu khoa học về tôn giáo - Tôn giáo học ở Việt Nam.

Viện Nghiên cứu Tôn giáo có chức năng và nhiệm vụ chính là nghiên cứu những vấn đề lý luận và thực tiễn về tôn giáo trên thế giới và tôn giáo ở Việt Nam nhằm cung cấp cơ sở khoa học cho việc xây dựng đường lối, chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước về tôn giáo. Trong những năm qua, Viện Nghiên cứu Tôn giáo luôn cố gắng để làm tốt chức năng, nhiệm vụ của mình. Nhiều ý kiến, đề xuất, kiến nghị, các luận điểm của Viện đưa ra được Đảng, Nhà nước, các cơ quan ban ngành từ trung ương đến địa phương đánh giá cao. Không những thế, Viện Nghiên cứu Tôn giáo còn làm tốt công tác tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật của Dàng về tôn giáo, góp phần đấu tranh chống các luận điểm xuyên tạc thực tế, phi khoa học trên lĩnh vực tôn giáo. Viện Nghiên cứu Tôn giáo cũng là nơi quy tụ các nhà khoa học, các chuyên gia đầu ngành để cùng phối hợp nghiên cứu, triển khai các đề tài, nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước giao.

Gần 40 tham luận của các nhà nghiên cứu, quản lý, các chức sắc tôn giáo trong cả nước đã được gửi đến Hội thảo, tập trung vào 2 chủ đề chính: (1) Tổng kết, đánh giá về sự hình thành, phát triển ngành Tôn giáo học ở Việt Nam, những thành tựu và những vấn đề đặt ra trong nghiên cứu tôn giáo ở Việt Nam trong 25 năm qua và triển vọng. (2) Giới thiệu các nghiên cứu cụ thể về từng tôn giáo như: Nghiên cứu Phật giáo, Công giáo, Tin Lành... ở Việt Nam. 

Các tham luận trình bày tại Hội thảo đã làm rõ thêm nhiều vấn đề về lý luận trong nghiên cứu tôn giáo (PGS.TS. Nguyễn Hồng Dương, GS.TS.NGND. Nguyễn Hữu Vui, nhà nghiên cứu Nguyễn Quang Khải) cũng như những vấn đề về bản thân các tôn giáo (nghiên cứu Phật giáo - Hòa thượng, TS. Thích Gia Quang; tín ngưỡng thờ Mẫu - PGS.TS. Trần Thị An; nghiên cứu Công giáo - TS. Phạm Huy Thông),...

Hội thảo không chỉ nhằm mục đích tổng kết, khái quát những thành quả trong nghiên cứu tôn giáo từ phương diện lý luận và thực tiễn trong 25 năm qua, mà còn hướng đến việc khát quát những thành tựu chung nhất trong nghiên cứu tôn giáo học ờ Việt Nam. Đặc biệt, Hội thảo là dịp quy tụ các nhà nghiên cứu tôn giáo trong cả nước, các cộng tác viên của Viện Nghiên cứu Tôn giáo trong suốt những năm qua, để từ đó hình thành mạng lưới nghiên cứu tôn giáo ở Việt Nam. Những nội dung đã được trình bày trong các tham luận và những ý kiến trao đổi trong cuộc Hội thảo sẽ giúp ích cho công tác nghiên cứu, giảng dạy tôn giáo, cũng như công tác quản lý Nhà nước trong lĩnh vực tôn giáo./.

Nguyễn Thu Hà