Tham dự Hội thảo có GS.TS. Nguyễn Xuân Thắng, Bí thư Trung ương Đảng, Phụ trách Hội đồng Lý luận Trung ương, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh; GS.TS. Phùng Hữu Phú, Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng Lý luận Trung ương; GS.TS. Nguyễn Quang Thuấn, Chủ tịch Viện Hàn lâm, Phó Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương cùng sự góp mặt của các đồng chí đại diện các bộ, ban ngành Trung ương và đông đảo các chính khách trong nước và quốc tế.

Cách đây 170 năm, Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản do C.Mác và Ph.Ăng-ghen soạn thảo, được xuất bản lần đầu tại Anh. Đây là tác phẩm có giá trị lý luận và thực tiễn to lớn đối với phong trào cộng sản và công nhân quốc tế nói riêng, đối với sự phát triển của thế giới, sự tiến bộ của nhân loại nói chung. Sự ra đời Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản là bước ngoặt quyết định đối với sự phát triển của phong trào cộng sản và công nhân quốc tế; đánh dấu sự hình thành về cơ bản lý luận của chủ nghĩa Mác. Đó là kết quả của sự kết hợp giữa thành quả nghiên cứu khoa học với việc tổng kết thực tiễn phong trào cách mạng của giai cấp công nhân Châu Âu giữa thế kỷ XIX của hai nhà tư tưởng vĩ đại C.Mác và Ph. Ăng-ghen.

Phát biểu khai mạc tại Hội thảo, đồng chí Võ Văn Thưởng khẳng định giá trị lịch sử to lớn của Tuyên ngôn Đảng Cộng sản vẫn luôn là khát vọng của nhân loại; quy luật phát triển của xã hội mà Tuyên ngôn đã chỉ ra vẫn là hướng đi của lịch sử, theo đó, cuộc đấu tranh của giai cấp vô sản, của công nhân, nhân dân lao động và các dân tộc bị áp bức, bóc lột trên phạm vi toàn thế giới còn nhiều khó khăn, gian khổ nhưng khi “Vô sản tất cả các nước đoàn kết lại” thì “sự sụp đổ của giai cấp tư sản và thắng lợi của giai cấp vô sản đều là tất yếu như nhau”. Đồng chí Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương bày tỏ niềm tin vào ánh sáng của Tuyên ngôn, của Chủ nghĩa Mác - Lênin và Tư tưởng Hồ Chí Minh, với tinh thần kiên định- sáng tạo, với truyền thống, phẩm chất và năng lực của mình, Đảng Cộng sản Việt Nam và nhân dân Việt Nam sẽ tiếp tục phát triển mạnh mẽ, giành thắng lợi to lớn hơn trong công cuộc đổi mới toàn diện đất nước trong thời gian tới.

Bên cạnh đó, đồng chí Võ Văn Thưởng nhấn mạnh tầm quan trọng và ý nghĩa sâu sắc Hội thảo nhân kỷ niệm 170 năm ra đời Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản là dịp để các đại biểu trong nước và quốc tế nhìn nhận giá trị đích thực và sức sống bền vững của những tư tưởng cơ bản trong tuyên ngôn; đồng thời chỉ ra những vấn đề cần bổ sung, hoàn thiện và phát triển những tư tưởng cơ bản đó cho phù hợp với thời đại ngày nay, phù hợp với thành tựu của cách mạng thế giới, thành tựu của khoa học và công nghệ hiện đại, đặc biệt là những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử trong công cuộc đổi mới, cải cách ở các nước xã hội chủ nghĩa. Qua đó nhận diện, đấu tranh, phản bác các trào lưu tư tưởng muốn phủ định giá trị, sức sống bền vững và ý nghĩa thời đại của Tuyên ngôn, góp phần đấu tranh, xóa bỏ mọi áp bức, bất công, xây dựng một xã hội ngày càng tốt đẹp.

Trong báo cáo đề dẫn tại Hội thảo, GS.TS. Nguyễn Xuân Thắng nhấn mạnh, đối với cách mạng Việt Nam, Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản có vị trí đặc biệt quan trọng, Chủ tịch Hồ Chí Minh từng khẳng định: muốn cứu nước và giải phóng dân tộc không có con đường nào khác ngoài con đường cách mạng vô sản và những thành tựu to lớn có ý nghĩa lịch sử của sự nghiệp đổi mới ở Việt Nam hơn 30 năm qua là minh chứng sống động thể hiện sự vận dụng, phát triển đúng đắn, sáng tạo tinh thần của Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản trong điều kiện mới. Đồng thời, GS.TS. Nguyễn Xuân Thắng chỉ ra những vấn đề mới đang đặt ra cho các nhà khoa học, các chính khách trong bối cảnh mới về thực tiễn cải cách, đổi mới ở các nước XHCN; sự phát triển của phong trào cộng sản và công nhân quốc tế, mối quan hệ giữa CNXH và CNTB; quan hệ giữa lợi ích của giai cấp công nhân và lợi ích quốc gia dân tộc; quan hệ giữa tính phổ biến và tính đặc thù của CNXH và con đường đi lên CNXH ở mỗi nước, quan hệ giữa kinh tế thị trường và định hướng XHCN…

Qua đó Giám đốc Học viện khẳng định, bằng việc sử dụng phương pháp duy vật biện chứng về lịch sử của Tuyên ngôn và các phương pháp nghiên cứu hiện đại, từ những xu thế của thời đại, những dữ kiện lịch sử, từ thực tiễn của các quốc gia, các nhà khoa học tham gia, Hội thảo sẽ cung cấp những kiến giải mới, cách nhìn mới, góp phần khẳng định giá trị bền vững và tăng cường sức sống cho Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản trong thế kỷ XXI.

Hội thảo đã nhận được hơn 50 bài tham luận của các nhà khoa học, các nhà hoạt động xã hội đến từ Liên Bang Nga, Trung Quốc, Cuba, Lào, Ấn Độ, Nhật Bản, Cộng hòa Liên bang Đức và Việt Nam. Các tham luận tập trung làm sáng tỏ những vấn đề chính như sau:

Thứ nhất, khẳng định giá trị lý luận và ý nghĩa thực tiễn của tác phẩm Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản đối với cách mạng thế giới và cách mạng Việt Nam. Suốt 170 năm qua, thực tế đã xác nhận rằng, giá trị vĩ đại nhất của bản Tuyên ngôn là đã cung cấp cho nhân loại nhận thức khoa học về quy luật phát triển cơ bản của thế giới hiện đại; qua đó truyền cảm hứng tích cực cho nhiều thế hệ những người cộng sản, công nhân và nhân dân lao động trên toàn thế giới trong công cuộc cải tạo xã hội theo hướng tiến bộ, văn minh và chủ nghĩa xã hội.

Thứ hai, phê phán những quan điểm, hành vi lệch lạc, sai trái, thù địch để bảo vệ tư tưởng khoa học, cách mạng trong tác phẩm Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản và chủ nghĩa xã hội khoa học. Bằng những lập luận sâu sắc, những luận cứ thuyết phục, các nhà khoa học đã bảo vệ, khẳng định giá trị khoa học, cách mạnh của Tuyên ngôn; vạch trần, phê phán, bác bỏ những quan điểm, hành động sai trái, thù địch đối với Tuyên ngôn và quá trình xây dựng CNXH trên toàn thế giới.

Thứ ba, phân tích và làm rõ vấn đề vận dụng, bổ sung và phát triển sáng tạo các nguyên lý trong tác phẩm Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản cho phù hợp với điều kiện cụ thể của mỗi quốc gia, dân tộc và xu thế vận động chung của thời đại. Tuyên ngôn nói riêng, chủ nghĩa Mác - Lênin nói chung là lý luận của sự phát triển. Nó có nhu cầu và khả năng thường xuyên nạp thêm năng lượng mới từ thực tiễn cuộc sống. Từ đòi hỏi mới của thực tiễn cách mạnh, từ sự soi rọi về tinh thần và phương pháp của Tuyên ngôn, các tham luận cho rằng, bên cạnh những nội dung đã được khẳng định cần phải vận dụng sáng tạo, một số nội dung trong Tuyên ngôn cần được nhận thức lại hoặc bổ sung, phát triển cho sâu sắc và hợp lý hơn với điều kiện lịch sử mới.

Hội thảo là diễn đàn trao đổi học thuật hữu ích để các nhà khoa học trong nước và quốc tế thảo luận, làm sâu sắc hơn nhận thức về những giá trị lý luận, phương pháp luận từ các nguyên lý cơ bản, ý nghĩa khoa học và ý nghĩa thực tiễn to lớn, trường tồn của tác phẩm Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản đối với sự nghiệp cách mạng Thế giới và cách mạng Việt Nam trong thời đại ngày nay. Qua đó khẳng định sâu sắc rằng Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản vẫn là cương lĩnh, là ngọn cờ chiến đấu của những người cộng sản, những giá trị và thông điệp thời đại từ Tuyên ngôn vẫn là mục tiêu cao cả của nhân loại, hướng tới độc lập tự do, hòa bình, thịnh vượng và hạnh phúc ở các quốc gia, dân tộc trên thế giới. 

Nhân dịp này Tiến sỹ Dmitry Georgievich Novikov, Phó Chủ tịch Đảng Cộng sản Liên bang Nga đã trao Huy chương kỷ niệm 100 năm Cách mạng Tháng Mười vĩ đại tặng đồng chí Võ Văn Thưởng và đồng chí Nguyễn Xuân Thắng.

Nguyễn Thu Trang