Báo cáo Đại hội XIII của Đảng đã chỉ rõ: “Thực hiện nhất quán đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hoà bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển, đa dạng hoá, đa phương hoá quan hệ đối ngoại. Bảo đảm cao nhất lợi ích quốc gia- dân tộc trên cơ sở nguyên tắc cơ bản của Hiến chương Liên hợp quốc và luật pháp quốc tế, bình đẳng hợp tác, cùng có lợi”. Thời gian qua, toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta đã nắm chắc phương châm chỉ đạo, không ngừng triển khai đồng bộ, sáng tạo, hiệu quả công tác đối ngoại, từ đó gặt hái được những kết quả, thành công to lớn.

Trong bối cảnh tình hình, thế giới, khu vực và trong nước có nhiều biến động nhanh, phức tạp, khó lường như hiện nay, để vững chắc tiến bước vào kỷ nguyên mới, công tác đối ngoại thời gian tới cần tiếp tục được đẩy mạnh trên nhiều phương diện, kịp thời thích ứng với những thay đổi của môi trường bên ngoài, giúp củng cố, giữ vững ổn định, phát triển kinh tế xã hội, tạo bước ngoặt to lớn trong thời điểm có tính lịch sử của Việt Nam - trở thành quốc gia đang phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao.

1. Những nhận thức và hành động chung cần thiết

Vào thời điểm thế giới đang trải qua những thay đổi to lớn, nhiều cơ hội, thách thức, rủi ro đan xen, và sẽ còn vận động khó lường thời gian tới, Việt Nam kiên định quan điểm, chỉ thông qua sự đoàn kết, hợp tác, các quốc gia mới có thể duy trì hòa bình, ổn định thế giới, thúc đẩy sự phát triển và thịnh vượng toàn cầu. Trước những xu hướng của đối đầu địa chính trị và sự phát triển của chủ nghĩa bảo hộ đơn phương, Việt Nam cần thể hiện thái độ, tinh thần luôn sẵn sàng hợp tác với các nước nhằm tìm kiếm sự phát triển và cùng nhau vươn lên trong kỷ nguyên mới. Việt Nam cần thể hiện rõ lập trường ủng hộ các nước mở rộng ảnh hưởng trên trường đa phương, sẵn sàng làm việc với các nước trong khu vực và trên thế giới để duy trì vững chắc hệ thống quốc tế với Liên hợp quốc là trung tâm và trật tự quốc tế dựa trên luật lệ, đồng thời lên tiếng trong các vấn đề quốc tế và khu vực.

Việt Nam cần thể hiện sự sẵn sàng hợp tác với các nước nhằm duy trì hệ thống thương mại đa phương, sự ổn định của chuỗi cung ứng và công nghiệp toàn cầu, duy trì môi trường quốc tế cởi mở và hợp tác.

Trong vị thế quốc tế hiện nay, Việt Nam cần cam kết thúc đẩy một nền văn minh bình đẳng, đối thoại và hội nhập, đồng thời thúc đẩy các giá trị chung về hòa bình, phát triển, công bằng, công lý, dân chủ và tự do cho toàn nhân loại. Tăng cường trao đổi và học hỏi lẫn nhau giữa các nền văn minh.

2. Tranh thủ xu hướng thế giới, xây dựng Việt Nam thành trọng điểm thu hút các nguồn lực đầu tư quốc tế

Nguồn lực bên ngoài đã đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy quá trình đổi mới và hiện đại hóa đất nước Việt Nam. Trong 40 năm qua, nguồn lực này đã tạo ra hai phép màu: phát triển kinh tế nhanh chóng và ổn định xã hội lâu dài.

Trong bối cảnh mới, cần tiếp tục khẳng định đổi mới, hội nhập sâu rộng, toàn diện là chính sách quốc gia cơ bản của Việt Nam. Việt Nam đang thúc đẩy tiếp tục đổi mới mạnh mẽ, thực hiện nhiều đột phá trong xây dựng quy tắc, quy định quản lý để phù hợp chuẩn mực chung. Việt Nam sẽ tiếp tục chính sách thu hút và bảo vệ tài sản của các nhà đầu tư nước ngoài. Qua đó, các doanh nghiệp nước ngoài yên tâm đầu tư tại Việt Nam, tiếp tục đóng góp mạnh mẽ hơn trong tiến trình phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới.

3. Những trọng điểm cụ thể cần triển khai thời gian tới

Thời gian tới, thế giới sẽ tiếp tục trải qua những điều chỉnh sâu sắc. Các cuộc chiến thuế quan, chiến tranh nóng vẫn đang diễn biến phức tạp và chưa có dấu hiệu hạ nhiệt. Chúng ta đang đứng trước ngã ba đường quan trọng. Trong bối cảnh đó, chúng ta cần:

Thứ nhất, hợp tác với các nước để thúc đẩy toàn cầu hóa kinh tế bao trùm. Toàn cầu hóa kinh tế là yêu cầu khách quan cho sự phát triển của lực lượng sản xuất xã hội, là kết quả tất yếu của tiến bộ khoa học và công nghệ, là một xu thế lịch sử. Toàn cầu hóa kinh tế cũng sẽ mang lại một số mâu thuẫn, khác biệt trong việc phân phối lợi ích. Những vấn đề này có thể được giải quyết trong quá trình vận động của toàn cầu hoá. Sẽ khó có “người” chiến thắng trong một cuộc chiến thương mại. Chúng ta cần tận dụng triệt để lợi ích từ toàn cầu hóa kinh tế. Việt Nam có đủ trí tuệ và khả năng để tìm ra phương thức hợp tác đôi bên cùng có lợi thông qua giao tiếp và tham vấn, để góp phần làm cho “chiếc bánh” của toàn cầu hóa kinh tế không chỉ lớn hơn mà còn được chia sẻ tốt hơn.

Thứ hai, Việt Nam cần hợp tác cùng với các đối tác khác để duy trì và thực hành chủ nghĩa đa phương thực sự. Chủ nghĩa đa phương là con đường đúng đắn cho hòa bình thế giới và phát triển con người, là “chìa khóa vàng” để giải quyết những khó khăn, thách thức mà thế giới phải đối mặt. Các vấn đề quốc tế nên được xử lý thông qua tham vấn chung, và tương lai và vận mệnh của thế giới nên được kiểm soát bởi tất cả các quốc gia. Chúng ta cần giương cao ngọn cờ đa phương, đóng góp chung và chia sẻ lợi ích trong quản trị toàn cầu, đảm bảo rằng tất cả các quốc gia đều có quyền bình đẳng, cơ hội bình đẳng và quy tắc bình đẳng trong các vấn đề quốc tế.

Thứ ba, chúng ta cần hợp tác với các quốc gia tạo ra những động lực mới, lợi thế mới cho sự phát triển của nền kinh tế thế giới. Chủ đề của Diễn đàn Kinh tế Thế giới thường niên năm nay là “Hợp tác trong kỷ nguyên thông minh”. Chủ đề này có ý nghĩa thực tiễn sâu sắc trong bối cảnh hiện nay. Chúng ta đang đứng trước chu trình mới của cuộc cách mạng khoa học công nghệ và chuyển đổi công nghiệp. Các công nghệ tiên tiến như trí tuệ nhân tạo, công nghệ lượng tử và y sinh đang nổi lên và có vai trò to lớn trong phát triển lực lượng sản xuất mới. Quá trình số hóa, xanh hóa và trí tuệ đang tăng tốc. Chúng ta cần nắm bắt và tận dụng tốt các cơ hội để thúc đẩy kết nối trong kỷ nguyên số, tăng cường hợp tác quốc tế về đổi mới khoa học và công nghệ, mở rộng các ngành công nghiệp mới nổi và các ngành công nghiệp tương lai, đẩy nhanh việc nuôi dưỡng và phát triển các lực lượng sản xuất chất lượng mới.

Chúng ta cần nhấn mạnh quan niệm: thành tựu khoa học và công nghệ mang lại lợi ích cho toàn nhân loại, giúp các nước đang phát triển xây dựng cơ sở hạ tầng mới. Trí tuệ nhân tạo, giao thông thông minh, năng lượng thông minh,... sẽ tăng cường thúc đẩy các lĩnh vực trọng điểm của sinh kế của người dân, để nhiều quốc gia đi sau có thể bắt kịp chuyến tàu phát triển kinh tế kỹ thuật số.

Thứ tư, chúng ta cần hợp tác tốt với các nước để giải quyết những thách thức toàn cầu. Hiện nay, tình hình quốc tế có những xáo trộn. Các vấn đề biến đổi khí hậu, an ninh lương thực, an ninh năng lượng lần lượt nổi lên. Chúng ta cần hợp tác thúc đẩy các sáng kiến toàn cầu có lợi cho hoà bình và phát triển.

An ninh và phát triển đang củng cố và hỗ trợ lẫn nhau. Chúng ta cần kiên trì tìm kiếm cấu trúc an ninh có thể thúc đẩy hòa bình thông qua hợp tác, giải quyết tranh chấp và giải quyết khác biệt thông qua đối thoại. Tiếp tục khẳng định vai trò của Liên hợp quốc và Hội đồng Bảo an trong giải quyết khủng hoảng ở khu vực và thế giới.