Sự kiện quy tụ hơn 200 đại biểu gồm các chuyên gia, nhà khoa học, đại diện các bộ, ngành, tổ chức quốc tế, doanh nghiệp tiên phong trong lĩnh vực năng lượng, môi trường, sản xuất xanh cùng đông đảo phóng viên báo chí trung ương và địa phương.

Phát biểu khai mạc, GS.TS Lê Văn Lợi - Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam khẳng định: Kinh tế tuần hoàn không chỉ là một khái niệm mà là kiến trúc phát triển mới của Việt Nam trong chuyển đổi kép – chuyển đổi số, chuyển đổi xanh. Đây là con đường tất yếu để chúng ta giảm phụ thuộc tài nguyên, cắt giảm phát thải, nâng cao hiệu suất sử dụng năng lượng và vật liệu, đồng thời mở ra thị trường, việc làm và chuỗi giá trị mới mang tính bền vững.

“Diễn đàn không chỉ là nơi trao đổi học thuật mà còn là nhịp cầu kết nối chính sách-doanh nghiệp-tri thức-hành động, góp phần hình thành hệ sinh thái tuần hoàn toàn diện tại Việt Nam” – Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam nhấn mạnh.

Chia sẻ về kinh tế tuần hoàn trong nông nghiệp tại Việt Nam, ông Triệu Thanh Quang, Viện Địa lý nhân văn và phát triển bền vững cũng cho biết: Mỗi năm ngành trồng trọt tạo ra khoảng 95-98 triệu tấn phụ phẩm và phế thải nông nghiệp, trong đó riêng rơm và trấu từ sản xuất lúa chiếm khoảng 52 triệu tấn. Đây là nguồn tài nguyên dồi dào có thể chuyển hóa thành phân hữu cơ, năng lượng sinh học và vật liệu sinh khối. Tuy nhiên, chỉ khoảng 50 lượng rơm rạ được tái sử dụng, phần còn lại bị đốt bỏ gây lãng phí và phát thải khí nhà kính.

“Các mô hình tái sử dụng phụ phẩm lúa gạo như sản xuất nấm rơm, ép viên sinh khối, hoặc ủ compost vi sinh đang cho thấy hiệu quả rõ rệt trong việc tạo thêm thu nhập cho nông dân và giảm chi phí đầu vào. Việc nâng tỷ lệ tái sử dụng rơm rạ và phụ phẩm cây trồng là cơ hội lớn để giảm phát thải, tăng giá trị nội dung và phát triển chuỗi giá trị nông nghiệp tuần hoàn”- ông Triệu Thanh Quang đánh giá.

Ở lĩnh vực đô thị, các tham luận phân tích thực trạng quản lý chất thải sinh hoạt và mô hình thử nghiệm các đô thị, đề xuất các giải pháp phân loại rác tại nguồn và phát triển chuỗi tái chế nhựa địa phương nhằm tăng tỷ lệ tuần hoàn và giảm phát thải khí nhà kính. Trọng tâm của phát triển và chuyển đổi sang kinh tế tuần hoàn chính là các doanh nghiệp. Họ hiện phải vượt qua các rào cản hiện hữu - từ chi phí đầu tư công nghệ, quy định về pháp lý, đến hạn chế trong nhận thức và thị trường sản phẩm tái chế. Từ góc độ doanh nghiệp, các tham luận cũng đưa ra các kiến nghị nhằm hoàn thiện cơ chế tài chính xanh, ưu đãi thuế và thúc đẩy đổi mới mô hình kinh doanh tuần hoàn.

Trên cơ sở các tham luận và ý kiến thảo luận, Ban tổ chức cho biết sẽ tổng hợp và hoàn thiện Báo cáo kiến nghị chính sách về phát triển kinh tế tuần hoàn tại Việt Nam, tập trung vào bốn nhóm giải pháp: hoàn thiện thể chế, đổi mới công nghệ, phát triển mô hình kinh tế tuần hoàn theo ngành-vùng, và tăng cường hợp tác công-tư./.