Tham dự hội thảo, về phía Viện Hàn lâm có PGS.TS. Tạ Minh Tuấn, Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm; PGS.TS. Nguyễn Huy Hoàng, Viện trưởng ISEAS; TS. Võ Xuân Vinh, Phó Viện trưởng ISEAS cùng các cán bộ nghiên cứu của Viện Hàn lâm.
Về phía Đại sứ quán Australia tại Việt Nam, cơ quan phối hợp tổ chức có Ngài Đại sứ Andrew Goledzinowski; Ông Carol Holmes, Tham tán Chính trị; Bà Ruth O’hagan, Bí thư thứ nhất- Phụ trách Chính trị.
Về phía các diễn giả và đại biểu khách mời có GS. Carl Thayer, Trường Đại học New South Wales Canberra; GS. Nick Bisley, Trường Đại học La Trobe; TS. Euan Granham, Viện Chính sách Chiến lược Australia (ASPI); TS. Vu Lam, Thư viện Quốc hội Australia; GS.TS. Nguyễn Hồng Quân, nguyên Phó Viện trưởng Viện Chiến lược Quốc phòng, Bộ Quốc phòng Việt Nam; TS. Nguyễn Hồng Hải, Đại học Vin; TS. Bùi Hải Thiêm, giảng viên Trường Đại học Kinh tế, Đại học Quốc gia Hà Nội cùng các chuyên gia, nhà nghiên cứu và giảng viên một số trường Đại học tại Việt Nam.
Thay mặt Lãnh đạo Viện Hàn lâm, phát biểu khai mạc tại Hội thảo, PGS.TS. Tạ Minh Tuấn nhiệt liệt chào mừng sự góp mặt đông đảo của các đại biểu và các vị khách quý đã đến và tham dự Hội thảo nhân sự kiện đặc biệt này. Phó Chủ tịch Tạ Minh Tuấn cho biết, cách đây hơn 50 năm, ngày 26/2/1973, quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (nay là Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam) và Australia chính thức được thiết lập. Vào thời điểm đó, Australia là quốc gia thứ ba trên thế giới thiết lập quan hệ với Việt Nam sau khi Hiệp định Paris về chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam được ký kết (27/1/1973). Cho đến nay, trải qua các giai đoạn phát triển, quan hệ ngoại giao giữa hai nước ngày càng phát triển. Bằng chứng là, việc Thủ tướng Australia, Ngài Scott Morrison đề xuất nâng cấp quan hệ Việt Nam-Australia lên tầm đối tác chiến lược toàn diện trong cuộc hội đàm với Thủ tướng Phạm Minh Chính vào tháng 5/2021 đã chứng minh điều đó và cho thấy một tương lai tốt đẹp của quan hệ giữa hai nước đang chờ chúng ta ở phía trước.
Trong bối cảnh thế giới biến động phức tạp như hiện nay, với phương châm “thực hiện đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa, chủ động, tích cực hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng, có hiệu quả”, Việt Nam luôn mong muốn là bạn, là đối tác đáng tin cậy và có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế nói chung và là đối tác đáng tin cậy và hợp tác hiệu quả với Australia nói riêng.
Bởi vậy, Phó Chủ tịch Tạ Minh Tuấn khẳng định chủ đề của Hội thảo hôm nay có ý nghĩa hết sức quan trọng, vừa nhằm mục đích kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam-Australia, nhưng cũng là diễn đàn khoa học để cùng nhau nhìn nhận, đánh giá lại 50 năm quan hệ hai nước, nhận diện những vấn đề đặt ra, trao đổi, thảo luận để tìm ra những giải pháp nâng tầm hơn nữa quan hệ hai nước trong thời gian tới với một mục tiêu chung là đóng góp cho hòa bình, ổn định và phát triển của mỗi nước nói riêng và của cả khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương và toàn thế giới nói chung.
Phát biểu chào mừng Hội thảo, ngài Andrew Goledzinowski, Đại sứ Australia tại Hà Nội rất vui mừng khi cùng các đồng nghiệp của mình ở Đại sứ quán có mặt tại đây, phối hợp với Viện Nghiên cứu Đông Nam Á tổ chức Hội thảo rất có ý nghĩa này nhân dịp kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam – Australia, đồng thời khẳng định thiết lập quan hệ ngoại giao với Việt Nam là một trong những chính sách đối ngoại đầu tiên của Chính phủ Australia do Thủ tướng Gough Whitlam được bầu năm 1972.
Nhìn lại lịch sử quan hệ ngoại giao giữa hai nước Australia và Việt Nam trong 50 năm qua, Ngài Đại sứ cho rằng, quan hệ song phương giữa hai nước Việt Nam - Australia đã trải qua một hành trình tuyệt vời. Từ chỗ Australia là đồng minh của Mỹ tham chiến ở Việt Nam trong thời gian chiến tranh Việt Nam, từ những nghi kỵ lẫn nhau, đến chỗ quan hệ đối tác chiến lược và bây giờ hai nước có rất nhiều triển vọng để nâng cấp lên đối quan tác quan hệ chiến lược toàn diện. Đây được đánh giá là mối quan hệ đặc biệt, xem như mẫu hình quan hệ trong cục diện quan hệ quốc tế.
Tại Hội thảo này Ngài Đại sứ đánh giá cao những chia sẻ của các đại biểu, trong đó mong muốn các đại biểu không chỉ nhìn nhận lại quan hệ Việt Nam – Australia đã phát triển như thế nào mà cần trao đổi thẳng thắn xem Việt Nam đang ở giai đoạn nào của sự phát triển và Australia có thể mang lại gì cho Việt Nam trong thời gian tới.
Phát biểu đề dẫn Hội thảo, PGS.TS. Nguyễn Huy Hoàng, Viện Trưởng ISEAS cho rằng với chính sách đối ngoại cởi mở và mềm dẻo của Việt Nam, kể từ khi Việt Nam thực hiện chính sách cải cách mở cửa năm 1986 đến nay. Hiện nay, Việt Nam đã thiết lập quan hệ ngoại giao với hầu hết các nước trên thế giới. Trong đó Australia là một trong những đối tác mà Việt Nam đặt rất nhiều trọng tâm trong chiến lược và chính sách đối ngoại của mình.
PGS.TS Nguyễn Huy Hoàng mong muốn các đại biểu tập trung thảo luận một số nội dung chính sau: (i) Nhìn nhận, đánh giá lại quan hệ Việt Nam – Úc 50 năm qua, đánh giá những thành tựu đạt được và bước chuyển trong quan hệ giữa hai nước, bên cạnh đó chia sẻ thẳng thắn những mặt chưa đạt được để có thể tìm ra những nguyên nhân thúc đẩy quan hệ hơn nữa trong thời gian tới; (ii) Phân tích sâu về những tác động địa chính trị Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương và của thế giới đến Việt Nam, Australia cũng như vai trò và vị trí của Việt Nam trong thời gian tới; (iii) Triển vọng quan hệ Australia – Việt Nam trong thời gian tới ở các mặt như ngoại giao, chính trị, kinh tế, xã hội, giáo dục và khoa học kỹ thuật.
Hội thảo nhận được 33 báo cáo của các, chuyên gia, nhà nghiên cứu trong và ngoài nước, Ban tổ chức đã lựa chọn 9 báo cáo trình bày tại Hội thảo chia làm 03 phiên thảo: Phiên 1. “ Nhìn lại 50 năm quan hệ Việt Nam – Australia (1973-2023)”; Phiên 2. “Việt nam và Australia trong bối cảnh địa chính trị Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương đang thay đổi”; Phiên 3. “Triển vọng quan hệ Việt Nam – Australia”.
Tại Hội thảo, các đại biểu đã được nghe các bài tham luận cũng như những ý kiến trao đổi hết sức thẳng thắn, cởi mở, chân thành có tính xây dựng. Các ý kiến đều khẳng định, mối quan hệ hợp tác ngày càng phát triển giữa Việt Nam và Australia đã thể hiện đường lối đối ngoại của Việt Nam là độc lập, tự chủ, hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển, đa dạng hóa, đa phương hóa quan hệ ngoại giao. Đảm bảo trên hết và trước hết là lợi ích quốc gia, dân tộc trên cơ sở các nguyên tắc cơ bản của luật pháp quốc tế, bình đẳng, hợp tác cùng có lợi. Trên cơ sở chỉ ra hiện trạng quan hệ giữa Việt Nam – Australia hiện nay và các nhân tố tác động tới quan hệ hai bên trong thời gian tới, các đại biểu cũng đưa ra những dự báo về triển vọng quan hệ hai nước trong thời gian tới.
Phát biểu kết luận Hội thảo, PGS.TS. Nguyễn Huy Hoàng cảm ơn những kiến, trao đổi thảo luận của các vị đại biểu, và khẳng định đây sẽ là cơ sở để từ đó Đảng và chính phủ Việt Nam thông qua những báo cáo tư vấn chính sách của Viện Hàn lâm sẽ có chính sách đối ngoại thúc đẩy quan hệ với các đối tác quan trọng trong thời gian tới, trong đó có Australia.
Cũng trong khuôn khổ các hoạt động kỷ niệm 50 thiết lập quan hệ ngoại giao chính thức giữa Việt Nam và Australia, Viện Nghiên cứu Đông Nam Á được Chủ tịch Viện Hàn lâm giao chủ trì đề tài cấp Bộ “50 năm quan hệ Việt Nam – Australia”. Tại Hội thảo này, TS. Võ Xuân Vinh giới thiệu tới toàn thể đại biểu cuốn sách chuyên khảo “50 năm quan hệ Việt Nam – Australia” do TS. Võ Xuân Vinh làm chủ biên. Cuốn sách là sản phẩm của đề tài trên vừa được xuất bản trong tháng 10 này nhằm làm rõ quan hệ giữa Việt Nam và Australia trong ba giai đoạn phát triển từ năm 1991 đến năm 2023; đánh giá triển vọng quan hệ hai nước trong thời gian tới và dưa ra những gợi ý chính sách cho Việt Nam trong việc thúc đẩy quan hệ với Australia. Tại Hội thảo, PGS.TS. Nguyễn Huy Hoàng và TS. Võ Xuân Vinh tặng sách cho các đại biểu tham dự.
Nguyễn Minh Hồng
